اثربخشی آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب‌های میان‌فردی بر باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین در آستانه ازدواج دچار تعارض

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

بنفشه نظری ¹ (کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی، گروه روانشناسی و مشاوره، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/10/15 تاریخ پذیرش : 1399/12/18 تاریخ انتشار : 1399/01/01

کلید واژه: آموزش پیش از ازدواج#برنامه آگاهی و انتخاب‌های میان‌فردی# باورهای ناکارآمد ارتباطی ناکارآمد# زوجین#تعارض,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب‌های میان‌فردی بر باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین در آستانه ازدواج دچار تعارض انجام شد. طرح پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره منطقه پنج شهر تهران در سال 1398 بودند که از میان آنها 30 زوج (60 نفر) با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 9 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب‌های میان‌فردی قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. ابزار پژوهش سیاهه باورهای ارتباطی (ایدلسون و اپشتاین، 1982) بود و داده‌ها با روش‌های تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS-15 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب‌های میان‌فردی باعث کاهش باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین در آستانه ازدواج دچار تعارض شد و نتایج در مرحله پیگیری نیز پایدار ماند (001/0>P). بر اساس نتایج، استفاده از روش آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب‌های میان‌فردی برای بهبود ویژگی‌های روانشناختی به‌ویژه باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین در آستانه ازدواج دچار تعارض ضروری است. بنابراین، روانشناسان بالینی و درمانگران می‌توانند از روش آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب‌های میان‌فردی در کنار سایر روش‌های آموزشی برای کاهش باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین در آستانه ازدواج استفاده کنند.بنابراین، روانشناسان بالینی و درمانگران می‌توانند از روش آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب‌های میان‌فردی در کنار سایر روش‌های آموزشی برای کاهش باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین در آستانه ازدواج استفاده کنند.

چکیده انگلیسی:

Present research aimed to determine the effectiveness of premarital training based on interpersonal choices and knowledge program on dysfunctional relationship beliefs of couples in the verge of marriage with conflict. The research design was semi-experimental with pretest, posttest and follow-up with control group. The research population was couples referred to counseling centers of five districts of Tehran city in 2019 year which from them 30 couples (60 people) were selected by available sampling method and randomly replaced into two equal groups. The experimental group underwent 9 sessions of 90 minutes the premarital training based on interpersonal choices and knowledge program and the control group did not receive training. The research tool was the dysfunctional relationship beliefs inventory (Eidelson and Epstein, 1982) and the marital attitude scale (Braaten and Rosen, 1998) and the data were analyzed by repeated measures analysis of variance and Bonferroni post hoc test in SPSS-15 software. The findings showed that the premarital training based on interpersonal choices and knowledge program led to decrease dysfunctional relationship beliefs of couples in the verge of marriage with conflict and the results remained stable in the follow-up phase (p < 0.001). According to the results, the use of premarital training based on interpersonal choices and knowledge program is necessary to improve psychological characteristics, especially dysfunctional relationship beliefs of couples in the verge of marriage with conflict. Therefore, clinical psychologists and therapists can use from method of premarital training based on interpersonal choices and knowledge program along with other educational methods to increase dysfunctional relationship beliefs of couples in the verge of marriage.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، سیروان؛ گودرزی، محمود و عیسی‌نژاد، امید. (1398). اثربخشی مشاوره پیش از ازدواج با برنامه مراقبت زوجین «CARE» بر انتظارات زناشویی و باورهای ارتباطی افراد در شرف ازدواج. مجله مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 9(1)، 236-217.

رجبی، غلامرضا و عباسی، قدرت‌اله. (1398). اثربخشی آموزش قبل از ازدواج به شیوه برنامه آموزش ارتباط بر کاهش انتظارات ایده‌آل‌گرایانه جوانان مجرد. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 25(4)، 395-384.

رجبی، غلامرضا؛ عباسی، قدرت‌اله؛ سودانی، منصور و اصلانی، خالد. (1395). اثربخشی آموزش پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان‌فردی بر باورهای ارتباطی دانشجویان مجرد. مجله مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 6(1)، 97-79.

عباسی، قدرت‌اله. (1398). بررسی اثربخشی برنامه آگاهی و انتخاب‌های بین‌فردی (PICK) بر تصمیم‌گیری در انتخاب همسر در دانش‌جویان مجرد. دوفصلنامه مشاوره کاربردی، 9(1)، 68-49.

فاتحی خشکناب، فاطمه و کریمی ثانی، پرویز. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های پیش از ازدواج بر روی بهبود مهارت‌های اجتماعی و خودکارآمدی دختران در آستانه ازدواج تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی (ره) شهرستان کرج. مجله زن و مطالعات خانواده، 9(33)، 162-141.

Affi, T. D., Granger, D. A., Joseph, A., Denes, A., & Aldeis, D. (2013). The influence of divorce and parents’ communication skills on adolescents’ and Young adults’ stress reactivity and recovery. Communication Research, 42(7), 1009-1042.

Aggarwal, S., Grover, S., & Chakrabarti, S. (2019). A comparative study evaluating the marital and sexual functioning in patients with schizophrenia and depressive disorders. Asian Journal of Psychiatry, 33, 128-134.

Betz, M. R., & Snyder, A. (2017). Coal and family through the boom and bust: A look at the coal Industry's impact on marriage and divorce. Journal of Rural Studies, 56, 207-218.

Boehme, R. R. (2017). Assessment of the impact of the premarital interpersonal choices and knowledge (PICK) program on adolescents. All Graduate Theses and Dissertations, Utah State University.

Bradfrd, K. P., Stewart, J. W., Pfister, R., & Higginbotham, B. J. (2016). Avoid falling for a jerk(ette): Effectiveness of the premarital interpersonal choices and knowledge program among emerging adults. Journal of Marital and Family Therapy, 42(4):630-644.

Cadely, H. S., Finnegan, V., Spears, E., & Kerpelman, J. L. (2020). Adolescents and sexual risk-taking: The interplay of constraining relationship beliefs, healthy sex attitudes, and romantic attachment insecurity. Journal of Adolescence, 84, 136-148.

Eidelson, R. J., & Epstein, N. (1982). Cognition and relationship maladjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50(5), 715-720.

Hamamci, Z. (2005). Dysfunctional relationship beliefs in marital conflict. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 23(3), 245-261.

Van Epp, J. C. (2007). How to avoid falling in love with a jerk. The foolproof way to follow your heart without losing your mind. New York: McGraw-Hill.

Van Epp, M. C., Futris, T. G., Van Epp, J. C., & Campbell, K. (2008). The impact of the PICK a partner relationship education program on single army soldiers. Family and Consumer Sciences Research Journal, 36(4), 328-349.

Willoughby, B. J. (2015). The role of marital beliefs as a component of positive relationship functioning. Journal of Adult Development, 22, 76-89.