تحلیل مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر شهرت رسانهای
محورهای موضوعی : سایر موضوعات مرتبط با مدیریت ورزشی
پروین محمدی پاکروان
1
(دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران)
مجید سلیمانی
2
(دانشیار تربیت بدنی، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)
غلامرضا شعبانی بهار
3
(استاد مدیریت ورزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران)
کلید واژه: مزیت رقابتی, وزارت ورزش و جوانان, شهرت رسانهای, شهرت سازمانی,
چکیده مقاله :
هدف از این پژوهش، تحلیل مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر شهرت رسانهای بود. تحقیق از نوع کیفی با رویکرد اکتشافی نظاممند انتخاب شد. جامعه آماری شامل مدیران وزارت ورزش و جوانان (مدیران ارشد، میانی، معاونان، ادارات ورزش و جوانان استانها) دارای سابقه 10 سال به بالا و تحصیلات دکتری، اساتید متخصص در زمینه رسانه ورزشی (حداقل دو پژوهش)، اساتید متخصص در زمینه مزیت رقابتی و بازاریابی (حداقل دو پژوهش) و مدیران سایت و کانالهای خبری و اطلاعاتی (سابقه بیش از 5 سال) بود. نمونهگیری به تعداد قابل کفایت و با روش قضاوتی بر مبنای رسیدن به اشباع نظری انجام شد (20 نفر). ابزار پژوهش شامل مطالعه کتابخانهای نظامند و مصاحبههای اکتشافی ساختارمند بود. روایی ابزار براساس اعتبار حقوقی و علمی نمونه، نظر خبرگان و توافق بین مصححان ارزیابی و تأیید گردید. جهت تحلیل یافتهها از روش کدگذاری مفهومی چندمرحلهای با رویکرد تحلیل سیستمی استفاده شد. چارچوب مفهومی استخراج‌شده مزیت رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای شامل 3 مقوله اصلی (کدهای محوری) و 20 کدباز (مفاهیم) بود. نتایج کدگذاری انتخابی نشان داد که مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار، مزیت رقابتی مبتنی بر اعتماد و مزیت رقابتی مبتنی بر مسئولیتپذیری از مهمترین مزایای رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای در وزارت ورزش و جوانان میباشند؛ بنابراین با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود برنامه‌های رسانه و شهرت رسانهای به‌ویژه تعاملات در فضای مجازی و تسهیل انتقال و اشتراک مزیت رقابتی در حوزه وزارت ورزش و جوانان گسترش یابد و بستر مناسب و کارآمد فراهم گردد.
The purpose of this research was to analyze the competitive advantage of the Ministry of Sports and Youth based on media reputation. Qualitative research with a systematic exploratory approach was chosen. The statistical population includes managers of the Ministry of Sports and Youth (senior, middle managers, deputy managers, sports and youth departments of the provinces) with 10 years of experience and a doctoral degree, professors specializing in the field of sports media (at least two studies), professors specializing in the field The competitive advantage was marketing (at least two researches) and site managers and news and information channels (more than 5 years of experience). Sampling was done in a sufficient number and with a judgment method based on reaching theoretical saturation (20 people). Research tools included systematic library study and structured exploratory interviews. The validity of the tool was evaluated and confirmed based on the legal and scientific validity of the sample, expert opinion and agreement between the correctors. In order to analyze the findings, a multi-stage conceptual coding method with a systemic analysis approach was used. The extracted conceptual framework of competitive advantage based on media reputation included 3 main categories (core codes) and 20 open codes (concepts). The results of selective coding showed that competitive advantage based on credit, competitive advantage based on trust and competitive advantage based on responsibility are among the most important competitive advantages based on media reputation in the Ministry of Sports and Youth.
تحلیل مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر شهرت رسانهای
چکیده
هدف از این پژوهش، تحلیل مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر شهرت رسانهای بود. تحقیق از نوع کیفی با رویکرد اکتشافی نظاممند انتخاب شد. جامعه آماری شامل مدیران وزارت ورزش و جوانان (مدیران ارشد، میانی، معاونان، ادارات ورزش و جوانان استانها) دارای سابقه 10 سال به بالا و تحصیلات دکتری، اساتید متخصص در زمینه رسانه ورزشی (حداقل دو پژوهش)، اساتید متخصص در زمینه مزیت رقابتی و بازاریابی (حداقل دو پژوهش) و مدیران سایت و کانالهای خبری و اطلاعاتی (سابقه بیش از 5 سال) بود. نمونهگیری به تعداد قابل کفایت و با روش قضاوتی بر مبنای رسیدن به اشباع نظری انجام شد (20 نفر). ابزار پژوهش شامل مطالعه کتابخانهای نظامند و مصاحبههای اکتشافی ساختارمند بود. روایی ابزار براساس اعتبار حقوقی و علمی نمونه، نظر خبرگان و توافق بین مصححان ارزیابی و تأیید گردید. جهت تحلیل یافتهها از روش کدگذاری مفهومی چندمرحلهای با رویکرد تحلیل سیستمی استفاده شد. چارچوب مفهومی استخراج‌شده مزیت رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای شامل 3 مقوله اصلی (کدهای محوری) و 20 کدباز (مفاهیم) بود. نتایج کدگذاری انتخابی نشان داد که مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار، مزیت رقابتی مبتنی بر اعتماد و مزیت رقابتی مبتنی بر مسئولیتپذیری از مهمترین مزایای رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای در وزارت ورزش و جوانان میباشند؛ بنابراین با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود برنامه‌های رسانه و شهرت رسانهای به‌ویژه تعاملات در فضای مجازی و تسهیل انتقال و اشتراک مزیت رقابتی در حوزه وزارت ورزش و جوانان گسترش یابد و بستر مناسب و کارآمد فراهم گردد.
