مقایسه فرهنگ و تمدن بغداد با قرطبه

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

مریم بریحی نژاد ¹ , ناصر جدیدی ²

1 - گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
2 - گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1394/10/04 تاریخ پذیرش : 1394/10/04 تاریخ انتشار : 1391/10/01

کلید واژه: فرهنگ, تمدن, بغداد, شهر اسلامی, قرطبه, قرن چهارم هجری,

چکیده مقاله :

اسلام یک دین تمدنی و شهری است. بارزترین تأکید تاریخی بر شهری بودن اسلام، اقدام رسول خدا(ص) در نخستین سال هجرت برای پیاده کردن طرح جامع شهر یثرب بود. در حقیقت اسلام برای تحقیق اهداف اجتماعی و دینی خویش به شهر نیاز داشت. تاریخ اسلام سرشار است از مأموریت سکونت شهروندان و اقطاع اراضی و مرابطه (مرزبانی) در سرحدات کشور اسلامی که به تدریج به شهر تبدیل شدند. دو عاصمه عظیم اسلام بغداد و قرطبه اولی در شرق فتوحات اسلامی و دیگری در غرب آن به دلایل و شرایط سیاسی و امنیتی و اجتماعی به وجود آمدند و جزء مراکز مهم سیاسی اداری در جهان اسلام شدند. در قرن چهارم هجری این دو پایتخت عظیم از لحاظ فرهنکگ و تمدن به اوج شکوفایی خود رسیدند. وجود یکسری عوامل، زمینه ساز رشد و ترقی آنها در قرن چهارم بود. البته شباهت ها و تفاوت هایی در سیر رشد و پیشرفت آنان وجود داشت. ایجاد روحیه تاهل و تسامح و آزاد اندیشی، دستاوردهای علمی و فنی در تمدن اسلام را سبب شد و در بحث های اصلی علوم آن روز از قبیل حدیث، فقه، اصول، منطق، عرفان، فلسفه، ریاضیات، پزشکی، نجوم، شیمی، فیزیک و... نهضت نیرومند، ریشه دار و آینده نگر تحقیقات و ترجمه جریان داشت. بنابراین در هر دو پایتخت دانشمندان بسیاری در توسعه این علوم فعال بودند ونوآوری ها و دستاوردهای زیادی در علوم گوناگون از خود به جای گذاشتند.

چکیده انگلیسی:

And Cordoba.grately   flourished  in termes  of Cultur and civilization.In both  capeital  cities of   the Word  of Islam  a  set of  factors    set  the eground  for  the  development   of  culture   and   civilization .Some  of   factors in  their  development     include  erudite    and   knowledge  supportive   rulers  their   establishing   civilizeation   centres   their   supporting   the   scientists  and   providing     negligence    which   indicate      the  similarities  between  the two.so  that  the  result  indicate  the  development   of  Baghdad   in  almost   all the  branches   of  science more  than  Cordoba. Some   of  the  affecting    factors  in  such  a difference  are  Baghdad  enjoyment  of  the  inheritance  of  Iranians  rich  civilizeation  its  centrally  of  the  World   Islam  Cordoba  distance  of  the  center   of islam  and  Cordoba   smallness  in  comparison  to  Baghdad . In  other  issues   of  cultur and Civilzion  such az  the  ceremonies  and  civilization  centres   there  were   similarities   and differences  as  well.