بررسی و تحلیل انتقادی اصول سوررئالیسم در تطبیق با حکایات جنید بغدادی با تأکید بر تذکرة الاولیاء عطار
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
ناصر امیرمحمدی
1
(
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران
)
نعمت اصفهانی عمران
2
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران
)
حمید طبسی
3
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران
)
کلید واژه: عرفان, تحلیل انتقادی, تذکره الاولیا, سوررئالیسم, جنید بغدادی, حکایات شهودی,
چکیده مقاله :
سوررئالیسم مکتبی است که توسط آندره برتون و یارانش در اوایل قرن بیستم و بعد از جنگ جهانی اول به وجود آمد و موجب کشتار، هرج و مرج، ویرانی و پوچ‌گرایی شد. با نگاهی به مکتب سوررئالیسم و عرفان اسلامی - ایرانی متوجه می‌شویم که وجوه و جنبه‌های سوررئالیستی پس از بنیان‌گذاری این مکتب به وجود نیامده، بلکه در کهن‌ترین متون دینی و اساطیری سابقه داشته و در عرفان ایرانی، به‌ویژه ادبیّات صوفیانه و بالأخص حکایت‌های شهودی عرفانی به‌صورت گسترده، ولی با تفاوت‌های بنیادین، وجود داشته است. در متون عرفانی، بخصوص تذکره‌ها، حکایت‌ها، قالبی داستانی، تخیلی و ذهنی دارند؛ به گونه ای که رویدادهای شگفت و حیرت‌آور را در بستری واقع‌گرایانه ارائه می‌دهند. به همین علت این حکایت‌ها به سبب مبتنی بودن بر ناخودآگاه و فرم رؤیاگونه اشان با اصول و مبانی سوررئالیسم مطابقت دارد و همچنین سور رئالیست‌ها تأکید بر رهایی از عقل برای رسیدن به نقطۀ علیای هستی را با هدف طریقت عرفانی عرفا که در آن همۀ کثرات به وحدت مبدل می‌شوند، به اشتباه یکی دانسته‌اند؛ بنابراین در پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، سعی بر این است که به طور اجمالی کاربست عناصر و مولفه های سوررئالیستی گوناگون در حکایات جنید بغدادی با تأکید بر تذکرة الاولیاء عطار پرداخته شود و در پایان نقد و تحلیلی مختصر از تفکّر فرامادی سوررئال ها و تفکّر فرانگر در عرفان ایرانی ارائه گردد.
Surrealism is a school founded by Andre Burton and his associates in the early twentieth century after World War I, causing murder, chaos, destruction and absurdism. Looking at the school of Surrealism and Islamic-Iranian mysticism, we find that the surrealist aspects and aspects did not appear after the founding of this school, but had a history in the oldest religious and mythological texts and in Iranian mysticism, especially Sufi and especially mystical literature. , But with fundamental differences, has existed. In mystical texts, especially memoirs, anecdotes have a narrative, imaginative and mental format; In such a way that they present surprising and astonishing events in a realistic context. For this reason, these anecdotes, due to their subconscious and dreamy form, correspond to the principles and foundations of surrealism, and also the surrealists emphasize the liberation from reason to reach the highest point of existence with the aim of the mystical path of mystics in which all multiplicities are united. Become, mistakenly considered one; Therefore, in the present descriptive-analytical method, an attempt is made to briefly apply the various surrealist elements and components in Junaid Baghdadi's anecdotes with emphasis on Attar's memoirs, and at the end, a brief critique and analysis of surreal metamaterial thinking And Farangar's thinking in Iranian mysticism should be presented.
_||_
