بررسی خصوصیات کمی سه ژنوتیپ امیدبخش پنبه در منطقه معتدل کشور (خدآفرین)

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

محمدباقر خورشیدی بنام ¹ (استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، تبریز، ایران)
عمران عالیشاه ² (دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات پنبه کشور، گرگان، ایران)

تاریخ دریافت : 1392/09/16 تاریخ پذیرش : 1393/04/11 تاریخ انتشار : 1393/04/01

کلید واژه: تعداد غوزه در بوته, ژنوتیپ‏, غوزه‏, سال, hirsotum Gossypium,

چکیده مقاله :

به منظور شناسایی ژنوتیپ های برتر خارجی حاصل از هیبریداسیون، سه ژنوتیپ امیدبخش پنبه (tbl180، Teskhi-9 و Cri108) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار، در منطقه خدآفرین با رقم تجاری منطقه (ساحل) در دو سال زراعی 91 و 92 مورد مقایسه قرار گرفتند. ژنوتیپ ها در 6 خط شش متری با فواصل 20×80 سانتی متر کشت شدند. برخی صفات کمّی (عملکرد، زودرسی، ارتفاع بوته، تعداد و وزن غوزه) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ ها × سال از نظر صفات عملکرد وش در چین اول و دوم، عملکرد دو چین، و یکنواختی عملکرد کاملاً معنی‌دار بود. اختلاف بین دو چین در هیچ یک از ژنوتیپ ها معنی‌دار نبود. ژنوتیپ تسخی 9 بهخاطر داشتن بیشترین ارتفاع، بیشترین تعداد غوزه، وزن وش چین اول و دوم و مجموع دو چین نسبت به رقم ساحل با ارتفاع متوسط، تعداد غوزه در بوته برابر، حداقل وزن سی غوزه و یکنواختی رسیدگی در سال اول برتر بود. همچنین، ژنوتیپ تسخی 9 با حداقل TOL و حداکثر STI سازگارترین و ژنوتیپ های ساحل و cri108 با داشتن حداکثر TOL و حداقل STI به عنوان ناسازگارترین ژنوتیپ ها شناخته شدند.

چکیده انگلیسی:

For recognizing exotic high performance genotypes, three new hybrid cotton genotypes (tbl180, Teskhi-9 and Cri108) were compared with control (Sahel) in a RCBD with four replicates at Khodafarin in 2012 and 2013. Genotypes were planted in six rows in 80×20 cm arrangement. Attributes like yield, homogeneity, boll number, plant weight and plant height were measured. Results showed that year×genotypes interaction for lint yield in both first and second cuts and total, and homogeneity were significant. Differences between two cuts were not significant in all genotypes. The results also revealed that Teskhi-9 having lowes TOL and highest STI values was recognized to be the most adaptable genotype as compared with other two genotypes.