تبیین جایگاه محرمیت در پیکره‌بندی فضایی خانه‌های تاریخی دزفول در دوره پهلوی با محوریت برنامه‌ریزی راهبردی
محورهای موضوعی :
ناصر قانعی فر
1
(دانشجوی دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران)
حسن رضائی
2
(استادیار گروه معماری، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد ، ایران)
وحید احمدی
3
(استادیار گروه معماری، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد ، ایران)
کلید واژه: سیاست‌گذاری, محرمیت, برنامه‌ریزی راهبردی.,
چکیده مقاله :
نقش محرمیت و جایگاه آن در ساختار اجتماعی یکی از شاخصه‌های قابل تأمل در معماری خانة ایرانی است که شناخت پیرامون آن طی دوره‌های تاریخی، می‌تواند مورد توجه پژوهشگران و طراحان قرار گیرد. مقالة حاضر با هدف تبیین جایگاه محرمیت در پیکره‌بندی فضایی خانه‌های دزفول در دورة پهلوی سعی بر آن دارد تا به این پرسش پاسخ دهد که: در ریزفضاهای مربوط به خانه‌های این دوره در دزفول، محرمیت از چه جایگاهی برخوردار می‌باشد؟ و در این راستا فرض بر آن است که محرمیت در ریزفضای خانه‌های این دوره مورد توجه واقع شده است. پژوهش حاضر به روش ترکیبی، بر مبنای داده‌های کمّی مستخرج از نرم‌افزار A-Graph و تحلیل داده‌های به‌دست آمده به روش استدلال منطقی صورت می‌گیرد. از میان خانه‌های دزفول در دورة پهلوی 10 خانه به‌عنوان نمونه‌های موردی و به روش هدفمند با توجه به اصالت نمونه‌ها انتخاب شده و سه شاخص از نحو فضا شامل عمق میانگین، عدم‌تقارن نسبی و هم‌پیوندی در این خانه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد ریزفضاهای مربوط به خانه‌های دزفول در دورة پهلوی را می‌توان در سه سطح ریزفضاهای با محرمیت بالا، میانه و کم دسته‌بندی نمود و هم‌نشینی این سه سطح موجب ایجاد سلسله مراتب فضایی در پیکره‌بندی خانه‌های دوره پهلوی در دزفول شده است.
The role of privacy and its place in the social structure is one of the characteristics of Iranian house architecture, which can attract the attention of researchers and designers by knowing what happened during historical periods. The purpose of this article is to explain the place of privacy in the spatial configuration of Dezful houses in the Pahlavi period and it tries to answer the question: what is the place of privacy in the micro-spaces of Pahlavi houses in Dezful? And it is based on the assumption that privacy has been considered in these micro-spaces. The present research was conducted using a combined method, based on quantitative data extracted from A-Graph software and their analysis using logical reasoning method. 10 houses from among the houses of Dezful in the Pahlavi period were selected as Study samples and in a purposeful way according to the originality of the samples, and three indicators of space syntax, including "mean depth, relative asymmetry, and integration" were investigated in these houses. The results of this research indicate that the micro-spaces related to Dezful houses in the Pahlavi period can be classified into three levels of micro-spaces with "high, medium and low" privacy and the juxtaposition of these three levels has created a spatial hierarchy in the configuration of Pahlavi period houses in Dezful.
Ardalan, N., Bakhtiar, L. (2011). The Sense of Unity: The Sufi Tradition in Persian Architecture. Tehran, Elm-e Memar Publication. (in persian)
Bazaei, M., Ghasemi Sichani, M., Shojaei, A., & Madahi, M. (2020). Continuous Reading and Change in the Spatial Configuration of Native Houses of Shiraz (Zandieh and Qajar) Using Quantitative Data with UCL Depth Map Software. Islamic Art Studies, 16 (37): 47-67. (In Persian)
Eliade, M. (1996). The Sacred and the Profane: the nature of religon. Tehran, Soroush Publications. (In Persian)
Groat, L., Wang, D. (2015). Architectural Research Methods. Tehran, University of Tehran Publications. (In Persian)
Kakaee, F., & Moztarzadeh, H. (2021). Explaining the Evolution of Introspection in the Entrance Structure of Iranian Homes in the Qajar and First Pahlavi Era (with Case View on Shiraz City). Journal of Architecture in Hot and Dry Climateis, 9 (13): 175-194. (In Persian)
Klarqvist, B. (1993). A space syntax glossary (Vol. 6). NA.
Lawson, B. (2012). The language of space. Tehran, University of Tehran Publications. (In Persian)
Memarian, G H. (2008). Transition in Architectural Theoretical Foundations. Tehran, Soroush Danesh Publications. (In Persian)
Memarian, G H. (2014). Architectural Design Basis. Tehran, Naghmeh Nawandish Publications. (In Persian)
Norberg-Schulz, C. (2016). The Concept of Dwelling on The Way to Figurative Architecture. Tehran, Agah Publications. (in persian)
Peponis, J., Zimring, C., & Choi, Y. K. (1990). Finding the building in wayfinding. Environment and behavior, 22 (5): 555-590.
Rastjoo, S. S., & bemanian, M. (2019). The Typology of the Spatial Structure of the Contemporary Iranian Homes Relying on Confidentiality and Hierarchy Case study: homes between 1970's to 2000's in Tehran. Honar-Ha-Ye-Ziba: Memary Va Shahrsazi, 24 (2): 49-58. (In Persian)
Tabatabae Malazi F, Sabernejad J. (2016). The Space Syntax Analytical Approach in Understanding the Configuration of Qeshm Vernacular Housing (Case Sudy: Laft Village). JHRE, 35 (154): 75-88 (In Persian)
Vaughan, L. (2007). The spatial syntax of urban segregation. Progress in Planning, 67 (3): 199-294.
Zanganeh, N., Moztarzadeh, H., Taghipour, M., & Nasr, T. (2020). Evaluating the Impact of different types of spatial structure on the rate of separation of public and private spaces in Iranian traditional introverted houses by space syntax method, (case study: Qajar houses of Shiraz). Urban managment, 59 (19): 45-62. (In Persian)