واژه‌های كلیدی: شهرت رسانهای، شهرت سازمانی، مزیت رقابتی، وزارت ورزش و جوانان.
Analysis of the competitive advantage of the Ministry of Sports and Youth based on media reputation
Abstract
The purpose of this research was to analyze the competitive advantage of the Ministry of Sports and Youth based on media reputation. Qualitative research with a systematic exploratory approach was chosen. The statistical population includes managers of the Ministry of Sports and Youth (senior, middle managers, deputy managers, sports and youth departments of the provinces) with 10 years of experience and a doctoral degree, professors specializing in the field of sports media (at least two studies), professors specializing in the field The competitive advantage was marketing (at least two researches) and site managers and news and information channels (more than 5 years of experience). Sampling was done in a sufficient number and with a judgment method based on reaching theoretical saturation (20 people). Research tools included systematic library study and structured exploratory interviews. The validity of the tool was evaluated and confirmed based on the legal and scientific validity of the sample, expert opinion and agreement between the correctors. In order to analyze the findings, a multi-stage conceptual coding method with a systemic analysis approach was used. The extracted conceptual framework of competitive advantage based on media reputation included 3 main categories (core codes) and 20 open codes (concepts). The results of selective coding showed that competitive advantage based on credit, competitive advantage based on trust and competitive advantage based on responsibility are among the most important competitive advantages based on media reputation in the Ministry of Sports and Youth. Therefore, according to the results of the research, it is suggested that media programs and media reputation, especially interactions in virtual space and facilitating the transfer and sharing of competitive advantage in the field of the Ministry of Sports and Youth, should be expanded and a suitable and efficient platform should be provided.
Keywords: organizational reputation, Ministry of Sports and Youth, competitive advantage, media reputation.
مقدمه
شهرت رسانهای در درون سازمانها به میزان زیادی مورداستفاده قرار می‌گیرند و از آن‌ها به‌عنوان ابزاری جهت برقراری ارتباط میان کارمندان استفاده میشود و با توجه به اینکه استفاده از شهرت رسانهای سبب تسهیل انتقال منابع اطلاعاتی در درون سازمان و همچنین ایجاد رابطه‌های نزدیک و پویا در میان کارکنان شده است، رسانهها مورداستفاده شده در سازمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار میباشند (Pop et al, 2022). اشتراک‌گذاری اطلاعات غنی توسط رسانهها در درون سازمان باعث ارتقای سطح اقدامات مرتبط با تسهیم دانش در درون سازمانها شده است و از سویی دیگر این رسانهها تأثیرات شگرفی بر اجتماعی سازی و تفریح کارکنان سازمان نیز دارند (Frère. 2022). درواقع، خلاقیت‌های تکنولوژیک مثل شهرت رسانهای باعث تقویت سازمانها شده‌اند و توانایی‌ها و قابلیت‌های آن‌ها را در حوزه‌های مختلف از ایجاد مدل‌های تجاری و تکنیک‌های بازاریابی گرفته تا بهبود پیش‌بینی تقاضا، امکان کاربردهای مدیریتی و آموزشی جدید و بهبود خلاقیت، به اشتراک‌گذاری دانش، همکاری و ارتباطات افزایش داده‌اند؛ اما باوجود تمامی این موارد تاکنون مطالعات کمی در خصوص تأثیرات ناشی از شهرت رسانهای بر عملکرد شغلی کارکنان و نحوه این تأثیرگذاری صورت گرفته است (Meng et al, 2015). از سویی دیگر منابع انسانی هر سازمانی مهمترین عنصر در دستیابی به مزیت رقابتی پایدار و اثربخش برای سازمان به‌حساب می‌آید. در چنین شرایطی سرمایه انسانی موجود در درون هر سازمانی که نشان‌دهنده حجم دانش، مهارت‌های فنی، خلاقیت و تجربه هر سازمانی میباشد، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است در همین راستا شهرت رسانهای یکی از ابزارهایی که موجبات ارتقای سرمایه انسانی سازمان را فراهم می‌آورند به‌حساب می‌آیند. درواقع افرادی که بهره زیادی از شهرت رسانهای می‌برند، اطلاعات و دانشی را به دست می‌آورند که میتوانند آن را جهت حل مسائلی بکار گیرند که همکاران و سایرین با آن‌ها مواجه و روبرو میشوند و از این طریق عملکرد شغلی آن‌ها و عملکرد سازمان ارتقا پیدا می‌کند (Chan, 2015).
