نقش رهبری تحوّل‌آفرین و هوش موفّق در عملکرد خلاقانه با میانجی‌گری مدیریت دانش و خودکارآمدی معلّمان
محورهای موضوعی : خلاقیت شناسی سازمانی و مدیریتی- مدیریت خلاقیت و نوآوری
1 - استاد مدیریت آموزشی گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2 - دانش آموخته دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
کلید واژه: خودکارآمدی, مدیریت دانش, رهبری تحوّل‌آفرین, هوش موفّق, عملکرد خلاقانه,
چکیده مقاله :
هدف: هدف اصلی پژوهش بررسی نقش رهبری تحوّل‌آفرین و هوش موفّق در عملکرد خلاقانه با میانجی‌گری مدیریت دانش و خودکارآمدی معلّمان بود.روش: روش پژوهش کمّی، توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه پژوهش معلّمان ناحیه چهار شیراز به تعداد 1890 نفر بودند، که از این جامعه با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و بر مبنای فرمول کوکران نمونه‌ای به حجم 318 نفر انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه-های رهبری تحوّل‌آفرین بس و آلیو(1997)، هوش موفّق گریگورنکو و استرنبرگ(2002)، مدیریت دانش شرون و لاوسون (2003)، خودکارآمدی ریگز و نایت(1994)، و عملکرد خلاقانه الدهام و کامینگز(1996) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با کمک تکنیک‌های توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و استنباطی(تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر تأییدی) و با استفاده از نرم افزارهای Spss و Lisrel انجام شد.یافته‌ها: نتایج تحلیل نشان داد: متغیّرهای رهبری تحوّل‌آفرین، هوش موفّق، مدیریت دانش و خودکارآمدی دارای اثر مستقیم، مثبت و معنادار در سطح 05/0 بر عملکرد خلاقانه معلّمان بودند؛ رهبری تحوّل‌آفرین و هوش موفّق با میانجی‌گری مدیریت دانش و خودکارآمدی دارای اثر غیرمستقیم، مثبت و معنادار بر عملکرد خلاقانه معلّمان بودند؛ همچنین خودکارآمدی با میانجی‌گری مدیریت دانش دارای اثر غیرمستقیم، مثبت و معنادار در سطح 05/0 بر عملکرد خلاقانه معلّمان بود.نتیجه‌گیری: در نهایت بر اساس نتایج این پژوهش می‌توان گفت استفاده مدیران مدارس از سبک رهبری تحول‌آفرین و هوش موفّق، بواسطه مدیریت دانش و خودکارآمدی، منجر به عملکرد خلاقانه معلّمان می‌شود.
Objective: The main purpose of the research was to investigate the role of transformational leadership and successful intelligence in creative performance with the mediation of knowledge management and teachers' self-efficacy.Materials and methods: The research method was quantitative, descriptive and correlational. The research population of teachers in Chahar district of Shiraz was 1890 people, from which a sample of 318 people was selected by simple random sampling method based on Cochran's formula. To collect research data from the Transformational Leadership Questionnaire of Bass and Alio (1997), Grigorenko and Sternberg (2002) Successful Intelligence Questionnaire, Sharon and Lawson (2003), Riggs & Knight (1994) self-efficacy, and The creative performance of Oldham and Cummings (1996) was used. Data analysis was performed using descriptive (mean and standard deviation) and inferential techniques (confirmatory factor analysis and confirmatory path analysis) using Spss and Lisrel software.Findings: The results of the analysis showed: the variables of transformational leadership, successful intelligence, knowledge management and self-efficacy had a direct, positive and significant effect at the 0.05 level on teachers' creative performance; Transformational leadership and successful intelligence with the mediation of knowledge management and self-efficacy had an indirect, positive and significant effect on teachers' creative performance; Also, self-efficacy with the mediation of knowledge management had an indirect, positive and significant effect at the level of 0.05 on teachers' creative performance.Conclusion: Finally, based on the results of this research, it can be said that school principals' use of transformational leadership style and successful intelligence leads to the creative performance of teachers through knowledge management and self-efficacy.
