بررسی تأثیر رهبری رویایی بر خلاقیت هیجانی و شناختی با نقش میانجی سرمایه روانشناختی مثبت
محورهای موضوعی : خلاقیت شناسی سازمانی و مدیریتی- مدیریت خلاقیت و نوآوری
علی شریعت نژاد
1
,
امین حسنوند
2
,
سیده نسیم موسوی
3
,
الهه منیشداوی
4
1 - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
2 - استادیار، گروه علوم سیاسی و حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
3 - کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی- تجارت الکترونیک، دانشکده مبتکران، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران
4 - دانشجوی دکترای گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران
کلید واژه: خلاقیت شناختی, خلاقیت هیجانی, رهبری رویایی, سرمایه‌روانشناختی مثبت,
چکیده مقاله :
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری رؤیایی بر خلاقیت هیجانی و شناختی با نقش میانجی سرمایه روانشناختی مثبت انجام پذیرفت. روش: این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کارکنان سازمان‌های دولتی در استان لرستان هستند که برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه گیری در دسترس استفاده و تعداد اعضای نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که روایی آن ها با به کارگیری روش اعتبار محتوا و پایایی آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شد. در این پژوهش، برای بررسی و آزمون فرضیهها، از رویکرد معادلات ساختاری و نرم‌‌‌‌‌افزارهای Smart PLS-2 و SPSS-19 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج بررسی فرضیهها نشان داد رهبری رؤیایی بر خلاقیت هیجانی و شناختی تأثیر مثبت و معناداری دارد و سرمایه روانشناختی مثبت نقش میانجی در این رابطه ایفاء می کند. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که سبک رهبری رویایی به واسطه ایجاد ظرفیت و بهبود قابلیت های ذهنی و فکری کارکنان موجب افزایش سطح سرمایه روانشناختی آنان شده و از این طریق باعث بهبود خلاقیت شناختی و هیجانی منابع انسانی می شود. در حقیقت نتایج پژوهش مؤید آن است که رهبری رویایی به واسطه بهبود سرمایه روانشناختی باعث ایجاد خلاقیت شناختی و هیجانی منابع انسانی می شود.
The current research was conducted with the aim of investigating the effect of visionary leadership on emotional and cognitive creativity with the mediating role of positive psychological capital. This research is applied and of descriptive survey type. The statistical population of this research is the employees of government organizations in Lorestan province, which was used to determine the sample size of Cochran's formula, and the number of sample members was estimated to be 384 people, who were selected using available sampling method. The tool for collecting information in this research is a questionnaire whose validity was confirmed by using the content validity method and their reliability was confirmed by calculating Cronbach's alpha. In this research, structural equation approach and Smart Pls2 and Spss 19 software were used to examine and test the hypotheses and conceptual model. The results of examining the hypotheses showed that visionary leadership has a positive and significant relationship on emotional and cognitive creativity with the mediating role of positive psychological capital. In addition, the comparison of the results showed that among the dimensions of visionary leadership, the highest dimensions of perspective image and practicality have a positive and significant relationship on cognitive and emotional creativity. Also, the results of the research show that positive psychological capital has a positive and significant relationship on visionary leadership and cognitive and emotional creativity, and among the dimensions of positive psychological capital, resilience and optimism are the most important dimensions.
ایرجی راد، ارسلان، و ملک زاده نصرآبادی، الهه. (1396). بررسی تأثیر سرمایه روانشناختی با میانجیگری انگیزه پیشرفت بر خلاقیت دانشجویان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6(4)، 51-70.
بارده، صدیقه و محمودی، مرضیه. (1400). بررسی رابطه علی مهارت‌های خودآگاهی و حل مسئله با خلاقیت شناختی از طریق میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی دردانش‌آموزان دختر دوره اول متوسط شهرستان بهبهان، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه پیامنور واحد بهبهان.