لیسک1 و همکاران (2020) اظهار داشتند شهرت رسانهای منبع مهم اطلاعات و همچنین یکی از عوامل اصلی فرآیند جامعه‌پذیری نقش مؤثری در شکل‌گیری سرمایه اجتماعی در جامعه دارند و به اشکال متفاوت موجب افزایش یا کاهش شکل‌گیری سرمایه اجتماعی می‌گردند. شهرت رسانهای برای کنشگر در جهت انتخاب عقلانی مؤثر دانسته و معتقد است انتخاب عقلانی و عقلانیت گزینشی در فضای عمومی کنشگران دارای اهمیت فراوان است و سبب تقویت اعتماد بین شخصی و افزایش مشارکت عمومی میشود. وو2 و همکاران (2020) نیز در مقاله خود عنوان می‌کند که استفاده از شهرت رسانهای صریحاً برای ایجاد و حفظ روابط اجتماعی هم به‌صورت مستقیم، برای مثال از طریق ابزارهای شبکههای اجتماعی و هم به‌صورت غیرمستقیم، برای مثال از طریق جوامع علاقه‌مند یعنی جوامعی که ویژگی مشترکی دارند. همانند هم میباشند میتواند اثر مثبتی بر سرمایه اجتماعی ساختاری داشته باشد. درواقع استفاده اجتماعی از فناوری میتواند تعداد روابط ابزاری را در یک شبکه فردی به دلیل دسترسی آن‌ها به تعداد زیادی از افراد که متعلق به جوامع متفاوت میباشند را افزایش دهد (Zivnuska et al, 2019). در این رابطه اتحادیه خبری بریتانیا، فضایی برای بحث را با استفاده از شهرت رسانهای شکل داده است که کارمندان آن میتوانند ازآن‌جهت بارگذاری پرسشها، یافتن پاسخها و شکل دادن به رابطه‌ها بهره گیرند. این سایت که کارمندان میتوانند پرسشها و پاسخ‌های مرتبط با مسائل روزمره و وظایف شغلی و سازمانی را در آن مطرح نموده و بیابند، تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین جوامع شده است که حدود 23000 نفر از 26000 کارمند اتحادیه خبری بریتانیا در آن عضو شده‌اند و پس از بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد که این اجتماع به‌صورت توامان باعث ارتقای سرمایه انسانی این سازمان شده است و درواقع از این طریق دستیابی به اهداف سازمانی در نظر گرفته‌شده میسر خواهد شد (Yen et al, 2020).
ولی برخی از محققان معتقد هستند که شهرت رسانهای با اختصاص دادن اوقات فراغت افراد به خود، مشارکت اجتماعی و ارتباطات اجتماعی را کاهش میدهد و ازآنجاکه بین مشارکت مدنی، اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی ارتباط قائل است، استدلال می‌کند با کاهش مشارکت اجتماعی، میزان سرمایه اجتماعی افراد در جامعه کاهش مییابد. رسانهها نقشی مهم را در اشتراک‌گذاری دانش و اطلاعات ایفا می‌کند که این نقش‌ها بیش از گردآوری اطلاعات است. مهمترین کارکرد شهرت رسانهای توانایی آن‌ها در برقراری ارتباطات دوطرفه (متقابل) است، درنتیجه، پایگاههای رسانه اجتماعی تبدیل به ابزاری سودمند گردیده‌اند که برای ایجاد مشارکت، اشتراک‌گذاری اطلاعات و ارتباط آنلاین به کار گرفته میشوند. رسانهها به‌راحتی افراد را گرد هم می‌آورند و از این طریق باعث افزایش مشارکت افراد در امور سازمانی میشوند و سرمایه اجتماعی سازمان را گسترش می‌دهند (Torkzadeh et al, 2017).
از طرفی یکی از دغدغه‌های کنونی شرکت‌ها و سازمانها؛ بهبود مزیت رقابتی میباشد. مزیت رقابتی به عواملی اشاره دارد که به شرکت اجازه میدهد کالا یا خدمات را بهتر یا ارزان‌تر از رقبای خود تولید کند. این عوامل به واحد تولیدی این امکان را میدهد که در مقایسه با رقبای خود در بازار فروش بیشتری ایجاد کند یا حاشیه سود بیشتری ایجاد کند (Anwar et al , 2017). امروزه، نیاز کلیدی برای موفقیت سازمانها تشخیص، چگونگی ایجاد، حفظ و حمایت از مزیت رقابتی است. سازمانها برای توسعه و بهره‌برداری از مزیت رقابتی خود باید دارای قابلیت‌هایی باشند که بتوانند برای ایجاد منابع کمیاب، ارزشمند و تقلیدناپذیر به کار برند. دانش، مزیت رقابتی است که تقلید و کپی کردن آن سخت میشود و باید به‌عنوان قسمتی از یادگیری سازمانی توسعه داده شود. دانش مفهوم و قابلیتی است که استفاده از آن باعث از بین رفتنش نمی‌شود. ازاین‌رو این منبع میتواند به تصمیم‌گیری سازمان کمک نماید (Alavi et al, 2017). یادگیری سازمانی عاملی تعیین‌کننده در راستای عملکرد بلندمدت، دستیابی به مزیت رقابتی و بقای سازمان است. به اهمیت یادگیری سازمانی در بهبود عملکرد سازمانها از مدت‌ها قبل توجه شده است. همچنین، مطالعات لیائو3 و همکاران (2015) نشان میدهد که مدیریت دانش از طریق یادگیری سازمانی، میتواند بر عملکرد سازمان و دستیابی به مزیت رقابتی تأثیر مثبتی داشته باشد؛ بنابراین، سازمان‌هایی که سریع‌تر یاد می‌گیرد، توان راهبردی خود را ارتقا می‌دهند و به تقویت مزیت رقابتی و بهبود نتایج خواهند رسید. نگرش‌ها، رفتارها و راهبردهای یادگیری سازمانی، خطوط راهنمای عملکرد بلندمدت و ممتاز سازمانها خواهد بود. مزیت رقابتی ویژگی است که شرکت را قادر می‌سازد از رقبای خود پیشی بگیرد. این به یک شرکت اجازه میدهد تا به حاشیه‌های برتر در مقایسه با رقابت خود دست یابد و برای شرکت و سهامدارانش ارزش ایجاد کند (Distanont et al, 2020). یک مزیت رقابتی ممکن است ناشی از تجربه کاربر باشد یا ممکن است دارایی ملموس یا نامشهود دیگری باشد. این مسئله میتواند به‌صورت کلی دارایی‌های محسوس و نامحسوس سازمان را به‌شدت افزایش دهد. شرکت‌ها با استفاده از آخرین فناوری‌ها مانند بازاریابی دیجیتال به دنبال کسب مزیت‌های رقابتی هستند (Yasa et al, 2020). سایر عوامل خارجی مانند عوامل محیطی نیز بر شرکت‌ها و ارتباط با ساختار صنعت، تأمین‌کنندگان و مقامات نظارتی تأثیر می‌گذارد. در محیط رقابتی شدید شرکت‌ها با این تهدید روبرو هستند (Haseb et al, 2019). در تحقیقات مختلفی به این مسئله اشاره‌شده است. یاسا و همکاران (2020) مشخص نمودند که مزیت رقابتی میتواند منجر به ارتقا پذیرش بازاریابی دیجیتال گردد. فولتیان و وانبروگن4 (2022) نیز مشخص نمودند مزیت رقابتی میتواند نقش حمایتی از روند شکل‌گیری بازاریابی دیجیتال داشته باشد. ماکائو5 (2021) مشخص نمود که در مسیر رشد و تحول بازاریابی دیجیتال نیاز است تا مزیت رقابتی در این خصوص ایجاد گردد.
