تحلیل برساختگرایانه جرایم علیه اراضی دولت

محورهای موضوعی : دستاوردهای نوین در حقوق عمومی

مهدی ربیع ¹ , عباس شیخ الاسلامی ² , مجید فولادیان ³

1 - دانشجوی دکترای حقوق جزاوجرم شناسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد مشهد، پردیس گلبهار، مشهد،ایران
2 - دانشیارگروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران
3 - استادیارگروه علوم اجتماعی ، دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ،مشهد ، ایران

تاریخ دریافت : 1401/10/09 تاریخ پذیرش : 1401/10/21 تاریخ انتشار : 1401/10/01

کلید واژه: واقعیت اجتماعی جرم, کنشگران فرایند جرمانگاری, برساختگرایی, تعریف رفتارهای مجرمانه,

چکیده مقاله :

ترسیم مفهوم جرم نقطه آغاز مسیر اندیشه کیفری است. درواقع ، تصویری که از جرم ارائه میشود، سایر مفاهیم بنیادین جرمشناختی (نظیر مجرم و علت شناسی) و نظام سیاست کیفری (نظیر عدالت، جرمانگاری و پیشگیری) را صورت بندی میکند. بر مبنای نظریه برساخت گرایی اجتماعی، می توان جرم را یک پدیده اجتماعی دانست که بیرون از فکر و ذهن انسانها و دارای یک وجود عینی مستقل نیست بنابر این آن چیزی که جرم تلقی می شود، بسته به اینکه چه کسی آنرا توصیف کرده، متفاوت خواهد بود؛ لذا، در روابط بین افراد، با برساخت یک واقعیت اجتماعی از جرم روبرو می باشیم. این مقاله با اتخاذ حالتی میان رو از نگاه برساختگرایی اجتماعی به مفهوم جرم و استفاده از نظریه واقعیت اجتماعی جرم که معتقد است که تعریف افعال مجرمانه و اعمال قوانین کیفری و برساخت ادراک کیفری و توسعه الگوهای رفتاری متناسب با ان ، محصول کنش سهامدارانی است که با تاثیر بر فرایند جرمانگاری سعی می کنند تا منافع شخصی و گروهی خود را تضمین نمایند، واقعیت جرمانگاری در حوزه اراضی ملی و دولتی در ایران مورد بحث و بررسی قرار می دهد. مطالعه گفتمان رسمی کنشگران سیاست جنایی با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی و مجلس شورای اسلامی نشان داده که حداقل در حوزه ی جرمانگاری در زمینه اراضی در نظام عدالت کیفری ایران، نظریه برساختگرایی به نحوی اشکار بر جرمانگاری و ذهنیت فعالین این جریان حاکم است.

چکیده انگلیسی:

Drawing the concept of "crime" is the starting point of the path of criminal thought. In fact, the image of crime presents other fundamental concepts of criminology (such as criminality and etiology) and the system of criminal policy (such as justice, criminology, and prevention). According to the theory of social constructivism, crime can be considered a social phenomenon that is not outside the human mind and has an independent objective existence, so what is considered a crime will vary depending on who describes it. Was; Therefore, in interpersonal relationships, we are faced with constructing a social reality of crime.This article takes a mediocre view of social constructivism from the concept of crime and uses the theory of "social reality of crime", which believes that the application of criminal law and the definition of criminal behavior and the development of appropriate behavioral patterns and the construction of criminal perception, product It is the action of shareholders who try to secure their personal and group interests by influencing the criminalization process. The reality of the criminalization process in the field of state lands in Iran has been discussed and analyzed. The study of the formal discourse of criminal policy actors using descriptive-analytical research method and detailed discussions of the National Assembly and the Islamic Consultative Assembly has shown that at least in the field of land crime in the Iranian criminal justice system, constructivist theory on the criminal process and the mentality of its actors It clearly rules.

منابع و مأخذ:

