شیوه های حل اختلاف «فیدیک» در اختلافات ناشی از ساخت و سازهای بین المللی با تأکید بر قراردادهای نمونه
محورهای موضوعی : دستاوردهای نوین در حقوق عمومیمیلاد مرادیان زازرانی 1 , علی رستمی فر 2 , حمید قاسمی 3
1 - گروه حقوق، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
2 - گروه حقوق، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
3 - گروه حقوق، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران
کلید واژه: فیدیک, حل اختلاف, داوری, میانجیگری, اجتناب از اختلاف, شیوه های جایگزین.,
چکیده مقاله :
اتحادیه بین المللی مهندسان مشاور (موسوم به فیدیک) در چند دهه اخیر تلاش کرده است با پیش بینی شیوه های مختلفِ حل اختلاف در قراردادهای نمونه (استاندارد) اختلافات را پیش از ارجاع به داوری مدیریت و حتی الامکان به صورت دوستانه فیصله دهد. قراردادهای نمونه ساخت و سازِ بین المللی فیدیک از آنجا که دارای طرفین با ملیتهای مختلف است همواره می بایست بگونه مؤثری مدیریت شوند تا مورد بی اعتمادی کارفرمایان و پیمانکاران خارجی قرار نگیرند. بنابراین در این گونه قراردادها به صور معمول حل اختلاف به صورت چندلایه و با ترکیبی از شیوه های جایگزین حل اختلاف به صورت طولی پیش بینی شده است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع معتبر خارجی و داخلی گردآوری شده است یافته های بحث نشان می دهد که از سال 1999 به این سو فیدیک با جایگزینی نقش حل اختلافِ مهندس مشاور با هیأت حل اختلاف (گاهی هیأت اجتناب از اختلاف) با در نظر گرفتن نوع، کیفیت و قیمت اقتصادی پروژه های ساخت و همچنین توافق طرفین قراردادها سعی کرده است با ارائه الگوهای مختلف و چندلایه اولاً: مانع از ایجاد اختلاف شود (نقش پیشگیرانه) ثانیاً: اختلافات را در مرحله بروز با تمهیدات خاص مدیریت کند.
In recent decades, the International Union of Consulting Engineers (known as "FIDIC") has tried to resolve disputes amicably before referring them to management arbitration by predicting different dispute resolution methods in standard contracts. FIDIC international construction sample contracts, since they have parties with different nationalities, should always be managed effectively so as not to be distrusted by foreign employers and contractors. Therefore, in such contracts, multi-layered dispute resolution and a combination of alternative methods of longitudinal dispute resolution are foreseen. In this research, which was compiled using descriptive and analytical method and citing reliable foreign and domestic sources, the findings of the discussion showed that since 1999, Fidic replaced the dispute resolution role of "Consulting Engineer" with "Dispute Resolution Board" (Sometimes "Dispute Avoidance Board") taking into account the type, quality and economic price of construction projects, as well as the agreement of the parties to the contracts, has tried to provide different and multi-layered models, firstly: to prevent disputes (preventive role) and secondly: disputes manage it in the development stage with special arrangements.
باغبان، رحیم، (1399)، قراردادهای تجاری بین المللی (اصول و قواعد مهم)، چاپ اول، تهران، انتشارات آوای حکمت.
حمید، عبدالسلام و حمید، کامل، (1399)، جایگاه داوری در حل و فصل اختلافات تجاری بین المللی، چاپ اول، اهواز، انتشارات آشناگر اندیشه.
طجرلو، رضا و عبدی، صادق، (1397)، مقایسه هیئت های حل و فصل اختلافات قراردادی وزارت نفت و نمونه قراردادهای بین المللی فیدیک، فصلنامه مطالعات انرژی، سال چهارم، شماره 2، صص 516-493.
مرادیان زازرانی، میلاد؛ رستمی فر، علی و قاسمی، حمید، (1402)، سازوکارهای حل و فصل اختلافات در قراردادهای ساخت و ساز بین المللی مهندسان، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات حقوقی بین المللی، دوره 16، شماره 61، صص 142-117.
مشهدی زاده، علیرضا و مهری، علی، (1400)، بررسی شیوه های حل و فصل اختلافات در قراردادهای پیمانکاری با مطالعه تطبیقی در فیدیک»، فصلنامه پژوهش های سیاسی و بین المللی، سال دوازدهم، شماره 48 (شماره پیاپی 2) صص 45-21.
AIA Document A201™, 2017 Construction Contract General Conditions, Sample Form, Section 15.3 Mediation
Edward Corbett, (2009), Moment of decision? The future of dispute boards under the FIDIC forms and beyond, Construction Law International Volume 4 No 3.
Nael G. Bunni, (2006) A Comparative Analysis of the Claim & Dispute Resolution Provisions of FIDIC’s 1999 Major Forms of Contract Against its Earlier Forms.
Reuben, R., (1997), Public Justice: Toward a State Action Theory of Alternative Dispute Resolution, California law review,Vol. 85, no 30.
Sai On Cheung, (2014) Construction Dispute Research Conception, Avoidance and Resolution (1st edn, Springer, Switzerland.