با توجه به موارد بیان‌شده و نبود تحقیقات جامع در خصوص نقش تحلیل مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر شهرت رسانهای؛ خلأ تحقیقاتی در این خصوص وجود دارد که این خلأ منجر به بروز بحرانی‌هایی در حوزه‌های علمی و عملی میشود. به‌صورتی که در بعد فنی نبود تحقیقات در خصوص نقش تحلیل مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر شهرت رسانهای و پذیرش بازاریابیهای نوین سبب گردیده است تا راهکارهای مدونی در جهت بهبود سود رقابتی و بازاریابی رقابتی وجود نداشته باشد. از منظر علمی نیز عدم انجام تحقیق حاضر سبب گردیده است تا راهکارهایی در جهت توسعه و بهبود مزیت رقابتی و پذیرش بازاریابی محصولات وجود نداشته باشد. به‌صورت که این مسئله میتواند باعث شده است تا خلأ تحقیقاتی در این خصوص ایجاد گردد. این مسئله باعث شده است تا تحقیق حاضر باهدف نقش تحلیل مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر شهرت رسانهای سعی در پاسخ به این سؤال داشته باشد که آیا مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان بر شهرت رسانهای تأثیر دارد؟
روششناسی
روش تحقیق از نوع مطالعات کیفی با رویکرد اکتشافی نظامند با رویکرد تماتیک گلیزر و همکاران (2011) بود. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید دانشگاهها، مدیران وزارت ورزش و جوانان و مدیران سایت و کانالهای اطلاعاتی بود. نمونه آماری بر مبنای رسیدن به اشباع نظری به‌صورت روش قضاوتی نمونهگیری شد.
جدول 1. مشخصات نمونه آماری پژوهش
گروه مطالعه | نمونهگیری | نمونه | |
قضاوتی (نظری) | 5 نفر | 20 | |
اساتید متخصص در زمینه رسانه ورزشی (حداقل دو پژوهش) | قضاوتی (نظری) | 5 نفر | |
اساتید متخصص در زمینه مزیت رقابتی و بازاریابی (حداقل دو پژوهش) | قضاوتی (نظری) | 7 نفر | |
مدیران سایت و کانالهای خبری و اطلاعاتی (سابقه بیش از 5 سال) | قضاوتی (نظری) | 3 | |
ابزار پژوهش شامل مطالعه کتابخانهای نظامند و مصاحبه اکتشافی (نیمه ساختارمند) بود. مشخصات ابزارهای پژوهش به‌صورت زیر میباشد. استخراج مؤلفه‌ها با بررسی مبانی و پیشینه از طریق مطالعه اسناد، کتابها و مقالات شامل منابع داخلی و خارجی انجام گردید. از مصاحبهها جهت تکمیل و تطبیق عوامل و روابط شناسایی‌شده در مطالعه کتابخانهای استفاده شد. انجام مصاحبهها براساس چارچوب تحلیلی طراحی‌شده از قبل صورت گرفت. قبل از انجام هر مصاحبه، مصاحبههای قبلی تحلیل‌شده و مبنای مصاحبه جدید قرار میگرفتند. روایی ابزار با استفاده از روشهای رواییسنجی کیفی ذکرشده کنترل و ارزیابی شد.
