مکانیابی سایت دفن زباله در شهرستان هفتکل (استان خوزستان) با استفاده از تکنیک‌های GIS مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی فازی

محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی شهری

اکرم کرامت ¹ , محمدصادق زنگنه ²

1 - گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، واحد دزفول،دانشگاه آزاد اسلامی،دزفول، ایران.
2 - گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/07/09 تاریخ پذیرش : 1402/09/25 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: تحلیل سلسله مراتبی فازی, GIS, مکانیابی, دفن پسماند, هفتکل,

چکیده مقاله :

مدیریت پسماند شهری یکی از چالش‌های عمده مدیریت‌شهری در نقاط مختلف دنیا است. این مسئله در کشورهای در حال توسعه که بخش عظیمی از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند، شدیدتر است. هدف پژوهش حاضر، مکانیابی سایت دفن زباله در شهرستان هفتکل، استان خوزستان می‌باشد. در این مطالعه سه معیار اصلی مورفولوژیکی، محیطی و اقتصادی-اجتماعی در نظر گرفته شد. زیر معیارها شامل شیب، ارتفاع، زمین‌شناسی، فاصله از گسل‌ها، فاصله از چاه‌های آب زیرزمینی و فاصله از آب‌های سطحی، فاصله از راه‌ها، فاصله از خطوط انتقال نفت و گاز، فاصله از خطوط انتقال برق فشار قوی، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از مناطق حفاظت شده و کاربری اراضی می باشد. با توجه به شرایط شهرستان و به کمک نظر کارشناسان، معیار اصلی مورفولوژیکی با 443/0 بیشترین امتیاز و اهمیت را در بین معیارهای اصلی به خود اختصاص داد. همچنین در بین زیرمعیارها شیب، زمین‌شناسی، فاصله از چاه‌های آب زیرزمینی و فاصله از راه‌ها بیشترین امتیاز را بدست آوردند. در این مطالعه از تکنیک‌های سیستم اطلاعات جغرافیایی نظیر Weighted Sum، Fuzzy Overlay و Boolean استفاده شد که در بین روش‌های مورد استفاده روش Fuzzy Sum و Weighted Sum بیشترین اراضی مناسب را جهت احداث سایت دفن زباله معرفی و روش‌های Fuzzy Gamma 0.3 و Fuzzy Product جزوه سختگیرانه‌ترین توابع بودند و به ترتیب 171.14 کیلومترمربع و 124.01 کیلومترمربع از اراضی شهرستان هفتکل را مناسب جهت احداث سایت دفن زباله معرفی کردند. سایت کنونی دفن زباله شهرستان هفتکل، طبق منطق بولین در مکان نامناسب قرار گرفته و در بقیه روش‌های مطالعه شده در محدوده متوسط قرار دارد.

چکیده انگلیسی:

Waste management is one of the major challenges of urban management in different parts of the world. This problem is more severe in developing countries, which contain a large part of the world's population. The current research is to locate the landfill site selection in Haftkal county, Khuzestan. In this study, three main morphological, environmental and socio-economic criteria were considered. Sub-criteria include slope, elevation, geology, distance from faults, distance from water wells, distance from water surface, distance from roads, distance from oil and gas pipelines, distance from high voltage power transmission lines, distance from residential areas, distance from protected areas and landuse. According to the conditions of the city and with the help of experts' opinion, the main morphological criterion with 0.443 was assigned the most points and importance among the main criteria .Also among the sub-criteria slope, geology, distance from underground water wells and distance from roads got the most points. In this study, Geographic Information System techniques such as Weighted Sum, Fuzzy Overlay and Boolean was used and among the used Fuzzy Sum and Weighted Sum methods introduced the most suitable lands for the construction of a landfill site and the methods of Fuzzy Gamma 0.3 and Fuzzy Product were the most strict functions and they identified 171.14 square kilometers and 124.01 square kilometers of land in Haftkal as suitable for the construction of a landfill site. According to Boolean's logic the current landfill site of Haftkal is located in an inappropriate place and in the other of the studied methods it is in the average range.