بهروزپورباغمیشه، مژگان؛ یوسف‌پور، ناهید و رضایی، اکبر(1399).بررسی رابطه بهزیستی روانشناختی، ویژگی‌های پنج‌گانه شخصیتی و سبک‌های مقابله‌ای با خلاقیت هیجانی دانشجویان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه پیامنور تبریز.
جوکار، بهرام و البرزی، محبوبه. (1389). رابطه ویژگی‌های شخصیت با خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی، فصلنامه مطالعات روانشناختی، دوره 6، شماره 1، 17-1.
خوش‌خلقی؛ اعظم؛ یخچالی، حاجی و بهره‌وزی، ناصر.(1399). مقایسه دانش‌آموزان دختردارای سبک‌های فرزندپروری مختلف از لحاظ خلاقیت هیجانی و شناختی در مدارس شهرستان متوسط اول شهر دزفول، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران.
ربیعی فرادنبه، نیلوفر؛ مقتدایی، لیلا و جمشیدیان، عبدالرسول.(1400). بررسی رابطه رهبری تحول‌آفرین با نقش میانجی خلاقیت هیجانی در بین معلمان مدارس ابتدایی، نشریه علمی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره یازدهم، شماره سه، 166-139.
رضایی، اکرم و صفری، محمود.(1396). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی با خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی معلمان دبیرستان‌های دخترانه شهر دماوند، پایان‌‌‌نامه‌کارشناسی ارشد، مدیریت آموزشی، واحد دماوند.
ساداتی فیروزآبادی، سمیه و یوسفی، صادق.(1398). پیش‌بینی خلاقیت هیجانی براساس ابعاد کارکرد خانواده با نقش واسطه‌ای سبک‌های مقابله‌ای، فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال بیستم، شماره4، پیاپی، 78، 78-68.
صدزاده، جواد و عباسی، همایون. (1399). تبیین اثر رهبری رؤیایی و تعهدسازمانی بر عملکرد سازمانی کارشناسان ادارات آموزش و پرورش استان کرمانشاه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته تربیت‌بدنی، دانشگاه رازی.
عباسیان اسفرجانی، محمدرضا؛ هویدا، رضا و عابدی، احمد.(1399). الگوی ساختار تأثیررهبری بصیربرعملکرد مدیران(مطالعه‌ای در سازمان‌های آموزشی شهر اصفهان، دوره13، شماره48، شماره پیاپی، 48، 106-87.
گرافر، امیر؛ عرب‌زاده، مهدی و کدپور، پروین.(1396). تأثیرآموزش تنظیم هیجان بر خلاقیت شناختی و هیجانی دانشجویان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه خوارزمی.
نارنجی ثانی، فاطمه؛ رشیدی، محمدمهدی و یوزباشی، علیرضا.(1393). بررسی رابطه‌ی چندگانه بین سرمایه روانشناختی و رهبری تحولی با خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: مؤسسه مطالعات انرژی)، فصلنامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، سال ششم، شماره 22، 177-155.
هوشنگ‌نژاد؛ محمود و اسمعیلی، عاطفه. (1398). بررسی نقش خلاقیت هیجانی در سرمایه روانشناختی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد قوچان، سومین همایش ملی روانشناسی تعلیم و تربیت و سبک زندگی دانشگاه پیام نور استان قزوین. 1-18.
Abuladze, N & Martskvishvili,K(2016). No words for emotions: Emotional creativity and alexithymia in art, Problems of Psychology in the 21st Century, Vol. 10, No. 2, PP.63-68.
Al-Ababneh,M,M,(2020). The Concept of Creativity: Definitions and Theories, International Journal of Tourism & Hotel Business Management, Vol. 2 (1), PP.245-249.
Averill, J.R. (2009). Individual differences in emotional creativity: structure and correlates. Journal of Personality. 67:2. PP.331-371.
Atthirawong,W, Bunnoiko,K & Panprung, W,(2021). Identifying Factors Influencing VisionaryLeadership: An Empirical Evidence from Thai Manufacturing Industry, International Journal of Organizational Leadership, 10, PP. 39-53.