_|باختر، احمد. (۱۳۹۲). دادگاه ویژه اصل ۴۹ قانون اساسی. تهران: نشر نوای عدالت.
بشیری، عباس، و دیگران. (۱۳۹۳). حقوق کاربردی اراضی. تهران: نشر جنگل.
برگر، پتر، و لوکمان، توماس. (۱۳۹۴). ساخت اجتماعی واقعیت (ترجمه فریبرز مجیدی، چاپ سوم). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
پوپر، کارل ریموند. (۱۳۶۸). حدس‌ها و ابطال‌ها: رشد شناخت علمی (ترجمه احمد آرام، چاپ دوم). تهران: شرکت سهامی انتشار.
پوپر، کارل ریموند. (۱۳۸۰). جامعه باز و دشمنان آن (ترجمه عزت‌الله فولادوند، چاپ سوم). تهران: شرکت انتشارات خوارزمی.
پوپر، کارل ریموند. (۱۳۸۹). اسطوره چارچوب: در دفاع از علم و عقلانیت (ترجمه علی پایا، چاپ سوم). تهران: نشر طرح نو.
توسلی، حمیده. (۱۳۷۴). تضمین پایداری محیط زیست. ویژه‌نامه همایش سازمان‌های غیردولتی و اهداف توسعه هزاره، تهران.
توسلی، غلامعباس، و ودادهیر، ابوعلی. (۱۳۸۶). پارادایم‌های علم، فناوری، پزشکی و جامعه: تحلیلی جامعه‌شناختی از فرایند پزشکی شدن جامعه (پایان‌نامه). دانشگاه تهران.
جوانشیر، کریم. (۱۳۷۱). تاریخ علوم منابع طبیعی ایران. تهران: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
چاپرک، علی. (۱۳۸۷). ساخت‌گرایی اجتماعی. فصلنامه روش‌شناسی در علوم انسانی، ۵۷، ۱۲۵–۱۴۶.
دادبان، حسن. (۱۳۸۳). حقوق جزای عمومی (جلد ۱). تهران: نشر دانشگاه علامه طباطبایی.
رضاپناه، محسن. (۱۳۹۲). نقد و بررسی جرایم ثبتی. تهران: نشر جنگل.
سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور. (۱۳۷۰). مجموعه قوانین منابع طبیعی کشور. تهران: نقش سبحان.
شهری، غلامرضا. (۱۳۹۳). حقوق ثبت اسناد و املاک. تهران: نشر جهاد دانشگاهی.
صالحی شانجانی، پروین. (۱۳۷۳). رویکرد حفاظتی به منابع ژنتیکی جنگل‌های شمال. مجله جنگل و مرتع، ۱۳–۱۹.
فرقانی، محمدمهدی. (۱۳۸۲). تحول گفتمان توسعه سیاسی در ایران، از مشروطه تا خاتمی. فصلنامه رسانه، ۵۴، ۱۸–۳۵.
فون هایک، فریدریش. (۱۳۸۰). قانون، قانون‌گذاری و آزادی: گزارش جدیدی از اصول آزادی‌خواهانه عدالت و اقتصاد سیاسی (قواعد و نظام) (ترجمه مهشید معیری و موسی غنی‌نژاد، چاپ نخست). تهران: طرح نو.
قاسمی، حسن، و دیگران. (۱۳۸۸). پیشگیری از جرم در ایران: مطالعه موردی تصاحب غیرقانونی و تصرف عدوانی زمین‌های ملی و جرم‌های ثبتی. تهران: انتشارات روزنامه رسمی، معاونت حقوقی و توسعه قوه قضاییه.
کسرایی، محمدسالار، و پوزش شیرازی، علی. (۱۳۸۸). نظریه گفتمان لاکلا و موفه: ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده‌های سیاسی. فصلنامه سیاست، ۳، ۳۳۹–۳۶۰.
کوثری، مسعود، و حاج‌محمدرضای تفرشی، امیرعلی. (۱۳۹۴). تحلیل گفتمان شبکه کودک Gem Junior در نظم گفتمانی هویت مطلوب زنانه و تطبیق آن با کلان‌گفتمان‌های رسمی قبل و بعد از انقلاب اسلامی در ایران.
مبارکیان، عباس. (۱۳۷۱). مجموعه قوانین و مقررات اراضی. تهران: انتشارات مجد.
مدنی، سید جلال‌الدین. (۱۳۷۱). کلیات حقوق اساسی. تهران: انتشارات پایدار.
مشهدی، علی، و فیروزی، مسعود. (۱۳۸۷). نگاهی به نظام حقوقی مالکیت زمین و ارتباط آن با پدیده زمین‌خواری. مجله اطلاع‌رسانی حقوقی، ۲۵، ۱۵–۱۶.
معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت کشاورزی. (۱۳۷۱). مجموعه قوانین و مقررات کشاورزی.
میرسنجری، میرمهرداد. (۱۳۴۱). اجلاس زمین و رهیافت توسعه. مجله جنگل و مرتع، ۱.
مقدمی، محمدتقی. (۱۳۹۰). نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه و نقد آن. معرفت فرهنگی–اجتماعی، ۲، ۹۱–۱۲۴.
موسوی مقدم، محمد. (۱۳۹۲). تغییر کاربری. تهران: نشر حقوق امروز.
نصیری، مراد. (۱۳۹۱). جرم زمین‌خواری از طریق تصرف و تغییر غیرقانونی کاربری اراضی. مجله تعالی حقوق، ۱۶–۱۷.
میرمجیدی، سپیده، حبیب‌زاده، محمدجعفر، و فرجیها، محمد. (۱۳۹۶). ارزیابی برساخت‌گرایانه فرایند تصویب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات با استفاده از نظریه گفتمان. مجله مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، ۱، ۱۳۵–۱۵۵.
میرمجیدی، سپیده، حبیب‌زاده، محمدجعفر، فرجیها، محمد، و امیدی، جلیل. (۱۳۹۵). تحلیل برساخت‌گرایانه فرایند جرم‌انگاری در ایران بر اساس نظریه واقعیت اجتماعی جرم. پژوهش حقوق کیفری، ۱۴، ۲۳.
نمک‌دوست تهرانی، حسن، و بیتا، آزادی اطلاعات و حق دسترسی؛ بنیان دموکراسی. (۱۳۹۲). طرح پژوهشی دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس.
یورگنسن، ماریان، و فیلیپس، لوئیز. (۱۳۹۴). نظریه و روش در تحلیل گفتمان (ترجمه هادی جلیلی، چاپ پنجم). تهران: نشر نی.
Problems and Deviance. In George Ritzer (Ed.), Handbook of Social Problems: A Comparative International Perspective. Thousand Oaks, CA: Sage.
Conrad, Peter, & Schneider, Joseph. (1992). Deviance and Medicalization: From Badness to Sickness. Philadelphia: Temple University Press.
Escobar, Arturo. (1995). Encountering Development: The Making and Unmaking of the Third World. Princeton: Princeton University Press. _