عوامل توجه سلجوقیان به جشن‌ها و سنت‌های باستانی

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

امیر اکبری ¹ (استادیار گروه تاریخ واحد بجنورد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد. ایران)

تاریخ دریافت : 1394/07/12 تاریخ پذیرش : 1394/08/20 تاریخ انتشار : 1394/09/01

کلید واژه: سلاجقه, جشن نوروز, سده, مهرگان, تقویم جلالی,

چکیده مقاله :

عصر سلجوقیان یکی از ادوار مهم تاریخ ایران و آسیای صغیر است. ورود این عنصر جمیعتی به حوزه تاریخ آسیا با تحولات عمده سیاسی و فرهنگی توأم بود. در میان دولت های اسلامی سلجوقیان نخستین حکومتی بودند که قلمرو حکومتی خود را تا مرزهای بیزانس پیش برده و عظمت امپراطوری های باستان را احیاء نمودند. در راستای این موفقیت ها سلجوقیان تلاش مضاعفی را در بازنگری فرهنگی و توجه به آداب و سنت های باستانی به کار بستند. توجه سلجوقیان برای ایجاد یک امپراطوری بزرگ می بایست با تاکید بر تمامی ساختارهای سیاسی- اداری و فرهنگی توأم گردد. وجود کتیبه بغازکوی در 1400 قبل از میلاد در آنکارا نشان از توجه به ایزدان و آیین های کهن عصر باستان در این سرزمین ها دارد. جشن نوروز، جشن سده و جشن مهرگان با پیشینه های کهن خود مورد توجه مردمان بسیاری از آسیای میانه تا آسیای صغیر بود. بنابراین سلجوقیان در اداره این سرزمین های وسیع علاوه بر ایجاد یک وحدت دینی به وحدت فرهنگی و تأکید بر سنت های باستانی اهتمام ورزیدند. تلاش خیام برای پی ریزی یک تقویم دقیق به دور از خطا و پیچیدگی بیشتر بر مبنای ضرورت بازگرداندن نوروز به زمان حقیقی خود یعنی اول فروردین ماه هر سال بود. همه این تلاش ها جز در سایه اقتدار و توجه سلاجقه میسر نگردید.

چکیده انگلیسی:

The seljuk’sage is one of the important periods of Iran history and Asia minor.  Entry this population factor to Asia history area was accompany with major political and cultural developments. The Seljuk were first government among the Islamic states that carried the their  government  territorial  till Byzantine borders and recovered the greatness of  ancient empire. In regard  this success, the Seljuk applied multiple  effort into cultural  look  and  attention  to manner  and  ancient  tradition. Seljuk‘s  attention for the creation  a great  empire  must be combined  with emphasis  on all  of  the  political, administrative  and cultural  structures. Being  BoghazKoy   inscription  in 1400  B.C into Ankara has the mark  of attention  to gods  and  ancient olden  rituals in this lands. Nowruz  celebration- Sadeh celebration and Mehregan  celebration  with itself  ancient history  was people‘s  attention of Asia central  till Asia minor. So, Seljuk into manage of the wide lands, addition creation a religious unity make efforts to cultural unity  and emphasis on ancient traditions. Khayyam‘s effort for foundation an exact calendar without error and complexity was more on necessity return Nowruz to itself real  time, namely ,first month Farvardin in per year. All of the efforts can not except, in the Seljuk ‘s power and Seljuk ‘s attention.