Breevaart, K., Bakker, A., Hetland, J., Demerouti, E., Olsen, O. K.,& Espevik, R. (2014). Daily transactional and transformational leadership and daily employee engagement. Journal of occupational and organizational psychology, 87(1), PP.138–157.https://doi.org/10.1111/joop.12041
Burhanuddin, N. A. N., Ahmad, N. A., Said, R. R., & Asimiran, S (2019). A Systematic Review of the Psychological Capital (PsyCap) Research Development: Implementation and Gaps, International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 8(3), PP.133–150.
Cinar, F & Kaban, a (2012). Conflict Management and Visionary Leadership: An Application in Hospital Organizations, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 58, PP.197 – 206.
Fedai Cavus, M& Ayşe Gokcen, A (2015). Psychological Capital: Definition, Components and Effects, British Journal of Education, Society & Behavioural Science, 5(3): PP.244-255.
Frolova,S, V & Novoselova, K, I (2015). Emotional Creativity as a Factor of Individual and Family Psychological Wellbeing, international Annual Edition of Applied Psychology: Theory, Research, and Practice. Volume 2, Issue 1, PP.31-43.
Ghulam Muhammad, A, Karim,J, & Safiullah,M. (2022). The Mediating Role of Psychological Capital in the Relationship between Transformational Leadership and Job Performance, Pakistan Social Sciences eviewApril,Vol. 6, No. 2 ,PP.823-839.
Ivcevic, Z. Marc A. Brackett & John D. M. (2007). Emotional Intelligenc and Emotional Creativit. Journal of Personality. University of New Hampshire Yale University. Blackwell Publishing, Inc,75 (2). PP, 199-236.
Kesumayani, H, Eliyana, A, Hamidah, Akbar, M & Sebayang, K,D, (2020). Boosting Organizational Commitment ThroughVisionary Leadership and Work Life Balance, Sys Rev Pharm, 11(9), PP. 312-322.
Kuska,M, Trnka, R, Mana, J & Nikolai, T. (2020). Emotional Creativity: A Meta-analysis and Integrative Review, Creativity Research Journal,2, PP.151-160.
Larson,M, Fred, L.(2004.) Potential Added Value of Psychological Capital in Predicting Work Attitudes [J]. Journal of Leadership and Organizational Studies, 2006 (9): PP.34-46.
LI, B, YU, , F & Zhou, Z (2014). Positive Psychological Capital: A New Approach to Social Support And Subjective Well –Being, Ocial Behavior And Personality,42(1),PP.135-144.
Luthans F.(2002). The Need for and Meaning of Positive
Organizational Behavior. Journal of OrganizationalBehavior,23, PP. 695–706.
Luthans, F., B.J. Avolio, F.O. Walumbwa & W. Li.)2005. (The Psychological Capital of Chinese Workers: Exploring The Relationship With Performance, Management and Organization Review, 1(2), PP.249-271.
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J., (2007). Psychological capital: Developing The Human Competitive Edge. Oxford, UK: Oxford UniversityPress.
Mahasneh,A,M & Gazo,A,M.(2019). Effect of the Training Program to Improve Emotional Creativity among Undergraduate Students, Psychology in Russia: State of the Art. Volume 12, Issue 3, PP.138-148.
Marlia,M, A, Fahmy, R, Lukito, H, Lita, R, P & Rahim, R.(2020). Visionary Leadership Role: Building Aghast Town Civilizations, International Journal of Management (IJM), Volume 11, Issue 1, PP. 31–55,
Mclarney, C., & Rhyno, S,)1999. ( Mary Parker Follett: Visionary Leadership and Strategic Management. Women in Management Review.
