ابرش کیانی (بررسی جایگاه اسب در شاهنامه‌ی فردوسی)
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
نعیمه متوسلی
1
(گروه زبان و ادبیات فارسی، پردیس شهیده بنت الهدی صدر، دانشگاه فرهنگیان، بوشهر، ایران.)
کلید واژه: horse, Ferdowsi, auspiciousness, شاهنامه‌ی فردوسی, : اسب, رخش, خجستگی, گجستگی, Rakhsh, ominous,
چکیده مقاله :
اسب، یکی از مشهورترین حیواناتی است که در زندگی و فرهنگ بشر – به ویژه در دوره ی باستان- از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و احترام بسیاری داشته است. در فرهنگ ایران باستان، اسب و ابزار مرتبط با آن، پابه‌پای انسان، رشد کرده و همواره می توانیم ردپای این حیوان را ببینیم. در شاهنامه ی فردوسی، به سبب صبغه ی حماسی آن، چهره ی اسب، نمود خاصی دارد و فردوسی، با قدرت تمام، این حیوان فرخنده و خاص را در تصویرسازی های خود، جای داده است. در این جستار، اسب به عنوان یکی از موجودات مهم و تأثیرگذار در زندگی ایرانیان، مورد مطالعه قرار گرفته و سیمای این حیوان در شاهنامه ی فردوسی- به عنوان کتابی که ارتباط ویژه ای با گذشته و اساطیر ایران دارد- بررسی شده، که نتیجه ی آن، توجه حکیم توس به نقش و اعتبار این حیوان در نزد مردم ایران زمین و درک و دریافت خجستگی آن در نظر ایرانیان است.
Horse is one of famous animals which has a special place in human's life, especially in ancient and old era and has been very respectful . In culture of ancient Iran, Horse and tool related to it have grown along with human and we can always see and watch trace of this beautiful animal. In Ferdowsi epopee, face of horse has a special and effective aspect because of its epic jussive and Ferdowsi has inserted this jubilant animal in his thought and imaginings. In this inquiring, horse has been compromised as an effective and very important animals in Iranian's life ,calure and visage of this animal has studied and showed in Ferdowsi epopee, which its result is Toos sage's attention and notice a lot to role and credit of this very important and beautiful animal to Iranian people and its perception and understanding of auspiciousness in consideration and thought of Iranian life.
پیگوت، ژولیت. (1373). اساطیر ژاپن. ترجمه: باجلان فرخی. تهران: اساطیر.
خیام نیشابوری، ابوحفص عمر. (1312). نوروزنامه (منسوب). به اهتمام: مجتبی مینوی. تهران: کاوه.
عبداللهی، منیژه. (1381). فرهنگ‌نامه جانوران در ادب فارسی (بر پایه‌ی واژه‌شناسی، اساطیر، باورها، زیبایی‌شناسی و ...). تهران: پژوهنده.
فردوسی، ابوالقاسم حسن. (1383). شاه نامه. بر اساس نسخه‌ی نه جلدی چاپ مسکو/ زیر نظر ی.ا. برتلس. دوره‌ی دو جلدی، تهران: ققنوس. سوم.
فرنبع دادگی. (1369). بندهشن. گزارنده: مهرداد بهار. تهران، توس.
قلی زاده، خسرو. (1388). فرهنگ اساطیر ایرانی بر پایه‌ی متون پهلوی. تهران: پارسه. دوم.
قلی زاده، خسرو. (1392). دانشنامهی اساطیری جانوران و اصلاحات وابسته. تهران: بنگاه ترجمه و نشریات پارسه.
موسوی بجنوردی، کاظم. (1393). دانشنامهی فرهنگ مردم ایران. ج: اول. تهران: مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی. دوم.
یاحقی، محمدجعفر. (1391). فرهنگ اساطیر و داستان‌وارهها در ادبیات فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. چهارم.
_||_
Sources
Piggott, Juliet. (1373). Japanese mythology. Translation: Bajlan Farrokhi. Tehran: Asatir.
Khayyam Nishaburi, Abu Hafs Omar. (1312). Nowruznameh (attributed). To the attention of: Mojtaba Minavi. Tehran: Kaveh.
Abdullahi, Manijeh. (1381). Dictionary of animals in Persian literature (based on terminology, mythology, beliefs, aesthetics, etc.). Tehran: Researcher.
Ferdowsi, Abulqasem Hasan. (1383). Shah nameh. Based on the nine-volume edition published in Moscow/under the supervision of Y.A. Bertels. Two-volume course, Tehran: Phoenix. Third.
origination (1369). closed Reporter: Mehrdad Bahar. Tehran, Tos.
Qolizadeh, Khosrow. (1388). Iranian mythology culture based on Pahlavi texts. Tehran: Parse. Second.
Qolizadeh, Khosrow. (2012). Mythological encyclopedia of animals and related reforms. Tehran: Parse translation and publishing company.
Mousavi Bojunordi, Kazem. (2013). Encyclopedia of Iranian people's culture. A: First. Tehran: The center of the great Islamic encyclopedia. Second.
Yahaghi, Mohammad Jaafar. (2011). Culture of myths and stories in Persian literature. Tehran: Contemporary Culture. Fourth.
