تاثیر زوج درمانی مثبت‌نگر بر شادکامی زناشویی، صمیمت زناشویی و اضطراب اجتماعی زوجین متقاضی طلاق

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

آزیتا بهجت ¹ (کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران)
فاطمه محمدآبادی ² (کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، علوم و تحقیقات تهران (واحد آیت‌الله آملی)، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران)
المیرا اعزازی بجنوردی ³ (کارشناس ارشد مشاوره خانواده، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی وو روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
حسین چنارانی ⁴ (کارشناس ارشد مشاوره خانواده، گروه مشاوره، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران)
مهسا اسماعیلی ⁵ (کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/01/24 تاریخ پذیرش : 1399/04/22 تاریخ انتشار : 1399/05/01

کلید واژه: زوج درمانی مثبت‌نگر# شادکامی زناشویی# صمیمیت روانشناختی# اضطراب اجتماعی# زوجین متقاضی طلاق,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش تعیین تاثیر زوج درمانی مثبت‌نگر بر شادکامی زناشویی، صمیمیت زناشویی و اضطراب اجتماعی زوجین متقاضی طلاق بود. روش مطالعه حاضر نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش زوجین متقاضی طلاق مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر ورامین در فصل تابستان سال 1398 بودند که تعداد 30 زوج با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه مساوی (هر گروه 15 زوج) جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه 90 دقیقه‌ای زوج درمانی مثبت‌نگر دریافت و گروه کنترل آموزشی ندید. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه‌های شادکامی زناشویی (آزرین و همکاران، 1973)، صمیمت زناشویی (والکر و تامپسون، 1983) و اضطراب اجتماعی (کانور و همکاران، 2000) بودند. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیری در نرم‌افزار SPSS نسخه 24 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل در مرحله پیش‌آزمون از نظر متغیرهای شادکامی زناشویی، صمیمیت زناشویی و اضطراب اجتماعی تفاوت معناداری نداشتند (05/0P>)، اما در مرحله پس‌آزمون از نظر هر سه متغیر تفاوت معناداری داشتند. به عبارت دیگر، زوج درمانی مثبت‌نگر باعث افزایش شادکامی زناشویی و صمیمیت زناشویی و کاهش اضطراب اجتماعی زوجین متقاضی طلاق شد (05/0P<). با توجه به تاثیر روش زوج درمانی مثبت‌نگر در بهبود ویژگی‌ها، استفاده از آن توسط روانشناسان و درمانگران خانواده برای بهبود ویژگی‌های شادکامی زناشویی، صمیمیت زناشویی و اضطراب اجتماعی زوجین متقاضی طلاق ضروری است.

چکیده انگلیسی:

The aim of this research was determine the effect of positive couple therapy on marital happiness, marital intimacy and social anxiety of divorce applicant couples. The method of present study was semi-experimental with pretest and posttest design with control group. The research population was divorce applicant couples referring to counseling centers of Varamin city in summer season of 2019 year, which 30 couples were selected by available sampling method and randomly replaced into two equal groups (each group 15 couples). The experimental group received 12 sessions of 90-minute the positive couple therapy and the control group didn’t received training. The research tools were the questionnaires of marital happiness (Azreen & et al, 1973), marital intimacy (Walker & Thompson, 1983) and social anxiety (Connor & et al, 2000). Data were analyzed by univariate analysis of covariance method in SPSS version 24 software. The findings showed that the experimental and control groups in the pretest stage there was no significant difference in terms of marital happiness, marital intimacy and social anxiety (P>0.05), but in the posttest stage there was significant difference in terms of all three variables. In the other words, positive couple therapy led to increased marital happiness and marital intimacy and decrease social anxiety of divorce applicant couples (P<0.05). Regarded to the effect of positive couple therapy in improving the characteristics, it is necessary to using it by family psychologists and therapists to improve the characteristics of marital happiness, marital intimacy and social anxiety of divorce applicant couples.

