وافدیه ی مغول؛ پژوهشی پیرامون امواج فراریان و پناهندگانِ دولت ایلخانان به قلمرو ممالیک مصر
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
1 - کارشناس ارشد تاریخ
کلید واژه: ایلخانان, ممالیک, اویراتیه, فراریان, پناهندگان, وافدیه,
چکیده مقاله :
یکی از تحولات برجسته در نیمهی دوم سدهی هفتم هجری/ سیزدهم میلادی،برپایی حکومت ایلخانانِ مغول در چهارچوب مرزهای سیاسی ایران است. از ویژگیهایقابل توجه این حکومت، چالشهای مرزی و اختلافات سیاسی- نظامی آنان با همسایهیغربی خود، ممالیک مصر بود. در این میان، نقش گروههای فراری و پناهنده به خصوصافراد و گروههایی که از سمت حکومت ایلخانان مغول به سوی ممالیک مصر میگریختند وبه آنان پناهنده میشدند، در بروز و تشدید خصومت میان دو دولت از اهمیت خاصیبرخوردار است. این گروههای فراری و پناهنده، در منابع عربی، تحت عنوان وافدیه ومستأمنین معرفی شدهاند.مسئلهی اساسی پژوهش حاضر، این است که تحرکات امواج فراری و پناهخواه بهچه صورت شکل گرفته و علل سرکشی آنان علیه ایلخانان مغول چه بوده است. اینپژوهش بر آن است تا با بهرهگیری از روش تحقیق تاریخی به بررسی توصیفی و تحلیلینقش امواج وافدیه و مستأمنین در بروز و تداوم روابط خصمانه میان ایلخانان و ممالیک وعلل تحرکات، عصیان و مخالفت آنان علیه ایلخانان بپردازد. بررسی منابع و مĤخذ نشانمیدهد که افراد و گروههای فراری و پناهخواه به دلایل مختلف سیاسی، نظامی و . .. باپیوستن به دولت ممالیک مصر در بروز تنش و خصومت میان ایلخانان و ممالیک نقشمؤثری را ایفا میکردند. محور نوشتار حاضر بررسی این تحرکات و علل آن میباشد.
One of the important development in the second middle of 7s/13s centuryis the stablishment of Ilkhanid government within the Iran politicalboundaries. Boundary challenges , millitary – political disputes withwestern neighbour , Mamluks of Egypt, were important aspect of thisgovernment . The role of refugess and immigrants groups, especiallyindividuals and groups who escaped from Ilkhanid government andrefuge to Mamluks of Egypt, lead to enemity between Ilkhans andMamluks . The refugess and immigrants groups, in arabic sources arecalled Wafidiyya and musta'minun.This paper is going to answer to this question that why and how theseimmigrants refuged to Mamluks of Egypt and why they rebelled aginstthe Ilkanids.In this research based of available sources and by using historicalresearch method and analyzing those & evidence to examine thosedevelopment and how the immigration of those people to Egypt causedthe eneminty and difference between Ilkhanid and mamaluk.
