پیش‌بینی سلامت اجتماعی دبیران بر اساس متغیرهای باورهای فراشناختی و احساس تنهایی

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

ابوالقاسم بریمانی ¹ ( استادیار گروه علوم تربیتی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران )
علی افراسیابی‌زاده عمران ² ( معلم )

تاریخ دریافت : 1398/09/24 تاریخ پذیرش : 1400/01/30 تاریخ انتشار : 1400/02/01

کلید واژه: سلامت اجتماعی# باورهای فراشناختی# احساس تنهایی,

چکیده مقاله :

چکیدهسلامت مفهومی چندبعدی است و سازمان جهانی بهداشت نیز به چهار بعد جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی آن اشاره کرده است. سلامت اجتماعی در کنار سلامت جسمی و روانی یکی از ارکان تشکیل‌دهنده سلامت است. هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی سلامت اجتماعی دبیران بر اساس متغیرهای باورهای فراشناختی و احساس تنهایی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه دبیران مقطع متوسطه شهر آمل به تعداد 550 نفر بودند. نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، به تعداد 226 نفر و به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برحسب جنسیت انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از سه پرسش‌نامه سلامت اجتماعی کییز (2004)، باورهای فراشناخت ولز و کارترایت- هاتون (2004) و احساس تنهایی راسل، پیلوا و کورتونا (1980) استفاده شده است. پایایی آن‌ها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برای هر یک به ترتیب برابر 75/0، 78/0 و 82/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در نرم‌افزار 22- SPSS بهره گرفته شد. نتایج نشان دادند که بین باورهای فراشناختی با سلامت اجتماعی دبیران رابطه مستقیمی وجود دارد؛ اما بین احساس تنهایی و سلامت اجتماعی رابطه معکوسی وجود دارد. هم‌چنین باورهای فراشناختی توانست 3/16 درصد از تغییرات سلامت اجتماعی دبیران را پیش‌بینی نماید (05/0< sig)؛ اما احساس تنهایی قادر به پیش‌بینی سلامت اجتماعی دبیران نیست؛ بنابراین توصیه می‌شود جهت افزایش سلامت اجتماعی در دبیران کیفیت باورهای فراشناختی آنان را افزایش و از احساس تنهایی آنان جلوگیری نمود.واژه‌های کلیدی: سلامت اجتماعی، باورهای فراشناختی، احساس تنهایی

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to predicting the social health of teachers based on the variables of metacognitive beliefs and loneliness. The research applied in terms of purpose and method was descriptive, correlational one. The statistical population consisted 550 of teachers of the Secondary School of Amol. The statistical sample was 226 participants that determined by the using Krejcy and Morgan table, and selected by stratified random sampling according to gender. The instrument for collecting data was three questionnaires of social health Keyes (2004), metacognitive beliefs Wells & Cartwright-Hatton (2004) and loneliness Russell, Peplau & Cutrona (1980). Their reliability was calculated to 0.75, 0.78 and 0.82 respectively by the use of Cronbach’s Alpha. Descriptive statistics and inferential statistics including Pearson correlation coefficient and multiple regressions were used to analyze the data in SPSS-22 software. The results indicated that there is a positive and significant correlation between social health and metacognitive beliefs. But there is a reverse relationship between loneliness and social health. Also, metacognitive beliefs were able to predict 16.3% of teachers' social health changes (p < 0.05). But feeling lonely cannot predict the social health of teachers. Therefore, it is recommended to increase the quality of their metacognitive beliefs and prevent their sense of loneliness in increasing teachers' social health.

منابع و مأخذ:

بردوده، سهیلا؛ راه‌نجات، امیر محسن؛ ربیعی، مهدی و کیانی‌مقدم، امیر سام. (1396). تعیین رابطه بین احساس تنهایی با وابستگی به اینترنت و تعارض زناشویی در زوجین. پرستار و پزشک در رزم، 16(5)، 37-31.

برومندنسب، مسعود؛ اکبری بیاتیانی و گنجعلی‌وند، ناهید. (1393). رابطه ساده و چندگانه اندازه شبکه اجتماعی و احساس تنهایی با سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول. پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 9(34)، 39-15.

بهروزی، ناصر؛ فروغ، محمدی و امیدیان، مرتضی. (1397). مقایسه حمایت اجتماعی، باورهای فراشناختی، سلامت روان و سرزندگی در نوجوانان پسر عادی و بزهکار مقیم کانون اصلاح و تربیت شهر اهواز. پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 7(1)،  96-81.

جناآبادی، حسین؛ ناستی‌زایی، ناصر و مرزیه، افسانه. (1396). نقش حمایت اجتماعی ادراک‌شده و احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی در عود اعتیاد (مطالعه موردی: معتادان خودمعرف به مراکز ترک اعتیاد زاهدان). اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، 11(44)،  106-91.