منابع و مأخذ:

امامی کله‌سر، لیلا و رسولی، محسن. (1396). رابطه بین باورها و اسنادهای رابطه‌ای با شادکامی زناشویی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(3)، 410-393.
خیرالهی، محمد؛ جعفری، اصغر؛ قمری، محمد و باباخانی، وحیده. (1398). طراحی مدل پیش‌بینی انعطاف‌پذیرش شناختی بر اساس تحلیل روند تغییرات چرخه زندگی در زوجین متقاضی طلاق. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10(39)، 180-157.
رحیمی کازرونی، نسرین و کرمی، علی. (1398). بررسی اثربخشی روان‌شناسی مثبت‌نگر بر صمیمیت زناشویی و سرزندگی ذهنی در زنان دارای تعارض با همسر، مراجع‌کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 4(35)، 55-39.
.زارعی محمودآبادی، حسن. (1396). اثربخشی آموزش زوج درمانی مثبت‌نگر بر صمیمیت زناشویی و امید به زندگی زنان. مجله طلوع بهداشت، 16(2)، 109-98.
.سهرابی، فرامرز و جعفری روشن، فریبا. (1395). اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌نگر بر تاب‌آوری، شادکامی و سلامت عمومی زنان دارای همسر وابسته به مواد مخدر. پژوهش‌نامه روان‌شناسی مثبت، 2(1)، 46-31.
.عبدالقادری، ماریه؛ کافی، سیدموسی و بشرپور، سجاد. (1396). بررسی اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌نگر بر سازگاری زناشویی و شادکامی در زنان با تعارض‌های زناشویی. فصلنامه دستاوردهای روان‌شناسی بالینی، 3(1)، 72-59.
.کاظمی، نواب؛ رسول‌زاده، وحید و محمدی، سیدتقی. (1397). تاثیر آموزش مثبت‌اندیشی بر اضطراب اجتماعی و اجتناب شناختی مادران کودکان با ناتوانی‌های یادگیری خاص. فصلنامه سلامت روان کودک، 5(4)، 158-148.
.کلانتری، میترا؛ باقری، فریبرز و صادقی، منصوره‌السادات. (1398). تدوین برنامه آموزشی صمیمیت همسران بر مبنای فرهنگ بومی و بررسی اثربخشی آن بر کیفیت روابط صمیمانه زوج‌ها. مجله روان‌شناسی اجتماعی، 13(51)، 128-119.
مددی زواره، سارا؛ گل‌پرور، محسن و آقایی، اصغر. (1397). تاثیر درمان مثبت‌نگری وجودگرا و درمان مثبت‌نگر ایرانی- اسلامی بر اضطراب اجتماعی و استرس دانش‌آموزان دختر دارای اضطراب اجتماعی. نشریه روان‌پرستاری، 6(4)، 10-1.
مقدسی، ریحانه؛ گلپرور، محسن و حسن‌آبادی، حسین. (1397). اثربخشی تصویرسازی بر افسردگی، اضطراب اجتماعی و کیفیت خواب دانشجویان. مجله روان‌شناسی اجتماعی، 13(49)، 10-1.
مهدی‌یار، منصوره؛ دادفرنیا، شکوفه؛ هادیان‌فرد، حبیب و رحیمی، چنگیز. (1398). بررسی اثربخشی درمان گروهی عقلانی- عاطفی و درمان گروهی راه‌حل‌محور بر اضطراب اجتماعی در دانشجویان دانشگاه شیراز. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 6(3)، 128-118.
Alibeli, M. A., Na^,amneh, M. M., & Nair, S. (2019). Marital happiness in time of change: The case of United Arab Emirates (UAE). Perspectives on Global Development and Technology, 18(3), 229-248.
Azrin, N. H., Naster, B. J., & Jones, R. (1973). Reciprocity counseling: A rapid learning-based procedure for marital counseling. Behavior Research Therapy, 11(4), 365-382.
Canavarro, M. C., Silva, S., & Moreira, H. (2015). Is the link between posttraumatic growth and anxious symptoms mediated by marital intimacy in breast cancer patients? European Journal of Oncology Nursing, 19(6), 673-679.
Connor, K. M., Davidson, J., & Churchill, L. E. (2000). Psychometric properties of the social phobia inventory (SPIN): new self–rating scale. British Journal of Psychiatry, 176, 379-386.
Elmslie, B. T., & Tebaldi, E. (2014). The determinants of marital happiness. Applied Economics, 46(28), 3452-3462.
Flanagan, J. C., Joseph, J. E., Nietert, P. J., Back, S. E., & McCrady, B. S. (2019). Design of a randomized controlled trial examining the efficacy of oxytocin to enhance alcohol behavioral couple therapy. Contemporary Clinical Trials, 82, 1-8.