Munro,M, Pretorius,M, & & Munro, A. (2011). Creativity, emotional intelligence and emotional creativity in student actors: a pilot study, https://doi.org/10.1080/10137548.2008.9687883,
Newman, A., Ucbasaran, D., Zhu, F., & Hirst, G., (2014). Psychological capital: A Review and Synthesis. Journal of Organizational Behavior, 35, PP. S120– S138
Nurfaizal,Y, Dwiatmadja, C & Murni Setyawati, S.(2018). Creative Psychological Capital: A Conceptual Framework for Future Creativity Research, international Conference Recent Innovation, PP. 446-453.
Nwachukwu, C., Chladkova, H., Zufan, P., & Olatunji, F. (2017). Visionary leadershipand its relationship to corporate social performance. Imperial Journal of Interdisciplinary Research, 3(4), PP.1302-1311.
Ozdilek, K. & Sahin, S. (2021). The mediating role of positive psychological capital of the relationship between visionary leadership and talent management according to teacher perceptions. Osmangazi Journal of Educational Research, 8(2), PP.18-38.
Ribeiro, N., Gupta, M., Gomes, D. and Alexandre, N. (2021). Impact of psychological capital (PsyCap) on affective commitment: mediating role of affective well-being, International Journal of Organizational Analysis, Vol. 29 No. 4,PP. 1015-1029
Rego,A, Sousa,F , Marques,C, & Cunha,M, P(2012). Authentic leadership promoting employees' psychological capital and creativity, Journal of Business Research, 65, PP.429-437.
Sarwar, H, Nadeem, K & Aftab,J.(2017) The impact of psychological capital on project success mediating role of emotional intelligence in construction organizations of Pakistan, Journal of Global Entrepreneurship Research, Vol. 7, No. 22,PP. 1-13
Sesen, H, Surucu,L & Maslakc,A.(2019). On the Relation between Leadership and PositivePsychological Capital in the Hospitality Industry, International Journal of Business, 24(2),PP.183-197.
Suifan, S., & Al-Janini. (2017). The Relationship between Transformational Leadership and Employees’ Creativity in the Jordanian Banking Sector. International Review of Management and Marketing, 7(2), PP.284-292.
Taylor, C. M., Cornelius, C. J., & Colvin, K, (2014). Visionary Leadership and its Relationship to Organizational Effectiveness. Development Journal, 35(6), PP 556-583.
Teristoun, M., Amato, S., & Esposito, Vinzi, V. (2015). Transformational Leadership, Learning, and Employability: Effect son Performance among Faculty Members. Contributed, PP.739-742.
Ubaidillah,M, Chistiana, R & Sahrandi, A.(2019). The Visionary Leadership Strategy in Adyancing Educational Institutions, Journal of Educational Innovation, 6(2), PP.206-215.
Upadhyay,Y & Kumar, D.(2020). Relationship between employees’ psychologicalcapital and creativity: the mediating role of creativeself-efficacy and positive affect, Int. J. International Journal of Business, 24(2), localization, Vol. 26, No. 4, PP.360-378.
Wang , Z, Meng, L, Cai, S & Jiang, L, A.(2020). Work reflection during leisure time and employee creativity: The role of psychological capita, Journal of Management & Organization. (2020), PP. 1 -13.
Wang,H & , Xuan, L.(2011). Study on Psychological Capital and Organizational Identity, Proceedings of the 8th International Conference on Innovation & Management, PP.662-665.
Widodo, W & Ali Yusuf, F. (2021). The Effect of Organizational Citizenship and Visionary Leadership on Contextual Performance: A Case Study in Indonesia, Journal of Asian Finance, Economics and Business, Vol 8, No 6 ,0377–0386, PP.377-386.
Yu, X, Li,D, Han Tsai,C & Wang, C.(2019). The role of psychological capital in employee creativity, Career Development International, DOI 10.1108/CDI-04-2018-0103.
Zhou, L, Zhao, S, Tian, F, Zhang, X & Chen, S. (2017). Visionary leadership and employee creativity in China, International Journal of Manpower, PP.2-26. https://doi.org/10.1108/IJM-04-2016-0092.
_||_
