بررسی عملکرد بذر و صفات مؤثر بر آن در ژنوتیپ های یونجه

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

پیام حاذق جعفری ¹ ( فرهیخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز )
فرید نورمند مؤید ² ( عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی )
سید ابوالقاسم محمدی ³ ( استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تبریز )
سعید اهری زاد ⁴ ( دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تبریز )
پیمان بهروز ⁵ ( فرهیخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز )

تاریخ دریافت : 1388/05/19 تاریخ پذیرش : 1390/02/12 تاریخ انتشار : 1390/03/01

کلید واژه: تنوع ژنتیکی, عملکرد بذر, یونجه چندساله,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و صفات مؤثر بر عملکرد بذر، 49 ژنوتیپ یونجه، شامل ژرم پلاسم های داخلی و خارجی در سال 1387 در قالب طرح لاتیس ساده 7×7 در دو تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس، تنوع ژنتیکی معنی داری از نظر اکثر صفات نشان داد. عملکرد بذر با تعداد روز تا شروع گلدهی، دوره ی دانه بندی، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری داشت. ولی همبستگی آن با صفات تعداد روز تا اتمام گلدهی و تعداد روز تا شروع دانه بندی همبستگی منفی و معنی داری بود. ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک به عنوان مهم ترین صفات مؤثّر بر عملکرد بذر تشخیص داده شدند. با توجه به اثر مستقیم و بالای عملکرد بیولوژیک و اثر غیر مستقیم بالای ارتفاع بوته از طریق عملکرد بیولوژیک بر عملکرد بذر، عملکرد بیولوژیک می تواند به عنوان شاخص مناسبی برای گزینش ژنوتیپ های پر محصول از لحاظ عملکرد بذر مورد استفاده قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

In order to study genetic diversity of traits seed yield, 49 alfalfa genotypes including foreign and Iranian germplasms in 2009, were evaluated in a simple lattice design (7*7) with two replications at the Natural Resources and Agricultural Research Center of East Azerbaijan, in Iran. Analysis of variance revealed significant genetic diversity among genotypes with respect to some of the traits. Seed yield correlated significantly with number of days to flowering, seeding period, biomass and harvest index. But, its correlation with number of days to complete flowering and the number of days to seed setting was significant and negative. Plant height, thousand seed weight and biomass were the most important contributors to seed yield. Direct effect of biomass and indirect effect of plant height through biomass on seed yield was high. Therefore, biomass could be used as effective criteria for selection of high yielding genotypes.