Gander, F., Proyer, R. T., & Ruch, W. (2016). Positive psychology interventions addressing pleasure, engagement, meaning, positive relationships, and accomplishment increase well-being and ameliorate depressive symptoms: A randomized, placebo-controlled online study. Frontiers in Psychology, 7, 1-12.
.Goldin, P. R., Jazaieri, H., Ziv, M., Kraemer, H., Heimberg, R., & Gross, J. J. (2013). Changes in positive self-views mediate the effect of cognitive-behavioral therapy for social anxiety disorder. Clinical Psychological Science, 1(3), 301-310.
.Holland, K. J., Lee, J. W., Marshak, H. H., & Martin, L. R. (2016). Spiritual intimacy, marital intimacy, and physical/psychological well-being: Spiritual meaning as a mediator. Psychology of Religion and Spirituality, 8(3), 218-227.
.Jungaberle, H., Thal, S., Zeuch, A., Rougemont-Bucking, A., Von Heyden, M., Aicher, H., & Scheidegger, M. (2018). Positive psychology in the investigation of psychedelics and entactogens: A critical review. Neuropharmacology, 142, 179-199.
.Kloos, N., Drossaert, C. H. C., Bohlmeijer, E. T., & Westerhof, G. J. (2019). Online positive psychology intervention for nursing home staff: A cluster-randomized controlled feasibility trial of effectiveness and acceptability. International Journal of Nursing Studies, 98, 48-56.
Lawrence, E. M., Rogers, R. G., Zajacova, A., & Wadsworth, T. (2018). Marital happiness, marital status, health, and longevity. Journal of Happiness Studies, 20(5), 1539-1561.
Lerma, E., Wright, A., Ikonomopoulos, J., Hinojosa, Y., & Cavazos, J. (2018). Examining the impact of a positive psychology intervention with latina survivors of intimate partner violence. The Journal of Counseling Research and Practice, 3(1), 72-85.
Nielsen, A. C. (2017). Psychodynamic couple therapy: A practical synthesis. Journal of Marital and Family Therapy, 43(4), 685-699.
Pananakhonsab, W. (2019). Migration for love? Love and intimacy in marriage migration processes. Emotion, Space and Society, 31, 86-92.

Ren, Y., & Li, M. (2020). Influence of physical exercise on social anxiety of left-behind children in rural areas in China: The mediator and moderator role of perceived social support. Journal of Affective Disorders, 266, 223-229.
Rogers, S. J., & DeBoer, D. D. (2004). Changes in wives' income: Effects on marital happiness, psychological well-being, and the risk of divorce. Journal of Marriage and Family, 63(2), 458-472.
Schaan, V. K., Schulz, A., Schachinger, H., & Vogele, C. (2019). Parental divorce is associated with an increased risk to develop mental disorders in women. Journal of Affective Disorders, 257, 91-99.
Seligman, M. E. P., Rashid, T., & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy. American Psychology, 61, 774-788.

Szarkowski, A., & Brice, P. (2018). Positive psychology in research with the deaf community: An idea whose time has come. Journal of Deaf Study and Deaf Education, 23(2), 111-117.
Walker, A. J., & Thompson, L. (1983). Intimacy and intergenerational aid and contact among mothers and daughters. Journal of Marriage and the Family, 45, 841-849.
Weinberger, M., Hofstein, Y., & Whitbourne, S. K. (2008). Intimacy in young adulthood as a predictor of divorce in midlife. Personal Relationships, 15(4), 551-557.