مکانیابی مراکز اقامتی گردشگری با استفاده از مدل ANP-VIKOR (مطالعه موردی شهرستان رودسر)

محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی شهری

داود اکبری ¹ (استادیار سنجش از دور، گروه مهندسی نقشه برداری، دانشکده مهندسی، دانشگاه زابل)
سیده نفیسه عمرانی سیگارودی ² (کارشناس ارشد GIS، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامسر)
محمد اکبری ³ (استادیار GIS، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند)

تاریخ دریافت : 1399/04/03 تاریخ پذیرش : 1399/05/10 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: GIS, شهرستان رودسر, مدل ANP-VIKOR, مکان یابی هتل,

چکیده مقاله :

از راهبردهای توسعه پایدار، توسعه فعالیتهای گردشگری می باشد. تعیین ارزش های گردشگری و استعدادهای طبیعی منطقه به همراه برنامه ریزی صحیح میتواند منجر به توسعه درآمدهای اقتصادی از طریق گردشگری گردد. یکی از مهم‌ترین راهکارهای بهرهمندی از منابع طبیعی و انسانی و بهرهبرداری علمی، بدون آسیب زدن به محیط زیست، مکانیابی بهینه اماکن تفریحی و اقامتی می‌باشد. شهرستان رودسر به دلیل موقعیت گردشگری، جاذبههای طبیعی و تاریخی به عنوان یکی از مکانهای مهم گردشگری شناخته شده است که جهت رضایتمندی این گردشگران متناسب با هر قشر و طبقهای در هر زمانی از سال تسهیلات و خدمات لازم جهت اسکان گردشگران مهیا باشد که در صورت رضایت مشتریان امکان سفر دوباره به شهر و اقامت مجدد در هتل وجود دارد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی است.در این تحقیق سعی میگردد با استفاده از مدل ANP-VIKOR مراکز اقامتی گردشگری در شهرستان رودسر مکانیابی گردد. مدل ANP-VIKOR حـالتی تعمـیم یافتـه از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی اسـت و مجموعه معیارهایی هستند که برای مقایسه تعاملهایی که ممکـن است در شبکه وجود داشته باشد، استفاده می‌شوند. در فرآیند مکانیابی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، بعد از تعیین سطوح سلسله مراتب شامل هدف، معیار، زیرمعیار و گزینهها، مقایسه زوجی بین مجموعهها برای وزندهی انجام میگیرد. در عین وزندهی به مجموعهها، تجزیه و تحلیل سازگاری قضاوتها نیز صورت میگیرد. در روش پیشنهادی با شناسایی متغیرها، تشکیل ماتریس، نرمال سازی لایهها، بدست آوردن وزن معیارها و اعمال وزن لایه ها، تعیین ایدهآل مثبت و منفی و محاسبه مقدار به مکانیابی هتلها پرداخته شد. نتایج نشان داد مهم-ترین معیار مکانیابی هتلها ارتفاع از سطح دریا و کمترین وزن هم متعلق به معیار انتقال نیرو است.

چکیده انگلیسی:

One of the sustainable development strategies is the development of tourism activities. Determining the tourism values and natural talents of the region along with proper planning can lead to the development of economic revenues through tourism. One of the most important solutions for utilizing natural and human resources and scientific exploitation, without harming the environment, is the optimal location of recreational and residential areas. Rudsar county due to its tourism location, natural and historical attractions are known as one of the most important places of tourism to satisfy these tourists to suit every class and class at any time of the year. Be sure to return to the city and reside in the hotel if the customers are satisfied. This research is a descriptive-analytical one and the method of data collection is library and field study. In this research, we try to locate tourist accommodation centers in Rudsar city using ANP-VIKOR model. The state-of-the-art ANP-VIKOR model is a hierarchical analysis process and a set of criteria used to compare interactions that may exist in the network. In the locating process, using hierarchical analysis, after determining hierarchical levels including purpose, criteria, sub-criteria and options, pairwise comparisons between sets are made for weighting. As well as weighting the collections, the compatibility analysis of the judgments is also performed. The proposed method deals with identifying variables, matrix formation, layer normalization, weighting of criteria and weighting of layers, determination of positive and negative ideal and calculation of hotel accommodation value. The results showed that the most important criterion of hotel location is the altitude and the least weight belongs to the power transfer criterion.