جدول 2. مشخصات ابزارهای پژوهش
روش | مطالعه کتابخانهای | مصاحبه |
ابزار | رونوشت (چک‌لیست استخراج مفاهیم) | چارچوب پرسش (پرسشنامه باز پاسخ) |
نمونه موردمطالعه | منابع اطلاعاتی | منابع انسانی |
روایی | انتخاب نسخههای معتبر به لحاظ علمی و حقوقی روایی محتوایی رونوشت از دیدگاه متخصصان | انتخاب افراد برحسب شایستگی علمی و فنی روایی محتوایی پرسشنامه از دیدگاه متخصصان |
میزان توافق بین کدگذاران و مصححان: 76/0 | ||
در نمونهگیری نظری و هدفمند پژوهشگر می‌کوشد تا به‌صورت هدف‌دار بر مبنای اینکه چه نوع اطلاعات خاصی موردنیاز است، نمونهگیری انجام دهد. در اين پژوهش، با ارائه بازخورد به مصاحبهشوندگان و قرار دادن آن‌ها در مسير پژوهش به‌طوری‌که بر نحوه پاسخ گوئی آن‌ها تأثير نگذارد، به‌منظور افزايش روایي دروني اقدام شد. ضمناً، پس از انجام هر مصاحبه، الگوی به‌دست‌آمده تا آن مرحله ارائه میشد و درصورتی‌که مصاحبهشونده نکاتی را نسبت به الگو داشت، موردبحث قرار می‌داد. این کار پس از انجام مصاحبه انجام میشد تا مصاحبه خالی از هرگونه پیشفرض و جهتگیری انجام شود. همزمان با گردآوری دادهها، کار تحلیل آن‌ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی نیز شروع شد. پس از استخراج کدهای باز، طبقهبندی میشوند؛ مقایسه مداوم، تفاوت‌ها و تشابهات بین این کدها را آشکار می‌کند؛ طبقات، جدا و یا ادغام می‌گردند تا نظریه درروند این فرآیند شکل گیرد. منابع و متون موجود نیز در روند تکمیل تئوری مورداستفاده قرار می‌گیرند. کار گردآوری دادهها تا زمانی ادامه یافت که پژوهشگر اطمینان حاصل کند که کد تازه‌ای استخراج نمی‌گردد 20. پس از انجام 17 مصاحبه در طی دورۀ شش ماه، تحلیل دادهها حاکی از اضافه نشدن دادۀ جدید به دادههای قبلی بود؛ چراکه درصد بالایی از دادههای مستخرج از مصاحبههای آخر تکراری بود؛ بنابراین، با رسیدن به حد اشباع نظری، به مصاحبهها پایان داده شد. مصاحبه با انجام هماهنگی قبلی در محل کار مصاحبهشوندگان و یا به‌صورت آنلاین و تلفنی انجام شد. کدگذاری با استفاده از مطالعات قبلی و نظر چند پژوهشگر انجام شد. مدل پژوهش نیز بر اساس روابط شناسایی‌شده به‌صورت یک چارچوب مفهومی ترسیم گردید. کدگذاری در سه مرحله کدگذاری اول (باز)، کدگذاری دوم (محوری) و کدگذاری سوم (انتخابی) انجام شد تا مقولهها تبدیل به مؤلفه‌ها، سپس ابعاد و درنهایت عاملهای اصلی در مدل مفهومی شوند.
یافتههای پژوهش
در ابتدا، ویژگیهای جمعیت شناختی مصاحبهشوندگان در جدول 3 گزارش‌شده است.
جدول 3: یافتههای توصیفی پژوهش
ویژگیهای جمعیت شناختی | گروه‌ها | فراوانی | درصد |
جنسیت | مرد | 14 | 70 |
زن | 6 | 30 | |
سطح تحصیلات | دکتری | 15 | 75 |
کارشناسی ارشد | 5 | 25 | |
سن | کمتر از 35 سال | 1 | 5 |
35 تا 50 سال | 12 | 60 | |
بیش از 50 سال | 7 | 35 | |
سابقه شغلی | کمتر از 10 سال | 2 | 10 |
10 تا 20 سال | 7 | 35 | |
بیش از 20 سال | 11 | 55 |
نتایج تحلیل جمعیت شناختی نمونههای پژوهش نشان داد که بیشترین گروه مربوط به مردان، بیشترین سطح تحصیلی مربوط به دکتری، بیشترین گروه سنی مربوط به 35 تا 50 سال و بیشترین سابقه شغلی مربوط به بیش از 20 سال است.
کدگذاری باز و محوری:
یافتههای پژوهش شامل چارچوب کدگذاری مؤلفه‌ها و مدل مفهومی برخاسته از آن است. چارچوب مفهومی استخراج‌شده مزیت رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای شامل 3 مقوله اصلی (کدهای محوری) و 20 کدباز (مفاهیم) بود. نتایج در جدول 4 گزارش‌شده است.
جدول 4. کدگذاری باز و محوری مصاحبههای انجام‌شده مربوط به شهرت رسانهای
مقولهها (کدهای محوری) | کدهای باز (مفاهیم) | نمونه گزارههای کلامی مصاحبهشوندگان | کد مصاحبهشوندگان |
مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار | 1. عینیت داشتن | اخبار منتشرشده در رسانههای مرتبط با وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر واقعیت است و میتواند از عینیت بالایی برخوردار باشد. | 2-5-9-16 |
2. رعایت عدالت | عدالت محوری از ملاکهای شهرت رسانهها میباشد. | 3-5-7-9-11-20 | |
3. کامل بودن | زمانی میتوان یک رسانه را دارای اعتبار دانست که کامل باشد.... | 1-6-7-8-12-19 | |
4. باورپذیر بودن | هر زمان که رسانهها در نزد عموم مردم باورپذیر باشد، آن زمان رسانه را میتوان دارای اعتبار دانست. | 5-6-8-10-20 | |
