تأثیرات منفی فردی و اجتماعی حضور مردم و رسانه ها در جلسات دادگاه از دریچۀ نگاه منتقدین دادرسی علنی

محورهای موضوعی : دستاوردهای نوین در حقوق عمومی

مرتضی راسته ¹ , علی قربانی ²

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
2 - استادیار، گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

تاریخ دریافت : 1402/01/15 تاریخ پذیرش : 1402/02/04 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: "نگاه منتقدین", "دادرسی منصفانه", "مردم و رسانه ها", "تأثیرات منفی", "دادرسی علنی",

چکیده مقاله :

مطالعۀ دیدگاه های ارائه شده در رابطه با نظام عدالت علنی، نمایانگر این واقعیت است که به رغم آنکه علنی بودن دادرسی ها در موازین بین المللی و حقوق داخلی اکثر کشورها، یکی از اساسی ترین مؤلفه های دادرسی منصفانه بوده و به نوعی از مهم ترین تضمینات آن محسوب می گردد، اما منتقدین برگزاری علنی دادرسی ها بر این عقیده اند که تأثیرات منفی فردی و اجتماعی حضور مردم و رسانه ها در دادگاه نیز متعدد می باشد و سبب می گردند که همچنان نگرانی هایی در خصوص برپایی یک جلسه دادرسی منصفانه وجود داشته باشد. در این راستا، موضوعاتی مانند مخدوش شدن حق دفاع متهم؛ آسیب به حیثیت بزه دیدگان برخی جرایم؛ تأثیر منفی بر روی برخی از شهود؛ اثر منفی بر قاضی و تزلزل اقتدار وی؛ محجور ماندن اصل برائت به واسطه پیش داوری و برچسب زنی؛ و همچنین پایین آمدن شأن نظام عدالت کیفری، به عنوان مبانی نظری لزوم محرومیت مردم و رسانه ها از حضور در جلسات دادگاه مورد توجه منتقدین نظام عدالت علنی قرار گرفته است. این تحقیق با رویکردی توصیفی- تحلیلى و استفاده از روش کتابخانه ای، جایگاه هر یک از این موضوعات را از دریچه نگاه منتقدین دادرسی علنی، تشریح می نماید.

چکیده انگلیسی:

Study of views presented in relation to public justice system shows fact that despite the fact that the publicity of the trial in international standards and the domestic laws of most countries it is one of the most basic components of fair proceedings and in a way one of the most important guarantees It is considered, but critics of public trials are opinion that Individual and social negative effects of presence of people and media in the court are also numerous and cause that there are still concerns regarding establishment of a fair hearing. In this regard, topics such as distortion of accused's defence right; Damage to dignity of victims certain crimes; Negative impact on some intuition; Negative effect on judge and weakening of his authority; Denying the principle of innocence due to prejudice and labeling; and also, Degradation of the criminal justice system, As a theoretical basis need to exclude people and media from attending court hearings has attracted attention of critics of the public justice system. This research, with a descriptive-analytical approach and use of library method, describes the position each of these issues from the perspective of critics of public trial.

منابع و مأخذ:

