مطالعة تطبیقی گناهان سه‌گانة قهرمانان اساطیری در دو اثر حماسی داراب‌نامة طرسوسی و اودیسة هومر«با تأکید بر کنش جنگاوری و سلحشوری در آراء اسطوره‌شناسی تطبیقی ژرژ دومزیل»
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
الناز محمدزاده
1
(
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
محمدمهدی اسماعیلی
2
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
شروین خمسه
3
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
کلید واژه: ژرژ دومزیل, اسطوره‌شناسی تطبیقی, کنش جنگاوری, گناهان سه‌گانه, قهرمانان اساطیری,
چکیده مقاله :
اسطوره در کنار حماسه، افسانه و فرهنگ عامه، یکی از عناصر تشکل دهندة فرهنگ و هویّت قومی و ملی جوامع و منشوری از باورهای اجتماعی است که در بستر فرهنگی تولید می شود. موضوع اسطوره از مطالعات آیین های مذهبی جدا نیست و می توان آن را در حکم ابزاری دانست که اعتقادات و نهادهای موجود را با استناد به دین توضیح می دهد. گناه به منزلة کنش یا رفتار، مفهومی حائز اهمیت است؛ تا جایی که بدون درک ارتباط مفهوم و اثرات انگیزاننده اش نمی‌توان رخدادهای فرهنگی مربوط به آن را درک کرد. داراب و اولیس به‌عنوان قهرمانان اساطیری، شخصیت های فرهنگی به شمار می روند و موضوع گناه آن ها نیز به مثابه یک کنش در مقولة فرهنگ جای می گیرد. نظریة اسطوره شناسی تطبیقی ژرژ دومزیل با توجه به زمینه های فرهنگی یک اثر، علاوه بر کاوش معنای نهفته و ضمنی متن، به بافت اجتماعی/ فرهنگی نیز توجه دارد. یافته های این پژوهش که به شیوة توصیفی – تحلیلی انجام شده نشان می دهد که خط سیری از یک اسطوره و گناه او در دو تمدن ایران و یونان به وضوح مشخص است. درون مایه هایی همچون فریب از اهریمنان و شک در خالق، غرور و ادعای خدایی، رسیدن به قدرت و ترس از دست دادن حکومت، سرپیچی کردن از فرمان ایزدان و خدایان، کشتن موجودات و پهلوانان آیینی، بی احترامی به آتش و کاشتن تخم کینه در نهاد بشر، زمینه ساز بیشترین گناهان در میان ایران و جهان است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که ساختار ثابتی در اساطیر هندواروپایی وجود دارد؛ که در طی قرن ها، در این فرهنگ ها باقی‌مانده و به‌رغم گستردگی جغرافیایی و اصلاحات ادیان مختلف، ردپای آن ها، همچنان پس از سال ها پیدا است.
Myth alongside the epic, legends and popular culture, is one of the elements that form the culture and ethnic and national identity of societies and a charter of social beliefs that is produced in the cultural context. The subject of myth is not separate from the study of religious rituals and it can be considered as a tool that explains existing beliefs and institutions by referring to religion. "Sin" as an action or behavior is an important concept; to the extent that cultural events related to it cannot be understood without understanding the concept and its motivating effects. "Darab" and "Ulysses" as mythological heroes, are cultural figures, and the subject of their "sin" is also placed as an action in the category of culture. In addition to exploring the hidden and implied meaning of the text, the theory of comparative mythology of Georges Dumezil also pays attention to the social/cultural context. The findings of this research, which was carried out in a descriptive-analytical method, showed that the trajectory of a myth and her sin in the two civilizations of Iran and Greece is clearly defined. Themes such as "deception by demons", "doubt in the creator", "pride and claim of divinity", "achieving power and fear of losing power", "disobeying the command of gods and goddesses", " Killing ritual beings and heroes", "disrespecting to fire and sowing the seeds of hatred in the human institution", is the basis of the most sins among Iran and the world. The research findings indicate that there is a fixed structure in Indo-European mythology; which remained in these cultures over the centuries and despite the geographical expansion and reforms of different religions, their traces can still be found after many years.
_||_
