شیوه‌های تدفین پیش از تاریخ در استقرار قلعه خان (خراسان شمالی) با تاکید بر عصر مفرغ

محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخ

خیرالنساء جودی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
عمران گاراژیان ² (استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران.)
مهدی رضایی ³ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/04/19 تاریخ پذیرش : 1402/04/19 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: خراسان, گورستان, عصر مفرغ, تپه قلعه خان, سنت‌های تدفین,

چکیده مقاله :

شیوه ‌های تدفین و موقعیت مکانی آن نسبت به استقرار از شاخص ‌های عصر مفرغ است. تدفین و سنت‌ های آن در عین حال یکی از مدخل‌های مسائل انتزاعی در باستان‌شناسی است. استقرار قلعه خان استقراری متمرکز در استان خراسان شمالی و در محدوده شهر آشخانه است. در استقرار قلعه‌ خان دو فصل پژوهش انجام شد. فصل نخست گمانه‌ زنی به منظور لایه ‌نگاری بوده و طی آن کاوش عمودی عملی شد. فصل دوم تعیین عرصه و پیشنهاد حریم بوده و گمانه‌زنی در حاشیه‌ های استقرار انجام شد. از اهداف اداری – پژوهشی فصل دوم در درجۀ نخست تعیین عرصۀ محوطه و پیشنهاد حریم آن به منظور حفاظت‌های فیزیکی از اثر بود. در این فصل تعداد ۲۷ گمانه در همۀ جهات محوطه ایجاد شد؛ تهیۀ نقشۀ محدودۀ گسترش آثار، شناسایی آثار مربوط به عصر آهن در بافتار اصلی که قبلاً در لایه نگاری بدست نیامده بود، شناسایی گورستان عصر مفرغ و در نتیجه کسب اطلاعات کلی از سنت‌ های تدفین در این دوره، از دستاوردهای مهم این پژوهش بود. بطور کلی در کناره استقرار و در غرب آن در دو گمانه آثار تدفین ‌های عصر مفرغ شناسایی شد. در گمانه‌ های ۲۲ و ۲۴ آثار سه تدفین بدست آمد. همراه این تدفین ‌ها هدایای گور نیز دفن شده بود. این مقاله توصیفی از آثار مربوط به گورستان عصر مفرغ در استقرار قلعه خان و تجزیه و تحلیل موقعیت مکانی آن نسبت به استقرار است.

چکیده انگلیسی:

Traditions of burial and their locations in relation to the settlement are characteristics of the Bronze Age. Burial and its corresponding traditions are among the abstract issues in archaeology. Qaleh Khan is located in the North khorasan province in the vicinity of Ashkhaneh city. So far, two seasons archaeological excavations have been carried out in that settlement. The first season was devoted to trenching for the purpose of stratigraphy and was carried out vertically. The second season was carried out for determining the functional size of the site and trenching around the settlement was done during this season. One of the major goals of the second season was first to determine the area of the site and to propose physical protection of the site. In this season, 27 soundings were excavated around the Qaleh Khan archaeological site. Preparing a map of the expansion of the monuments, identifying the records of Iron Age in the original context which have not been identified through stratigraphy beforehand, identifying the cemetery of the Bronze Age, and consequently obtaining general information about burial traditions of this period, have been the main achievements of this research. Broadly speaking, remnants of the Bronze Age burials were identified in trenches 22 and 24 to the west of the settlement. These graves are the so-called accompanied burials. 3 burial remnants were obtained from the above-mentioned trenches. This paper presents a description of the Bronze Age graveyard in Qaleh Khan archaeological site along with an analysis of its location in relation to the settlement.