پیش‌بینی خلاقیت بر اساس ویژگی‌های شخصیتی

محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)

علی محمد رضایی ¹ , صغری ابراهیمی قوام ² , علی دلاور ³ , نور محمد رضایی ⁴

1 - استادیار، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران (نویسندة مسئول) [e-mail]
2 - استادیار، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران [e-mail]
3 - استاد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران [e-mail]
4 - دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران [e-mail]

تاریخ دریافت : 1395/04/09 تاریخ پذیرش : 1395/04/09 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: شخصیت, خلاقیت, ویژگی‌های شخصیتی, انعطاف‌پذیری,

چکیده مقاله :

زمینه: صاحب‌نظران، مرکزثقلحرکاتنویندرآیندهرا خلاقیتومیزانبهره‌گیریازتفکرخلاق می‌دانند. لذا پژوهش حاضر به‌منظور تعیین ویژگی‌های شخصیتی اثرگذار بر خلاقیت انجام شد. هدف: هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی خلاقیت بر اساس ویژگی های شخصیتی در یک نمونه دانشجویی بود و تعداد 400 نفر (200 دختر و 200 پسر) از دانشجویان رشته‌های گوناگون تحصیلی دانشگاه علامه طباطبائی در این پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش: برای سنجش خلاقیت دانشجویان از پرسش‌نامه خلاقیت عابدی و برای سنجش ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان، از فرم کامل 240 سؤالی پرسش‌نامه شخصیتی تجدیدنظر شده NEO موسوم به NEOPI-R بهره گرفته شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون t استفاده گردید. یافته ها: یافته‌های آزمون t دو گروه مستقل نشان داد که در نمره خلاقیت، تفاوتی بین دانشجویان دختر و پسر وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که از بین 30 ویژگی شخصیتی مورد بررسی، هفت ویژگی شامل انعطاف پذیری در عقاید، قاطعیت، کفایت، تخیل، زیبا‌پسندی،‌ انعطاف‌پذیری در اعمال و خویشتن‌داریبا خلاقیت رابطه مثبت معنی‌دار و دو ویژگی پرخاشگری و تواضع با خلاقیت رابطه منفی معنی‌دار دارند و در مجموع 57 درصد از واریانس خلاقیت را تبیین می‌کنند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد می‌شود افراد و سازمان‌های متولی خلاقیت،‌ با تقویت ویژگی‌های شخصیتی تسهیل‌کننده خلاقیت و اصلاح ویژگی‌های شخصیتی مانع بروز و ظهور خلاقیت، زمینه لازم را برای تجلی هر چه بیشتر ابتکار و خلاقیت فراهم آورند تا از این طریق شاهد رشد و پیشرفت چشمگیر علمی در عرصه‌های گوناگون باشیم.

چکیده انگلیسی:

  Objectives: current research aimed to predict creativity by personality characteristics in a sample of university students. Methods: four hundred participants (200 male and 200 female) of this study were student of different disciplines of Allameh Tabataba'i University. To predict the students’ creativity, Abedi’s creativity questionnaire was used to measure creativity and the long form of NEOPI-R was used to measure students’ personal characteristics. to analyze the data, T- test and multiple regressions were used. Results: the independent T-tests indicated that there is no difference between male and female students in creativity. Regression analysis results also suggested that among thirty studied personality characteristics, seven including openness of ideas, assertiveness, competence, fantasy, aesthetics, openness of actions and self-discipline have statistically significant positive relationship with creativity and two characteristics of anger and modesty have statistically significant negative relationship with creativity. Conclusion: these factors totally accounted for %57 of the creativity variance.