مطالعه ارتباط کارایی هزینه، تمرکز صنعتی و قدرت بازاری در صنعت سیمان ایران

محورهای موضوعی : مدیریت

محمدنبی شهیکی تاش ¹ , حبیب اله سالارزهی ² , مرضیه بیک مداح ³

1 - دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 - دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان
3 - مرضیه بیک مداحکارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه سیستان و بلوچستان

تاریخ دریافت : 1402/03/10 تاریخ پذیرش : 1402/03/10 تاریخ انتشار : 1394/09/01

کلید واژه: L11, تمرکز, صنعت سیمان, قدرت بازاری, واژه های کلیدی:رقابت, کارایی هزینه JEL:E41,

چکیده مقاله :

هدف محوری این مقاله بررسی ارتباط میان تمرکز بازار و قیمت بـا اسـتفاده از یـک تـابع تجزیـهپذیر نسبت به قدرت بازاری و کارایی می باشد.برای بررسـی ایـن ارتبـاط، بـازار سـیمان ایـران مـوردبررسی قرار گرفته است.یافته های تحقیق نشان می دهد که شدت تمرکز چهـار بنگـاه برتـر محاسـبهشده براساس هر سه متغیر، یعنی فروش، ارزش افزوده و نیروی کار روند کاهشی در طی زمـانداشـتهاست.همچنین روند شاخص هرفیندال-هیرشمن نیز همسو با تغییرات نسبت تمرکز چهار بنگـاه برتـرمی باشد، بر این اساس می توان نتیجه گرفت که شدت رقابت در این صنعت در طی سال هـای1375تا1387بشدت افزایش داشته است.از طرفیًکشش قدرت بازاری در بازار سیمان تقریبـا7/0اسـت ونشان می دهد که هر یک درصد افزایش در شاخص هرفیندال، حدود7درصد قیمـت بـازار)بـه دلیـلتغییر در قدرت بازاری(افزایش می یابد و کشش کارایی در این بازار4/0درصد است و بیانگر آن اسـتکه یک درصد افزایش در شاخص هرفیندال باعث کاهش قیمت در حدود4/0درصد به دلیـل افـزایشکارایی در بازار می شود.از این رو بطور کلی افزایش در تمرکز در بازار سیمان، قیمـت را افـزایش مـیدهد.همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که تمرکز یک تابع افزایشی از واریانس هزینه هـا در بنگـاههای موجود در بازار است.