_| ابراهیمی ورکیانی، فاطمه )1389 ،)حق دادرسی منصفانه کودکان در تعارض با قانون، چاپ اول،
تهران: انتشارات جاودانه
 انصاری، باقر )1390« ،)مطالعه تطبیقی حق دسترسی رسانهها به دادرسیها و اطالعات قضایی«، پژوهش
حقوق عمومی، دوره 13 ،شماره 35.
 حاجیپور کندرود، علی ودیگران )1398« ،)تأملی درموانع تحقق اصل علنی بودن دادرسیهادر حقوق ایران«،
مطالعات حقوق عمومی، دوره 49 ،شماره 4
 خالقی، علی )1388« ،)تأملی بر انتشار چهره متهم در روزنامهها«، مجله پژوهشهای حقوقی، دوره 8 ،
شماره 15.
 شهباز قهفرخی، سجاد و مسعودیان، مصطفی )1391« ،)حمایت از حریم خصوصی اشخاص از منظر آیات و
روایات«، پژوهشهای میانرشتهای قرآن کریم، دوره 3 ،شماره 2.
 فرجیها، محمد و مقدسی، محمدباقر )1390« ،)رویکرد عوامگرایی کیفری به جرایم جنسی )مطالعه تطبیقی(«،
پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 15 ،شماره 2.
 قربانی، علی )1390 ،)دادرسی منصفانه در رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر، چاپ اول، قم: انتشارات
حقوق امروز.
 قرباننیا، ناصر)1387 ،)حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و
اندیشه اسالمی.
 ناجیزواره، مرتضی )1389 ،)دادرسی بیطرفانه در امور کیفری، چاپ اول، تهران: انتشارات شهر دانش.
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال دوم، شماره ششم، تابستان1402
112
 نجفی ابرندآبادی، علیحسین و توجهی، عبدالعلی )1378« ،)بزهدیده شناسی و مشکالت بزهدیدگیهای
گزارشنشده«، مدرس علوم انسانی، دوره 3 ،شماره 13.
 مرادی حسنآباد، محسن )1393« ،)پوشش تلویزیونی فرایند رسیدگی در دادگاههای کیفری«، مجله حقوقی
دادگستری، دوره 78 ،شماره 87.
 ولد، جرج و دیگران )1395 ،)جرم شناسی نظری )گذری بر نظریههای جرمشناسی(، ترجمه علی
شجاعی، چاپ نهم، تهران: انتشارات سمت.
 ویلیامز، فرانکلین و مکشین، مریلین )1391 ،)نظریههای جرم شناسی، ترجمه حمیدرضا ملکمحمدی،
چاپ چهارم، تهران: انتشارات میزان.
 هوگو، ویکتور، )1369 )آخرین روز یكمحکوم و کلود ولگرد، ترجمهمحمد قاضی، چاپدهم، گیالن:
انتشارات هدایت.
انگلیسی
 Carlisle, Jay (1998), “An Open Courtroom: Should Cameras be Permitted in New
York State Courts?”, Pace Law Review, Vol 18, No 2.
 Cavallaro, James Louis and Brewer, Stephanie Erin (2008), “Reevaluating Regional
Human Rights Litigation in the Twenty-First Century: The Case of the InterAmerican Court”, The American Journal of International Law, Vol. 102, No
09-31.
 Dadwal, Lalit (2019), “Open Justice and Rule of Law: Indian Scenario”,
International Journal of Research and Analytical Reviews, Vol 6, No 1.
 Georgiou, Lamprini (2017), Social Media and Open Trial: An Emerging Con
ict or an Opportunity?, dissertation for a Master, The University of Edinburgh.
 Jaconelli, Joseph (1997), “Right Theories and public trial”, Journal of Applied
Philosophy, Vol 14, No 2.
 Jaconelli, Joseph (2002), Open Justice: A Critique of the Public Trial, Oxford:
Oxford University Press.
 Lepofsky, David (1995), “Cameras in the Courtroom — Not Without My
Consent”, National Journal of Constitutional Law, Vol 6, No 1.
 Marder, Nancy (2013), “The Conundrum of Cameras in the Courtroom”, Arizona
State Law Journal, Vol 44, No 6.
 New South Wales Department of Justice (2012), Supporting victims and
witnesses of crime through the court, process, Justice Journey court preparation
guide, Victims Services.
 Nicholls, Jesse (2017), “Open justice and developments in the law on anonymity;
access to material on the court file and reporting restrictions”, Doughty Street
Chambers, Vol 23, No 3.
 Schwartz, Richard and Skolnick, Jerome (1962), “Two studies of legal stigma”,
Social Problems, Vol 10, No 2.
 Shapiro, Harold (1951), “Right to a Public Trial”, Journal of Criminal Law and
Criminology, Vol 41, No 6.
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال دوم، شماره ششم، تابستان1402
113
 Stepniak, Daniel (2008), Audio-Visual Coverage of Courts, Cambridge:
Cambridge University Press.
 UNODC: United Nations Office on Drugs RUGS and Crime (2008), The
Criminal Justice Response to Support Victims of Acts of Terrorism,
Publishing and Library Section United Nations Office at Vienn.|_