حائری، سیده مریم؛ طهرانی، هادی؛ اولیایی‌منش، علیرضا و نجات، سحرناز. (1394). عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی کارکنان شاغل در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، 3(4)، 318-311.

سام‌آرام، عزت‌الله. (1388). بررسی رابطه سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی با تاکید بر رهیافت پلیس جامعه‌محور. فصلنامه انتظام اجتماعی، 1(1)، 29-9.

طهماسبیان، حجت‌اله؛ عارفی، مختار؛ جهانگیری، مهدی و حیدری‌اصل، حسین. (1390). بررسی ارتباط بین احساس تنهایی و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه رازی. همایش منطقه‌ای روانشناسی کودک و نوجوان، دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه، 1390.

عاشوری، احمد؛ وکیلی، یعقوب؛ بن‌سعید، سارا و نوعی، زهرا. (1388). پژوهش باورهای فراشناختی و سلامت عمومی در دانشجویان. اصول بهداشت روانی، 11(1)، 20-15.

عبدل‌پور، قاسم؛ هاشمی، تورج؛ شعیری، محمدرضا و علیزاده، فریدون. (1397). رابطه عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی با نگرانی در افراد مبتلا به نشانه‌های افسردگی، روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 5(2)، 26-15.

عطادخت، اکبر؛ پرزور، پرویز؛ بشرپور، سجاد و معاضدی، کاظم. (1393). مقایسه نقش باورهای فراشناختی در پیش‌بینی سلامت عمومی حافظان قرآن و افراد عادی، سلامت و بهداشت، 5(4)، 309-300.

غفاری، سعید و زکیانی، شعله. (1398). رابطه بین باورهای فراشناختی با میزان سازگاری فردی و اجتماعی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، 13(1)، 33-24.

فتحی، منصور؛ عجم‌نژاد، رضا و خاک‌رنگین، مریم. (1391). عوامل مرتبط با سلامت اجتماعی معلمان شهر مراغه. رفاه اجتماعی، 12(47)، 243-225.

کامران، فریدون و ناظری، سیما. (1396). بررسی رابطه بین سلامت اجتماعی بر کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی. پژوهش اجتماعی، 9(34)، 21-1.

کاملی، محمدجواد و داداشی، کاظم. (1395). بررسی رابطه سلامت اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی (مورد مطالعه کارکنان فرماندهی انتظامی استان آذربایجان شرقی). فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، 11(1)، 24-7.

معتمدی، نرگس؛ شفیعی‌دارابی، سیده مهرنوش و امینی، زهرا. (1397). بررسی میزان احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی در سالمندان و ارتباط آن با برخی از عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت در شهرستان اصفهان در سال‌های 97-1396. دانشکده پزشکی اصفهان، 36(486)، 756-750.

منجم، عارفه و سادات ابراهیمی، مرضیه. (1396). رابطه باورهای فراشناخت و ذهن آگاهی و پذیرش و عمل با سلامت عمومی دانشجویان. طب انتظامی، 6(1)، 42-31.

میردریکوند، فضل‌اله؛ پناهی، هادی و حسینی رمقانی، نسرین‌السادات. (1395). روانشناسی پیری، 2(2)، 113-103.

یحیی‌زاده، حسین و رمضانی، محمود. (1392). سلامت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 4(16)، 102-68.

 یزدان‌پناه، لیلا و نیک‌ورز، طیبه. (1394). رابطه عوامل اجتماعی با سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان. جامعه‌شناسی کاربردی، 26(3)، 116-99.

Bright, M., Parker, S., French, P., Fowler, D., Gumley, A., Morrison, A. P., Birchwood, M., Jones, P. B., Stewart, S. L. K., & Wellsa, A. (2018). Metacognitive beliefs as psychological predictors of social functioning: An investigation with young people at risk of psychosis. Psychiatry Res, 262: 520–526.

Erdil, O., & Ertosun, O.G. (2011). The Relationship between Social Climate and Loneliness in the Workplace and Effects on Employee Well-Being. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24, 505-525.

Keyes, C. L. M., & Shapiro, A. D. (2004). Social well-being in the United States: A Descriptive Epidemiology. How healthy are we, 350-372.

Larson, J. (1993). The Measurement of Social Well-Being, Social Indicators Research, 28, 285-296.

Russell, D., Peplau, L. A., & Cutrona, C. E. (1980). The Revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and discriminate validity evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 472-480.

Samadifard, H. R., & Narimani, M. (2017). The Role of Cognitive Belief, Fusion and Distortion in Predicting the General Health of Couples. Journal of Community Health Research, 6(3): 132-140.

Wells, A., & Cartwright-Hatton, S. (2004). A Short Form of the Meta-Cognitions Questionnaire: Properties of the MCQ-30. Behavior Therapy, 42:385−396.