رضا قلی میرزا و سنت‌گرایی بازتابی
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
کرامت اله راسخ
1
(
هیئت علمی
)
کلید واژه: «سنت‌گرایی بازتابی», «سفرنامه», «رضا قلی میرزا», «سلسله قاجار»,
چکیده مقاله :
هدف مقاله بررسی امکان کاربرد مفهوم سنت گرایی بازتابی با مطالعه سفرنامه رضا قلی میرزا است. منظور از سنت‌گرایی بازتابی واکنش سنت در ایران در مقابل خود سنت ناشی از برخورد با مدرنیسم غربی است. روش تحقیق کتاب‌خانه‌ای و با استفاده از اسناد تاریخی انجام شد. فتحعلی شاه جمادی الثانی 1250ق 1834 از دنیا رفت. پس از مرگ او بین فرزندانش در باره جانشینی او اختلاف افتاد. حسینعلی میرزا فرمانروای فارس جانشین محمد میرزا فرزند عباس میرزا را نپذیرفت و با نام علی شاه خود را پادشاه خواند. محمدشاه به شیراز لشگر کشی کرد، او را دستگیر و به تهران فرستاد. حسینعلی میرزا یک سال بعد ربیع‌الاول 1251ق (1835) در تهران از دنیا رفت. فرزندان او رضا قلی میرزا، تیمور میرزا و نجف قلی میرزا فرار کردند و به عراق رفتند و از راه سوریه و لبنان عازم انگلستان شدند. آن‌ها یک سال در انگلستان ماندند و جمادی‌الاول 1252 ق (3 سپتامبر 1836) از لندن خارج و از راه فرانسه، بلژیک، بایرن، پروس، اتریش و عثمانی محرم 1253ق (11 آوریل 1837) به بغداد رسیدند. رضا قلی میرزا تجربه این سفر را در سفرنامه‌ای نوشته است. سفرنامه رضا قلی میرزا را در چند محور بررسی می‌کنیم: 1) مناسبات اجتماعی و سیاسی انگلستان؛ 2) انگلیسی‌ها از دیدگاه او؛ 3) در باره و خود زندگی‌نامه او.
The aim of the study is to explore the application possibility “reflexive traditionalism” concept with the empirical study of the travel book of Reza Qoli Mirza. The research method is bibliographic and has been carried out with the help of historical documents. “Reflexive Traditionalism” is an expression of the reaction of tradition to modernity. Fathali Shah, the second Shah of the Qajars (1796-1925), died in October 1834. After his death his sons argued for the succession. One who was entitled to the throne was his son Hosyen Ali Mirza, governor of Fars. He did not submit to the Crown Prince Mohammed Shah, the son of Abbas Mirzas and the grandson of Fathali Shah, and was crowned in Shiraz as “Ali Shah”. Mohammed Shah sent his army to Shiraz, defeated, sent to Tehran, and died in June 1835 in Tehran when he was 47 years old. His sons Reza Quli Mirza, Taymur Mirza and Najaf Qoli Mirza fled and left Iran in April 1835 and traveled to England via Iraq, Syria and Lebanon. They stayed in England for almost a year, on September 3, 1836, and arrived in Baghdad on April 11, 1837, through France, Belgium, Bavaria, Prussia, Austria, and the Ottoman Empire. Reza Qoli Mirza summarized the events of this journey as a travel book. The travel book Reza Qoli Mirza is examined with emphasis on the following aspects: 1) England from his point of view; 2) The English from the perspective of Reza Qoli Mirza; 3) About his person.
_||_