5. موثق بودن | ازآنجایی‌که سایت و پایگاه اطلاعاتی مربوط به وزارتخانه است، بنابراین میتوان عنوان نمود که از اعتبار بالایی برخوردار و موثق میباشد. | 3-6-7-18 | |
6. بی‌نیاز از اثبات | رسانههایی که نیاز به اثبات نداشته باشند آن رسانهها دارای شهرت بالایی هستند؛ یعنی در نزد عموم مردم پذیرفته‌شده است.... | 1-2-3-8-19 | |
7. تخصصی بودن | رسانههایی مثل سایت یا کانالهای خبری وزارت ورزش و جوانان، چون در حوزه تخصصی ورزش و جوانان فعالیت میکنند بنابراین میتوان گفت که از ملاک تخصصی بودن برخوردار میباشند بنابراین معتبرند. | 3-5-9-18 | |
8. پرمخاطب بودن | سایت وزارت ورزش و جوانان دارای بازدید روزانه بیش از پنج هزار نفر است بنابراین وقتی این تعداد بازدید را داشته باشد میتوان گفت که از اعتبار بالایی برخوردار است. | 3-5-6-10-16 | |
9. پراستناد بودن | بسیاری از اخبار منتشرشده در سایت یا کانالهای خبری وزارت ورزش در سایر رسانهها نیز بانشر میشود و استناد به اخبار آن بالاست. در کل وقتی‌که رسانهای از مخاطبان زیادی برخوردار باشد، آن رسانه از شهرت بالایی برخوردار است. | 1-15-16-17 | |
مزیت رقابتی مبتنی بر اعتماد | 10. عدم سوگیری در اخبار | اخبار رسانهها به‌خصوص رسانههای دولتی نباید نسبت به برخی از اخبار، سوگیری داشته باشند. | 3-6-7-9-11-16 |
11. عدم انتشار اخبار دروغین | مردم دیگر باوجود شبکههای اجتماعی، قادر به تشخیص اخبار دروغ و حقیقی را دارند بنابراین نباید اخبار کذب منتشر شود که در این صورت از میزان اعتماد مردم به آن رسانه کاسته میشود. | 6-8-9-11-18 | |
12. عدم سانسور اخبار | اخبار منتشرشده نباید سانسور شود .... | 2-5-6-8-20 | |
13. صحت و درستی اخبار | نحوه دستیابی به منبع اخبار خیلی مهم است اینکه رسانه ، اخبار خود را بر چه اساسی در سایت یا کانال خبری‌اش منتشر می‌کند مهم است... آیا آن منبع دست‌اول است یا خیر.... | 6-8-9-13-18 | |
14. تعداد مخاطبان ثابت | اگر تعداد مخاطبان ثابت سایت و سایر شبکههای اجتماعی وزارت ورزش و جوانان بیشتر باشد میتوان گفت که اعتماد به آن رسانه نیز بالاتر است. | 1-4-7-9-16 | |
15. سرعت انتشار اخبار | درصورتی‌که اتفاقات رخ‌داده سریع‌تر در سایت منتشر شود، هم بر میزان اعتماد به رسانه و هم میزان رجوع به رسانه برای دریافت جدیدترین اخبار افزوده میشود. | 1-6-14-19 | |
مزیت رقابتی مبتنی بر مسئولیتپذیری | 16. مسئولیت اجتماعی | میزان پایبندی وزارت ورزش و جوانان به مسئولیت اجتماعی که آثار و نمودهای آن در سایت و پایگاههای خبری وزارتخانه قابل‌مشاهده است. | 3-4-6-9-13-18 |
17. توجه به نیاز مخاطبان | رفع نیازهای مخاطبان از خدمات وزارت ورزش و جوانان دارای اهمیت زیادی است که رسانهها میتوانند نقش پل ارتباطی داشته باشند و هر چه این پل ارتباطی بی‌واسطه باشد، شهرت رسانهای آن نیز بیشتر میشود. | 2-6-7-9-10-16 | |
18. انتشار و معرفی نیازهای مردم | رسانهها به‌عنوان بستری برای معرفی نیازهای مردم عمل میکنند.... | 6-10-16-17 | |
19. تعهد اجتماعی | رسانههایی که بیشتر بر تعهد اجتماعی خود پایبند هستند از شهرت بیشتری هم برخوردار هستند. اگر در سایت وزارت ورزش و جوانان، بخشی برای معرفی فعالیتهایی که در راستای تعهد اجتماعی است گذاشته شود و مخاطبان از این فعالیتها باخبر گردند منجر به افزایش شهرت رسانه میگردد. | 3-4-6-8-9-19 | |
20. حمایت از امنیت اجتماعی | درصورتی‌که فضای رسانهای وزارت ورزش و جوانان برای ابراز نظر همه گروههای ذینفع مهیا باشد و امنیت اجتماعی افراد میها گردد و هر چه این مقدار بیشتر باشد، شهرت آن سازمان بیشتر میگردد. | 2-5-9-11-20 |
نتایج تحلیل مصاحبهها و استخراج کدهای پژوهش، نشان داد که 3 مقوله اصلی (کد محوری) شامل اعتبار، اعتماد و مسئولیتپذیری و 20 کدباز، از فاکتورهای مزیت رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای وزارت ورزش و جوانان میباشد.
کدگذاری انتخابی (گزینشی):
با توجه به مطالعه مبانی نظری و همچنین یافتههای مستخرج از تحلیل مصاحبههای انجام‌شده، کدگذاری انتخابی انجام شد (شکل 1).
شکل 1. مدل مفهومی پژوهش مستخرج از فرآیند کدگذاری و تطبیق با مبانی و پیشینه پژوهش
نتایج کدگذاری انتخابی نشان داد که مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار، مزیت رقابتی مبتنی بر اعتماد و مزیت رقابتی مبتنی بر مسئولیتپذیری از مهمترین مزایای رقابتی مبتنی بر شهرت سازمانی در وزارت ورزش و جوانان میباشند.
