بررسی فیتوشیمیایی میزان ترکیب آلی آلکالوئید گیاه دارویی (Peganum harmala L.) جمع‌آوری شده از چند منطقه رویشی استان اردبیـل

محورهای موضوعی : کاربرد شیمی در محیط زیست

حجت اقبال ¹ , سولماز موسوی نیا ² , مهدی احمدی سابق ³

1 - گروه فیتوشیمی، مرکز تحقیقات علوم پایه، دانشگاه تبریز، ایران.
2 - گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، اهر، ایران.
3 - استادیار شیمی آلی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، اهر، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/08/03 تاریخ پذیرش : 1401/08/16 تاریخ انتشار : 1401/05/01

کلید واژه: استان اردبیل, بذر, فیتوشیمیایی, آلکالوئید, اسپند‌,

چکیده مقاله :

گیاهان به‌عنوان موجودات زنده، متابولیت‌های ثانویه را به‌عنوان ابزار سازگاری به شرایط و پدیده‌های مختلف اکولوژیکی پیرامون خود جهت حفظ خود و نسل‌های آینده تولید می‌نماید. کشور ایران با داشتن تنوع بالای اقلیمی از غنی‌ترین منابع گیاهان دارویی جهان است. گیاه دارویی (Peganum harmala L.) از گیاهان دارویی مهم شمال‌غرب ایران دارای پراکنش گسترده در اکثر مناطق کشور می‌باشد. بذر این گیاه دارویی غنی از آلکالوئید می‌باشد که در درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان، روماتیسم، دیابت، فشار خون، قلب و عروق و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیبات دارویی گیاهان تحت تأثیر عوامل محیطی از جمله شوری و ارتفاع قرار می‌گیرد. بدین منظور بذر گیاه دارویی اسپند از سه منطقه مشگین‌شهر، گرمی و پارس‌آباد از شهرستان‌های استان اردبیل جمع‌آوری گردید و تعیین آلکالوئید کل آن در آزمایشگاه فیتوشیمی بخش تحقیق و توسعه شرکت دانش‌بنیان پژوهشگران داروی سبز مورد سنجش قرار گرفت. تعیین آلکالوئید کل از روش اسپکتروفتومتری با استفاده از بروموکروزول گرین با 3 تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که مقدار آلکالوئید کل بذر گیاه از منطقه گرمی بیشتر از بقیه مناطق بود و کمترین مقدار آلکالوئید در بذر گیاه از منطقه پارس‌آباد یافت شد. نتایج بدست آمده در سطح 5 درصد معنی‌دار بود.

چکیده انگلیسی:

As living organisms, plants produce secondary metabolites as a means of adapting to various ecological conditions and phenomena around them in order to preserve themselves and future generations. The country of Iran, with its high climatic diversity, is one of the richest sources of medicinal plants in the world. Medicinal plant (Peganum harmala L.) is one of the important medicinal plants of North-West Iran and has a wide distribution in most regions of the country. The seeds of this medicinal plant are rich in alkaloids, which are used in the treatment of many diseases, including cancer, rheumatism, diabetes, blood pressure, heart and blood vessels, etc. Medicinal compounds of plants are influenced by environmental factors such as salinity. For this purpose, pecan medicinal plant seeds were collected from Mashgin-Shahr, Garami and Pars-Abad regions of Ardabil province and its total alkaloid was determined in the research and development department laboratory of Danesh-Banyan Green Medicine Researchers. . Determination of total alkaloid was done by spectrophotometric method using bromocrosol green with 3 repetitions. The results of the study showed that the total amount of alkaloids in the plant seeds from Meshgin Shahr region was higher than other regions and the lowest amount of alkaloids was found in the plant seeds from Pars Abad region. The results obtained were significant at the 5% level.