اسپینل،تنها فاز کریستالوگرافی پایدار در مقابل سرپانتینیتی شدن در پریدوتیت های آمیزه افولیتی بافت در استان کرمان
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستنادیه محمدی 1 , حمید احمدی پور 2 , سیما پیغمبری 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد پترولوژی دانشگاه شهید باهنر کرمان
2 - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
3 - دانشجوی دکترای پترولوژی دانشگاه شهید باهنر کرمان
کلید واژه: اسپینل-آمیزه افیولیتی بافت-سرپانتینیتی شدن-کرومیتیت,
چکیده مقاله :
آمیزه افیولیتی بافت با مساحت تقریبی 617 کیلومتر مربع،در امتداد گسل های بافت و شهر بابک در جنوب استان کرمان قرار گرفته است.مطالعات صحرایی و میکروسکوپی بر روی پریدوتیت ها،کرومیتیت ها و دونیت های همراه در منطقه حاکی از تشکیل آنها در شرایط گوشته ای است.در اثر شدت بالای سرپانتینیتی شدن در پریدوتیت های منطقه،تقریبا تمامی کانی های اولیه مانند الیوین و پیروکسن،از بین رفته اند و اسپینل ها تنها کانی مقاوم اولیه در مقابل سرپانتینیتی شدن در این سنگ ها هستند که در سنگهای کاملا سرپانتینیتی شده،سالم باقی مانده اند.در این مطالعه از ترکیب شیمیایی هسته های غیر دگرسان اسپینل های موجود،برای تعیین ژنر و محیط تکتونیکی پریدوتییها و کرومیتیت های منطقه استفاده شده است.سنگ های منطقه را از نظر منشا می توان به دو گروه تقسیم کرد:یکی پریدوتیت ها که خود شامل هارزبورژیت،،دونیت و لرزولیت بوده و کمپلکس نوع آلپی تعلق دارند و در بین آنها هارزبورژیت ها احتمالا در نتیجه ذوب بخشی 15 تا20 درصدی از یک گوشته لرزولیتی بارور بوجود آمده اند..گروه دوم کرومیتیت ها هستند که میتوان برای آنها یک منشا ماگمایی را پیشنهاد داد.کرومیتیت های مورد مطالعه از نوع پادیفرم بوده و به صورت لایه های غیر ممتد و یا عدسی توسط دونیت ها ی کاملا سرپانتینیتی شده احاطه شده اند.کرومیت های موجود در منطقه با میانگینCr2O3 برابر 62.8 درصد وCr# برابر 0.83 از نوع کرومیت غنی از Crمی باشند و جز کانسنگهای کرومیت در جه یک دنیا محسوب می شوند.با استفاده از مقدار Cr##Mg# موجود در آنها مشخص می شود که کرومیتیت های منطقه از مذابی یا ترکیبی بونینیتی در زون سوپراسابداکشن متبلور شده اند.محیط تشکیل پریدوتیت ها و کرومیتیت های منطقه،احتمالا یک زون سوپراسابداکشن در محیط محیط پشت قوسی می باشد.
Baft coloured mélange with approximate area 617 km2, is located along Baft and Shahr-e-Babak major faults insouth of Kerman province. Field and microscopic studies on peridotites, chromitites and related dunites in thisarea indicate that they are formed in mantle environment. Because peridotites in this mélange have been deeplyaltered (serpentinized), primary minerals such as olivine and pyroxene have been changed into secondaryminerals, spinels are only resistant primary minerals against alteration in these rocks that has been survived incompletely serpentinized rocks. In this study, chemical compositions of spinels' unaltered cores have been usedfor the petrogenesis and tectonic setting of the studied peridotites and chromitites. Based on evidences, thestudied lithologies can be divided into two groups. The first group is peridotites include harzburgite, dunite andlherzolite that belong to Alpian type peridotites and the harzburgites, probably resulted from 15-20 percentpartial melting of a fertile lhrzolitic mantle. Second groups are chromitites for which a magmatic genesis couldbe assumed. The studied chromitites are podiform and their parental magma is boninite. The chromites withaverage Cr2O3=62.8% and Cr#=0.83 are classified as Cr-rich chromitites or as the first grade type chromites inthe world. Cr# and Mg# values indicate that the studied chromitites have been crystallized from boninitemagmas, probably in suprasubduction zone setting in a back arc environment.
