بررسی و تحلیل اسطورۀ پدرکُشی در شاهنامه و اساطیر جهان
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
نصرت اله احمدی فرد،
1
(
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
)
دکتر علی حیدری
2
(
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد. ایران.
)
دکتر مسعود سپه وندی
3
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران
)
کلید واژه: حماسه, اسطوره, پدرکُشی, تبارشناسی, شاهنامه,
چکیده مقاله :
اسطوره یکی از عناصر شکل‌دهنده‌ی فرهنگ و هویت قومی و ملی جوامع بشری بوده است. بعضی از اسطوره‌شناسان آن را دینِ تمدن‌های اولیه و دوران پیش از گسترش ادیان توحیدی می‌دانند. اساطیر ملل مختلف جهان با همدیگر همسانی و مشابهاتی دارند. قرار گرفتن اساطیر در مقابل یکدیگر و نبرد سخت و صعب آنان با همدیگر در داستان‌هایی که امروزه به ما منتقل شده، با تفاسیر متعدد و متفاوتی روبه روست. در شاهنامه فردوسی، شخصیتهای اسطوره ای هم دارای اعتباری ویژه هستند و هم در کتب اوستا و پهلوی جنبۀ فرا طبیعی دارند. این مقاله با پرداختن به اسطوره نخستین پدرکشی در شاهنامه می‌خواهد نشان دهد، اتفاقات منجر به پدرکشی در میان اساطیر شاهنامه و جهان زوایای پیدا و پنهان زیادی دارد، هرچند پدرکشی اساطیر را باید یکی از جنبه‌های فرا طبیعی آنان دانست. با کنکاش در انگیزه های پدرکُشی و بررسی وجوه افتراق و اشتراک در میان شخصیتهای اساطیری، حماسی و تاریخی ایران و جهان به نظر می رسد که رسیدن به قدرت و پادشاهی دارای بیش‌ترین بسامد است. خدایان در پدرکشی های جهان غرب دخالت‌های آشکاری دارند ولی در جهان شرق این پدیده به دلیل تقدس پدر به ندرت اتفاق افتاده است. همچنین از دلایل دیگر می توان به جادو، عشق، تحریکات مادرانه و عمدی و غیرعمدی بودن پدرکشی ها اشاره کرد.
Myth has been one of the constituting elements of culture as well as ethnic and national identity of societies. Some mythologists consider it as the religion of the early civilizations and the era before the expansion of the monotheistic religions. Myths of different nations have similarities and uniformities. The confrontation between myths against each other and their hard-fought battle together with each other have been transmitted to us today in the stories that are subject to various interpretations. In Shahnameh, the mythical characters inherit special credit and in the Avesta and Pahlavi books are of the supernatural aspect. By touching upon the first patricide myth in Shahnameh, in the current study it has been tried to show that events leading to patricide in the myths of Shahnameh and the world have overt and covert angles; however, the mythological patricide is one of their supernatural aspects. By examining the reasons for patricide and studying the similar and different aspects of mythological, epic, and historical characters of Iran and the world, it seems that gaining power and reign have the highest frequency; the gods have obvious interferences in the western world's patricide, while in the eastern world, it seldom happens due to the father’s sanctity. Other reasons include magic, love, maternal, intentional, and unintentional parenting provocations.
_||_