آقابابایی، سارا؛ ملک پور، مختار؛ کجباف، محمدباقر و عابدی، احمد. (1394). اثربخشی آموزش هوش موفق بر توانایی های تحلیلی، خلاقانه و عملی دختران تیزهوش 2-4 ساله شهر اصفهان. فصلنامه کودکان استثنایی، 15(4)، 44-37.
بابایی، علی؛ مکتبی، غلامحسین؛ بهروزی، ناصر و آتش افروز، عسگر. (1396). تأثیر آموزش هوش موفق بر انگیزه پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی معلم در دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان. فصلنامه علمی - پژوهشی روشها و مدلهای روانشناختی، 8(30)، 176-159.
باعزت، سارا؛ افلاکی فرد، حسین و شهیدی، نیما. (1395). رابطه بین مدیریت دانش با خودکارآمدی و خلاقیت معلمان مراکز پیش‌دبستانی. دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 7(28)، 169-184.
پروازراد، فاطمه. (۱۳۹۷). تاثیر مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی. همایش ملی مدیریت و کسب و کار الکترونیکی با رویکرد اقتصاد مقاومتی، مشهد، موسسه آموزش عالی فردوس مشهد.
پهلوان صادق، اعظم و عبداللهی، بیژن. (1394). الگوی ساختاری رابطه توانمندسازی روانشناختی و رضایت شغلی با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و خودتنظیمی (مورد مطالعه: دانشگاه خوارزمی). مدیریت و برنامهریزی در نظامهای آموزشی، 8(1)، 112-85.
سعادت، نیلوفر و شاه طالبی حسین آبادی، بدری. (1399). بررسی رابطه رهبری تحول آفرین با عملکرد نوآورانه با نقش میانجی تابآوری کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان). تحقیقات مدیریت آموزشی، 12(45)، 206-197.
صباحی، شراره؛ طالع پسند، سیاوش و محمدی فر، محمدعلی. (1395). ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه هوش موفق در آموزش (TSI-Q) در معلمان شهر تهران. فصلنامه اندازهگیری تربیتی، 7(26)، 55-75.
قربانی، رقیه. (1396). تبیین خردمندی: بر اساس ویژگیهای شخصیتی و هوش موفق با واسطهگری اخلاق(صبر) و خودکارآمدی مقابله. رساله دکتری، دانشگاه شیراز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
کزازی، زهرا؛ ابراهیمی، صلاح الدین؛ سیفی، علی و اصفهانیزاده، امین. (1399). رابطه خلاقیّت معلمان با اثربخشی تدریس ریاضی پایه ششم دوره ابتدایی. پویش در آموزش علوم پایه، 6(20)، 35-20.
لشکری منش، بهنوش؛ مسچی، فرحناز و تاجری، بیوک. (1398). پیش بینی تعهد شغلی براساس دشواری تنظیم هیجانی، خودکارآمدی مقابله‌ای با مشکلات با میانجی‌گری اضطراب وجودی در پرسنل اتاق عمل. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 62(ویژه (روانشناسی))، 669-661.
ملکزاده، محمد؛ موحدزاده، بهرام و حقیقی، صادق. (1399). اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیک به شیوه گروهی بر خودکارآمدی مقابله با مشکلات در افراد سوء مصرف کننده مواد. ارمغان دانش، ۲۵(۲)، ۲۷۵-۲۸۶.
منتظری، محمد و پورحسینعلی، نسرین. (1398). ارتباط رهبری تحول آفرین مدیران مدارس با عملکرد معلمان: تبیین نقش تعدیل کننده انگیزه خدمت عمومی. نشریه مدیریت مدرسه، 7(3)، 90-67.
یاسینی، پوران. (1394). خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی. کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.
Afsar, B., Masood, M., & Umrani, W. A. (2019). The role of job crafting and knowledge sharing on the effect of transformational leadership on innovative work behavior. Personnel Review. 48(5), 1186-1208.
AlMazrouei, H. (2021). Empowerment leadership as a predictor of expatriates learning goal orientation and creative work involvement. International Journal of Organizational Analysis. DOI 10.1108/IJOA-05-2021-2769.
Amabile, T. (2011). Componential theory of creativity (pp. 538-559). Boston, MA: Harvard Business School.
