تاثیر آموزش مهارت های ذهن آگاهی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری مبتنی بر افسردگی و مهارت های ارتباطی دانش آموزان پسر متوسطه دوم

محورهای موضوعی : فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

زهرا باران چشمه ¹ , ابوطالب سعادتی ²

1 - کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران
2 - استادیار،گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسالمی ، واحد علوم و تحقیقات ، تهران ، ایران

تاریخ دریافت : 1396/06/18 تاریخ پذیرش : 1396/08/15 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: افسردگی, مهارت های ارتباطی, ذهن آگاهی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری,

چکیده مقاله :

هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های ذهن آگاهی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری بر کاهش افسردگی دانش آموزان پسر بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ نحوه گرداوری داده ها غیرتوصیفی و طرح آن پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و از لحاظ روش کمی بود. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم منطقه 5 شهر تهران بودند. برای انتخاب نمونه، با استناد به پژوهش های پیشین از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند استفاده گردید. بدین صورت در مرحله غربالگری، 30 که در ابزارهای پژوهش کمترین نمره را گرفته بودند بر اساس سطح تحصیلات و وضعیت مالی والدین انتخاب و در دو گروه ازمایش و کنترل همتا شدند و در دو گروه 15 نفری جایگزین گردیدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه تحت آموزش برنامه ذهن آگاهی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری قرار گرفتند. .ابزارهای گرداوری اطلاعات از پرسشنامه‌های افسردگی بک (1989) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه (آزمایش و کنترل) در متغیرهای افسردگی و مهارت ارتباطی تفاوت معنی دار وجود دارد. برنامه ذهن آگاهی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری موجب کاهش معنادار افسردگی در دانش آموزان شد. بحث: با توجه به اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری در کاهش افسردگی و بهبود مهارت‌های ارتباطی، برای ترویج و انعکاس روش‌ها و آموزش این روش‌ها و نیز افزایش سطح سلامت روانی جامعه دانش آموزان، مسئولین ذی ربط و مشاوران مدارس می‌توانند در قالب برنامه‌ای جامع و پیشگیرانه به‌طور کاربردی آن‌ها را در سطح مدارس اجرا کنند.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The aim of this study was to determine the effectiveness of mindfulness skills training based on cognitive-behavioral approach on reducing depression in male students. Methodology: The present study was non-descriptive in terms of data collection and its design was pretest-posttest with a control group and quantitative in terms of method. The present study population included all high school male students in District 5 of Tehran. To select the sample, based on previous studies, purposive non-random sampling method was used. Thus, in the screening stage, 30 who had the lowest score in the research tools were selected based on the level of education and financial status of the parents and were matched in two experimental and control groups and were replaced in two groups of 15 people. The experimental group was trained in a cognitive-behavioral mindfulness program for 8 sessions. Data collection tools Beck Depression Inventory (1989) was used. Findings: The results showed that there was a significant difference between the two groups (experimental and control) in the variables of depression and communication skills. Cognitive-behavioral mindfulness program significantly reduced depression in students. Conclusion: Considering the effectiveness of mindfulness training based on cognitive-behavioral approach in reducing depression and improving communication skills, to promote and reflect methods and teach these methods and also increase the level of mental health of students, relevant officials and school counselors can implement comprehensive and preventive program formats to implement them at the school level.