بررسی و تحلیل سیر روایی داستان لیلی و مجنون در قرن دهم
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
بهاره ظریف عمارت ساز
1
(گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور،ایران)
کلید واژه: قاسمی, هاتفی, مکتبی, عبدی بیگ نویدی شیرازی, هلالی جغتایی, نظامی, لیلی و مجنون‌سرایی,
چکیده مقاله :
داستان لیلی و مجنون در تمام ادوار شعر فارسی مورد توجه و استقبال قرار گرفته و آثار فراوانی با نام و شرح دلدادگی لیلی و مجنون پدید آمده است. برجسته ترین لیلی و مجنون به فارسی از نظامی است و شاعران بسیاری در حوزۀ لفظ و محتوا از او تقلید کرده‌اند که از این میان آثار شاعرانی چون جامی و مکتبی و هاتفی برجسته‌تر است. پژوهشگران بسیاری، گسترۀ این تقلید را در همۀ دوره‌های لیلی و مجنون‌سرایی به نظامی نسبت داده‌اند که در مقالۀ حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه‌ای به نقد این موضوع پرداخته شده است. بدین منظور، منظومه های لیلی و مجنون هلالی جغتایی، قاسمی گنابادی و عبدی بیگ نویدی شیرازی که هر سه در قرن دهم به نظم کشیده شده‌اند، در نظر گرفته شده و با آثار نظامی، مکتبی و هاتفی مقایسه شده-اند. نتیجۀ این بررسی نشان می‌دهد که سرایندگان سه منظومۀ سروده شده در قرن دهم، در طرح‌ریزی نقش‌مایه‌های داستان خود بیش از نظامی، تحت تأثیر مکتبی و هاتفی بوده‌اند و درعین حال، ابتکار و نوآوری داشته‌اند
The story of Leyli and Majnoun had paid attention in all periods of Persian poetry and many works has emerged in the name and description of Leili and Majnoun`s love. The most prominent Persian Leyli and Majnoun is Nizami`s work and plenty of poets have imitated him in the field of word and content, that the works of poets like jami, Maktabi and Hatefi are more prominent. Most of researchers have attributed this imitation to Nizami in all periods of composing Leily and Majnoun. This topic has been criticized in this essay, in descriptive, analytical and comparative method. For this purpose, the story of Leyli and Majnoun by Helali Goghatai, Ghasemi gonabadi and Abdi Beig Navidi Shirazi which have composed in the 10th century, have compared with the works of Nizami, Maktabi and Hatefi. The result of this study shows that the composers of epopees which have composed in the 10th century, have been affected by Maktabi and Hatefi more than Nizami in planning of their stories and also had innovations.
_||_