Arora, S., Chaudhary, P., & Singh, R. K. (2021). Impact of coronavirus and online exam anxiety on self-efficacy: the moderating role of coping strategy. Interactive Technology and Smart Education. 18(3), 475-492.
Asiedu, M. A., Anyigba, H., Ofori, K. S., Ampong, G. O. A., & Addae, J. A. (2020). Factors influencing innovation performance in higher education institutions. The Learning Organization. 27(4), 365-378.
Baczyńska, A., & Thornton III, G. C. (2017). Relationships of analytical, practical, and emotional intelligence with behavioral dimensions of performance of top managers. International Journal of Selection and Assessment, 25(2), 171-182.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191-215.
Bashir, M., & Farooq, R. (2019). The synergetic effect of knowledge management and business model innovation on firm competence: A systematic review. International Journal of Innovation Science. 11(3), 362-387.
Cansoy, R., & Parlar, H. (2018). Examining the relationship between school principals’ instructional leadership behaviors, teacher self-efficacy, and collective teacher efficacy. International journal of educational management. 32(4), 550-567.
Chai, D. S., Hwang, S. J., & Joo, B. K. (2017). Transformational leadership and organizational commitment in teams: The mediating roles of shared vision and team-goal commitment. Performance Improvement Quarterly, 30(2), 137-158.
Chen, B. (2020). Enhance creative performance via exposure to examples: The role of cognitive thinking style. Personality and Individual Differences, 154, 109663.
Chen, C. W. (2012). Modeling and initiating knowledge management program using FQFD: a case study involving a healthcare institute. Quality & Quantity, 46(3), 889-915.
Cui, Y., & Yu, G. (2021). A cross-level examination of team-directed empowering leadership and subordinates' innovative performance: an AMO theory perspective. International Journal of Manpower. 42(7), 1257-1278.
de Carvalho Botega, L. F., & da Silva, J. C. (2020). An artificial intelligence approach to support knowledge management on the selection of creativity and innovation techniques. Journal of Knowledge Management. 24(5), 1107-1130.
Hur, W. M., Moon, T. W., & Lee, J. H. (2021). The effect of self-efficacy on job performance through creativity: the moderating roles of customer incivility and service scripts. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics. 33(3), 888-905.
Knight, P., Peesker, K., & Mich, C. C. (2022). The development of self-efficacy and self-leadership within USA accredited sales programs: an exploratory study on sales career preparedness. Higher Education, Skills and Work-Based Learning. 12(1), 26-49. DOI 10.1108/HESWBL-12-2020-0254.
Lee, J., Yun, S., Lee, S., & hyun Lee, J. (2019). The curvilinear relationship between self-efficacy and creativity: The moderating role of supervisor close monitoring. Journal of Business and Psychology, 34(3), 377-388.
Li, Y., Castaño, G., & Li, Y. (2018). Linking leadership styles to work engagement: The role of psychological capital among Chinese knowledge workers. Chinese Management Studies. 12(2), 433-452.
Liao, S. H., Fei, W. C., & Liu, C. T. (2008). Relationships between knowledge inertia, organizational learning and organization innovation. Technovation, 28(4), 183-195.
Mahmood, M., Uddin, M. A., & Fan, L. (2019). The influence of transformational leadership on employees’ creative process engagement: A multi-level analysis. Management Decision. 57(3), 741-764.
Masa’deh, R. E., Shannak, R., Maqableh, M., & Tarhini, A. (2017). The impact of knowledge management on job performance in higher education: The case of the University of Jordan. Journal of Enterprise Information Management, 30(2), 244-262.
Mutonyi, B. R., Slåtten, T., & Lien, G. (2020). Organizational climate and creative performance in the public sector. European Business Review. 32(4), 615-631.
Nguyen, T. N., Shen, C. H., & Le, P. B. (2021). Influence of transformational leadership and knowledge management on radical and incremental innovation: the moderating role of collaborative culture. Kybernetes. DOI 10.1108/K-12-2020-0905.
Oldham, G. R., & Cummings, A. (1996). Employee creativity: Personal and contextual factors at work. Academy of management journal, 39(3), 607-634.
