اثر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود (Cicer arietinum L)
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی
محسن سوقانی
1
(
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
)
فرزاد پاک نژاد
2
(
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
)
ایمان نادعلی
3
(
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
)
فرامرز الهی پناه
4
(
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
)
مهدی غفاری
5
(
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
)
کلید واژه: نخود, عملکرد دانه, ارقام, اجزای عملکرد دانه, محلول پاشی متانول,
چکیده مقاله :
تاثیر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در اسفند ماه 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج مطالعه شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول های صفر (تیمار شاهد بدون مصرف متانول)، 5، 10، 15، 20 و 25 درصد حجمی متانول که به هر کدام از محلول ها 2 گرم در لیتر گلیسین اضافه شد و فاکتور دیگر ارقام شامل دو رقم آزاد و ILC482 بود. محلول پاشی 3 بار طی فصل رشد، با فواصل 7 روز و پس از آغاز گلدهی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف متانول در صفات عملکرد دانه، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع بوته تغییرات معنی دار ایجاد کردند. در بین ارقام هم اختلاف معنی دار در کلیه صفات مورد بررسی به جز صفات ارتفاع بوته و شاخص برداشت وجود داشت. اثرات متقابل نیز در صفات عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در سطح 1 درصد و برای صفت وزن صد دانه در سطح 5 درصد معنی دار بود. بر اساس نتایج، رقم آزاد در سطح 10 درصد حجمی متانول با 2482/6 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه را تولید نمود که نسبت به تیمار شاهد 126 درصد افزایش عملکرد داشت و رقم ILC482 در سطح 20 درصد حجمی متانول با عملکرد 2425.5 کیلوگرم در هکتار و بهبود 50 درصد عملکرد نسبت به شاهد در رده بعدی قرار گرفت. تیمارهای فوق از نظر عملکرد بیولوژیک روند مشابهی داشتند. حداکثر وزن صد دانه به ترتیب به میزان 36.98 گرم در سطح 10 درصد حجمی متانول برای رقم ILC 482 و 35.03 گرم در سطح 5 درصد حجمی برای رقم آزاد مشاهده گردید که به ترتیب 40 و 30 درصد نسبت به شاهد دو رقم افزایش داشتند. کاربرد متانول به عنوان یک منبع کربن، با جلوگیری از تنفس نوری می تواند سبب افزایش تثبیت کربن شده و به عنوان عامل مثبتی در جهت بهبود فتوسنتز و افزایش عملکرد نخود مطرح گردد.
To investigate the effects of methanol on the yield and the yield components of chickpea, a factorial experiment was conducted in the form of a randomized complete block design during three replications at the Research Field of Islamic Azad University Karaj Branch in the year 2008. Aqueous solutions 0 (control), 5, 10, 15, 20 and 25% (v/v) of methanol containing 0.2% glycine as well as the two varieties of ILC 482 and Azad were factors of this study. After flowering, these solutions were sprayed over the plant heads three times in one-week intervals. The results of the ANOVA indicated that the effects of solutions on yield, 100 seed weight, biological yield and plant height were significant. Also, significant differences on all the characteristics under investigation except plant height and harvest index were evident between the two varieties (ILC 482 and Azad). Interactive effects on biological yield, yield and 100 seed weight were respectively significant at 1%, 1% and 5%, probability levels. According to the results, the Azad variety on 10% of methanol application produced the highest yield (2482.6 kg/ha) which is an increase of 126% as compared with the control. The ILC 482 variety on 20% of methanol application reached the second rank after Azad by 2425.5 kg/ha and it improved 50% in relation to the control. The mentioned treatments had similar biological yield conditions. Highest 100 seed weight increased 40% and 30% respectively as with by 36.98 gr. for ILC 482 on the 10% of methanol and 35.03 gr. for Azad on the 5% at methanol. The application of methanol, as a source of carbon, increases more carbon fixation by inhibiting the photorespiration. Therefore, it can be a positive factor in improving the photosynthesis and increasing the yield of chickpea.