منابع و مأخذ:

Badri, S.A. (2013). “Aristotle's Fence Assistance, Selection of Tourism Sample Areas Using AHP Method Case Study: Kohgiluyeh & Boyerahmad Province”, Geographical Research Journal, No. 95.
Dadfar, H. & Shaham, A. (2007). “Geography of Iranian Tourism”, Taravat Publications, Tehran.
Du, T. (2015). “A GIS-based Analysis of the Hotel Locations Choice in Manhattan”, A dissertation submitted to the Graduate faculty of Auburn University in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Master of Science.
Gharenejad, H. (2007). “Introduction to Tourism Development and Hospitality”, Samt Publications.
Heydari, R. (2010). “Fundamentals of Tourism Industry Planning”, Samt Publications, Tehran.
Hosseinzadeh, H. & Yousefi Roshan, M.R. (2015). “Accommodation and Catering Tourism Services Using AHP Model (Case Study: Shahrababel)”, First International Conference and Fourth National Conference on Tourism.
Jafari Mehrabadi, M. & Rokhsari, H. (2019). “Spatial Analysis and Location of Hotels in Urban Structure (Case Study: Tabriz City)”, Journal of Urban Structure and Function Studies, 5(17), pp. 26-46.
Kadivar, A.A. & Mohammadzadeh Alhordikhani, J. (2015). “Identification of suitable zones for establishment of Residential-Tourist Centers in Bojnourd”, Journal of Geography and Regional Development, 25, pp. 201-225.
Karkhlu, M. (2007). “Tourism Geography and Leisure Planning”, Jihad-e-Academic Press.
Kazemi, M. (2007). “Tourism Management”, Samt Publications, Tehran.
Mason, P. (2011). “Tourism, Impacts, Planning and Management”, Translated by Roozbeh Mirzai and Pooneh Torabian, Termeh Publications, Tehran.
Mears, M. & Brindley, P. (9115). “Measuring Urban Greenspace Distribution Equity: The Importance of Appropriate Methodological Approaches”, ISPRS Int. J. Geo-Inf., 4, 942.
Moafi, F. (2013). “Spatial Analysis of Crisis Management in Urban Tourism (Case Study: Isfahan City)”, MSc Thesis, Supervisor: Ali Zangiabadi, University of Isfahan, Faculty of Geography.
Nadali, N. (2011). “Location of Tourism Camps in Isfahan Using Geographic Information System (GIS)”, MSc Thesis, Supervisor: Jamal Mohammadi, University of Isfahan.
Pokhrel, S. (9115). “Green space suitability evaluation for urban resilience: an analysis of Kathmandu Metropolitan city”, Nepal, Environ. Res., Commun. 1.
Ranjbaran, B. & zahedi M. (2009). “Tourism Industry Services”, Chahar Bagh Publications, Isfahan.
Razvani, M.R. (2009). “Rural Tourism Development”, Tehran University Press, Tehran.

Senvar, O., Otay, I. & Bolturk, E. (9112). "Hospital Site Selection via Hesitant Fuzzy Topsis", IFAC-Paperonline, pp. 1111-1111.
Sheikholeslami, A.R. & Hasnavand, R. (2016). “Hotel Tourism Services Usage Using AHP Model Case Study of Khorramabad City”, Islamic and Historical Architecture and Urban Planning Research Conference, Iran.
Smart, A. (2019). “Location Mapping, Functions, Criteria and Categorical Based Assessment of Accommodation Centre's Using Remote Sensing and GIS in Ibadan Metropolis”, IJRSI, Oyo State, Southwestern Nigeria.
Taha Ali, T. (2017). “GIS-based Reality Analysis: Business Hotels Tourism In Khartoum State”, Red Sea University Journal of Basic and Applied Science(JBAS).
Taqvaei, M., Abdollahzadeh Pour, M., Eidivand, L. & Afshar Pour, F. (2013). “An Analysis on Optimization of Residential Centers in Tabriz City Using the Hierarchical Analysis Process (AHP)”, Geographic Space Science and Research Quarterly, No. 43, 171-189.
Tesfaye Abebe, M. & Megento, T.L. (9113). "Urban green space development using GIS-based multi-criteria analysis in Addis Ababa metropolis", Società Italiana di Fotogrammetria e Topografia (SIFET).
Tolai, S. (2007). “Tourism Industry Overview”, Samt Publications, Tehran.
Varesi H.R. & Rezaei, M. (2012). “Spatial Analysis and Location of Residential Centers in Historic Cities Case Study: Shiraz Hotels”, Environmental Planning, Vol. 5, No. 1, pp. 19-
26.
Varesi H.R., Taqvaei M. & Shahyvandi A. (2011). “An Analysis of the Status of Tourism Infrastructures in Isfahan (with Emphasis on Hotels)”, Geography and Environmental Planning (Isfahan University of Humanities Research Journal), 22(4), pp. 91-121.
Yang, Y. (2015). “Hotel location evaluation: A combination of machine learning tools and web GIS”, International Journal of Hospitality Management, 47.
Zahedi, M. & Ranjbaran, B. (2007). “Tourism Recognition”, Chahar Bagh Publications.
Zhu, Z., Lang, W., Tao, X.J. & Liu, K. (9115). "Exploring the Quality of Urban Green Spaces Based on Urban Neighborhood Green Index—A Case Study of Guangzhou City", Sustainability, 11, 1113.