Oliva, F. L., Paza, A. C. T., Bution, J. L., Kotabe, M., Kelle, P., de Vasconcellos, E. P. G., ... & Fischmann, A. A. (2021). A model to analyze the knowledge management risks in open innovation: proposition and application with the case of GOL Airlines. Journal of Knowledge Management. 26(3), 681-721. DOI 10.1108/JKM-11-2020-0809.
Parhamnia, F., Farahian, M., & Rajabi, Y. (2022). Knowledge sharing and self-efficacy in an EFL context: the mediating effect of creativity. Global Knowledge, Memory and Communication. 71(4), 293-321.D OI 10.1108/GKMC-03-2021-0040.
Park, J., Han, S. J., Kim, J., & Kim, W. (2021). Structural relationships among transformational leadership, affective organizational commitment, and job performance: the mediating role of employee engagement. European Journal of Training and Development. DOI 10.1108/EJTD-10-2020-0149.
Petruzziello, G., Mariani, M. G., Chiesa, R., & Guglielmi, D. (2020). Self-efficacy and job search success for new graduates. Personnel Review. 50(1), 225-243.
Puni, A., Mohammed, I., & Asamoah, E. (2018). Transformational leadership and job satisfaction: the moderating effect of contingent reward. Leadership & Organization Development Journal, 39(4), 522-537.
Rehman, S. U., Bresciani, S., Ashfaq, K., & Alam, G. M. (2022). Intellectual capital, knowledge management and competitive advantage: a resource orchestration perspective. Journal of Knowledge Management. 26(7), 1705-1731. DOI 10.1108/JKM-06-2021-0453.
Salehi, M., Fahimi, M. A., Zimon, G., & Homayoun, S. (2021). The effect of knowledge management on intellectual capital, social capital, and firm innovation. Journal of Facilities Management. DOI 10.1108/JFM-06-2021-0064.
Sarwat, N., & Abbas, M. (2021). Individual knowledge creation ability: dispositional antecedents and relationship to innovative performance. European Journal of Innovation Management. 24(5), 1763-1781.
Shaheen, K., Waheed, A., & Hashmi, W. H. (2020). Extrinsic rewards and creative performance syndrome: The mediating mechanism and interacting effects. Thinking Skills and Creativity, 38, 100713.
Stemler, S. E., Grigorenko, E. L., Jarvin, L., & Sternberg, R. J. (2006). Using the theory of successful intelligence as a basis for augmenting AP exams in psychology and statistics. Contemporary Educational Psychology, 31(3), 344-376.
Sternberg, R. J. (1997). The theory of successful intelligence. Review of General psychology, 3(4), 292-316.
Sternberg, R. J., Kaufman, J. C., & Grigorenko, E. L. (2008). Applied intelligence. Cambridge University Press.
Sternberg, R. J., Todhunter, R. J., Litvak, A., & Sternberg, K. (2020). The relation of scientific creativity and evaluation of scientific impact to scientific reasoning and general intelligence. Journal of Intelligence, 8(2), 17. doi.org/10.3390/jintelligence8020017.
Ting, I. W. K., Sui, H. J., Kweh, Q. L., & Nawanir, G. (2021). Knowledge management and firm innovative performance with the moderating role of transformational leadership. Journal of Knowledge Management. 25(8), 2115-2140.
Ullah, Y., Ullah, H., & Jan, S. (2022). The mediating role of employee creativity between knowledge sharing and innovative performance: empirical evidence from manufacturing firms in emerging markets. Management Research Review. 45(1), 86-100. DOI 10.1108/MRR-03-2020-0164.
Wadei, K. A., Lu, C., & Wu, W. (2021). Unpacking the chain mediation process between transformational leadership and knowledge worker creative performance: evidence from China. Chinese Management Studies. 15(2), 483-498.
Zhang, M., & Zhao, Y. (2021). Job characteristics and millennial employees’ creative performance: a dual-process model. Chinese Management Studies. 15(4), 876-900.
Zhang, S., Sun, W., Ji, H., & Jia, J. (2021). The antecedents and outcomes of transformational leadership: leader's self-transcendent value, follower's environmental commitment and behavior. Leadership & Organization Development Journal. 42(7), 1037-1052.
_||_