بحث و نتیجه‌گیری
هدف از پژوهش حاضر تحلیل مزیت رقابتی وزارت ورزش و جوانان مبتنی بر شهرت رسانهای میباشد. امروزه، نیاز کلیدی برای موفقیت سازمانها تشخیص، چگونگی ایجاد، حفظ و حمایت از مزیت رقابتی است. سازمانها برای توسعه و بهره‌برداری از مزیت رقابتی خود باید دارای قابلیت‌هایی باشند که بتوانند برای ایجاد منابع کمیاب، ارزشمند و تقلیدناپذیر به کار برند. دانش، مزیت رقابتی است که تقلید و کپی کردن آن سخت میشود و باید به‌عنوان قسمتی از یادگیری سازمانی توسعه داده شود. دانش مفهوم و قابلیتی است که استفاده از آن باعث از بین رفتنش نمی‌شود. ازاین‌رو این منبع میتواند به تصمیم‌گیری سازمان کمک نماید. در واقع یادگیری سازمانی عاملی تعیین‌کننده در راستای عملکرد بلندمدت، دستیابی به مزیت رقابتی و بقای سازمان است. نتایج پژوهش نشان دادند که مزیت رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای شامل سه مقوله اصلی (کدهای محوری) و 20 کدباز (مفاهیم) بود. نتایج کدگذاری انتخابی نشان داد که مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار، مزیت رقابتی مبتنی بر اعتماد و مزیت رقابتی مبتنی بر مسئولیتپذیری از مهمترین مزایای رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای در وزارت ورزش و جوانان میباشند.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که یکی از مؤلفههای اصلی مزایای رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای در وزارت ورزش و جوانان، مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار میباشد. این یافته با یافتههای یاسا و همکاران (2020)، فولتیان و وانبروگن (2022)، ماکائو (2021) و چانگ6 و همکاران (2017) همراستا میباشد. در واقع مزیت رقابتی خود به تنهایی بر ویژگی‌هایی دلالت دارد که منجر به برتری در برابر رقبا میشود و عنصر پایداری وجه مسئولیت اجتماعی سازمان را برجسته می‌کند. این یک عنصر اساسی در بازاریابی امروز است. ایجاد و حفظ پایداری مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار، مستلزم شایستگی‌هایی است که با تکیه بر قابلیت‌های سازمان، برای مشتریان اعتبار ایجاد می‌کند. تمامی کوشش‌های بازاریابی و استفاده از استراتژی‌های بازاریابی در جهت کسب و حفظ مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار سازمان است. صاحب‌نظران معتقدند سازمانها برای مصون ماندن از امواج سهمگین محیطی و نیز سازگاری با الزامات رقابتی چاره جز کسب و تداوم ضربت رقابتی پایدار ندارند. بدیهی است که رسیدن به این هدف مستلزم طراحی مسیر رقابتی بسیار هوشمندانه است که ازنظر علّی مبهم و از نظر اجتماعی و مدیریتی پیچیده است. بااین‌حال، شناخت مفهوم و ویژگیهای محتوایی، انواع و قلمرو علّی مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار میتواند در طراحی و اجرای این مسیر بسیار مؤثر و راه گشا باشد. مزيت رقابتی مبتنی بر اعتبار ارزش و قابليتي منحصربه‌فرد است که سازمان به مشتریان خود عرضه می‌کند. به‌طوری‌که رقبا از ارائه آن ناتوان‌اند رقابت در عرصه ورزش باعث میشود که مجموعه‌های ورزشی در کارزار رقابتی شدید با یکدیگر با تعداد زیادی از مشتریان باسلیقه‌ها و نيازهای مختلف مواجه باشند. امروزه، همراه با افزایش تعداد باشگاه‌های ورزشی، رقابت در جذب مشتریان و ارائه خدمات بهتر رو به گسترش است. براي دستيابي به مزيت رقابتي مبتنی بر اعتبار، يك سازمان هم بايد به موقعيت خارجي خود توجه كند و هم باید به موقعیت داخلی خود توجه کند. بدون شک ایجاد مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار به‌واسطه ایجاد ابعاد کلیدی در حوزه ورزش و ایجاد رویه‌هایی در جهت ارتقا سیستم‌های عملکردی متولیان ورزش؛ منجر به ارتقا شرایطی جهت موفقیت سیستم‌های بازاریابی گردد. به عبارتی مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار ایجادشده ضمن تأثیرگذاری بر احتمال موفقیت افراد در سازمانهای ورزشی میتواند زمینه جدی در جهت اعتمادسازی میان کارمندان را فراهم نماید و درنتیجه پذیرش اهداف سازمانی را بهبود بخشد.
همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که یکی دیگر از مؤلفههای اصلی مزایای رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای در وزارت ورزش و جوانان، مزیت رقابتی مبتنی بر اعتماد میباشد. این یافته با یافتههای ین و همکاران (2020)، انوار و همکاران (2018) و لیائو و همکاران (2015) همراستا میباشد. در دنیای مملو از پیچیدگی و تغییر و تحول امروز، سطح رقابت سازمانی همواره در حال افزایش است. سازمان‌هایی خواهند توانست از پالاینده گزینش سخت محیطی عبور کنند که از هرگونه ناخالصی بری بوده و بتوانند اعتماد و رضایت خاطر عوامل تعیین‌کننده و استراتژیک محیطی را جلب کنند. سازمانهای اعتمادآفرین بقا را در کسب اعتماد و اطمینان عوامل استراتژیک محیطی می‌دانند و هریک از افراد را در برابر کسب و حفظ اعتماد محیطی مسئولیت تضامنی دارند. در این راستا کیشوکمار7 (2016) در پژوهش خود با عنوان تأثیر شهرت رسانهای در محل کار بر عملکرد شغلی کارمندان به انجام رساندند. نتایج پژوهش نشان داد استفاده از شهرت رسانهای در محل کار کارکنان، عملکرد شغلی کارکنان را بهبود بخشید. گاکوئی8 و میسوکو9 (2013) در تحقیق خود تأثیر استفاده از رسانهها بر بهرهوري کارکنان پرداختند. آن‌ها معتقدند موفقیت سازمانها در گرو افزایش بهرهوری کارکنان است. رسانهها و شهرت آن‌ها داراي پتانسیل‌هایی هستند که به کارکنان اجازه می‌دهند تا با همکاري و برقراري ارتباط به خلق و اشتراك دانش پرداخته و بهرهوری خود و سازمان را افزایش دهند. نتایج این بررسی تأثیر مثبت استفاده از شهرت رسانهای بر دستیابی به اطلاعات مربوط به وظایف شغلی، در ارتباط بودن با همکاران و دوستان، اشتراك دانش با همکاران را نشان میدهد. همچنین محققان در این بررسی دریافتند اگر استفاده از شهرت رسانهای در محیط کار به‌درستی از طرف مدیران منابع انسانی مدیریت نشود، تأثیرات منفی آن بیشتر از تأثیرات مثبت آن خواهد بود. نتایج حاصل از این بررسی تأثیر مثبت استفاده از ابعاد مختلف شهرت رسانهای را بر مزیت رقابتی مبتنی بر اعتماد نشان داده است و تنها تأثیر منفی موجود استفاده از بعد سرگرمی رسانهها بر عملکرد روزمره کارکنان میباشد. با این حال و به‌طورکلی با فراتر رفتن الگوهاي ارتباطي از مرزهاي ملي و انتشار پرشتاب اينترنت، ماهواره و فناوريهاي ديجيتالي، ارتباط همزمان ميان بخش‌های وسیع‌تری از جهان امکانپذیر شده است. در حال حاضر، شهرت رسانهای به يكي از مهمترین ابزارهاي ارتباطي در سطح جامعه و جهان تبدیل‌شده و از اهمیت فراواني برخوردار است. بااین‌حال سازمانها سرمایه‌گذاری در فناوری اطلاعات را به‌عنوان روشی برای پیشی گرفتن در رقابت از طریق بهبود بهرهوری، سودآوری و کیفیت عملیات می‌بینند (Priyadarshini et al, 2022).
همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که یکی دیگر از مؤلفههای اصلی مزایای رقابتی مبتنی بر شهرت رسانهای در وزارت ورزش و جوانان، مزیت رقابتی مبتنی بر مسئولیتپذیری میباشد. این یافته با یافتههای پاپ10 و همکاران (2022)، فری (2022) و چن (2015) همسو میباشد. نتایج مطالعه حاضر بیان‌کننده آن است که با بهبود مسئولیتپذیری و مؤلفه‌هاي آن از طرف کارمندان، بهرهوری سازمانی افزایش مییابد که این امر موجب ارائه خدمات بهتر به مراجعین و بهبود کارآیی و اثربخشی خدمات وزارت ورزش و جوانان میشود. مسئولیتپذیری و مؤلفه‌هاي آن، لازمه و پیش‌درآمد توسعه و پيشرفت و تعالي يك سازمان و جامعه است و آگاهي از فنون و تكنيك‌هاي آن ضرورتي اجتناب‌ناپذیر براي مديران، کارشناسان و کارکنان است. دانش مسئولیتپذیری به‌عنوان يك دارايي ارزشمند سازماني نيازمند مديريت مناسبي است. مسئولیتپذیری کارمندان رويكردي به‌منظور تقويت دانش و مهارت براي ايجاد ارزش و ارتقاي اثربخشي و نوآوري سازماني است. سازمان‌هايي كه داراي سطح بالاتري از ظرفيت مسئولیتپذیری هستند، عملكرد نوآوري آن‌ها افزايش مي‌يابد. با توجه به اينكه مسئولیتپذیری نقش بسزايي در بهبود نوآوري سازماني و درنهایت ايجاد مزيت رقابتي براي سازمانها دارد، مسئولان سازمان‌هاي ورزشي بايد به دنبال رفع موانع و فراهم كردن بستر استقرار مسئولیتپذیری مناسب در سازمانها باشند. همچنين به نيروي انساني كه نقش اساسي در بهبود عملكرد سازمان دارند، بيش از گذشته توجه كنند. از طرفی دیگر میتوان چنین استنباط کرد که مدیریت دانش نقش اساسی را در توسعه یادگيری سازمانی ایفا می‌کند و هراندازه مدیریت دانش سازمانی قویی‌تر باشد یادگيری سازمانی و دستیابی به مزیت رقابتی پایدار با موفقيت بيشتری اجرا خواهد شد. اهمیت مدیریت دانش در سازمان بر کسی پوشیده نیست و در جهت افزایش یادگیری سازمانی می‌بایست توجه ویژه‌ای به مدیریت دانش نمود. اگر کارکنان بتوانند به‌راحتی دانش را خلق نموده، تسهیم و توزیع نمایند و از آن استفاده کنند، مسلماً در سازمان مفید و مؤثرتر خواهند بود..
با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود برنامه‌های رسانه و شهرت رسانهای به‌ویژه تعاملات در فضای مجازی و تسهیل انتقال و اشتراک مزیت رقابتی در حوزه وزارت ورزش و جوانان گسترش یابد و بستر مناسب و کارآمد فراهم گردد. همچنین به‌منظور توسعه تعاملات کارکنان وزارت ورزش و جوانان باشهرت رسانهای و فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی پیشنهاد میشود تا برنامه‌های آموزشی و دوره‌های ضمن خدمت در بستر سازمانهای مربوطه صورت گیرد. همچنین با ایجاد مزیت رقابتی مبتنی بر اعتبار و اعتماد و مؤلفههای آن ضمن تأثیرگذاری بر احتمال موفقیت افراد در سازمانهای ورزشی میتواند زمینه جدی در جهت اعتمادسازی میان کارمندان را فراهم نماید و درنتیجه پذیرش اهداف سازمانی را بهبود بخشد. همچنین با توجه به گسترش روزافزون بازاریابی نوین در عرصة ورزش، نياز به توجه به اين موضوع در وزارت ورزش و جوانان ضروري است. تحلیل مزیت رقابتی در سازمانها شامل ایجاد، پذیرش و به‌کارگیری ایده‌ها، فرآیندها، تکنولوژي‌ها، محصولات و خدمات جدید است.
Reference
[1] Lisk
[2] Wu
[3] 1 Liao
[4] Foltean & van Bruggen
[5] Makau
[6] Chang
[7] Kishokumar
[8] Gakui
[9] Misuko
[10] Pop
