مدل‌یابی تاثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی زنان با نقش میانجی سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

راضیه کاظمی رودبالی ¹ (دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه مدیریت، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)
سیف‌اله فضل‌الهی ² (استادیار، گروه مدیریت، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)
علی‌اکبر خوش‌گفتار مقدم ³ (استادیار، گروه مدیریت، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/05/06 تاریخ پذیرش : 1399/06/18 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: فرهنگ سازمانی# رضایت شغلی#سرمایه اجتماعی# رفتار شهروندی سازمانی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌یابی تاثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی زنان با نقش میانجی سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی بود. این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش همه کارمندان زن اداره بنیاد شهید و امور ایثارگران استان فارس در سال 1396 بودند. طبق فرمول کوکران نمونه پژوهش 94 نفر برآورد که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های فرهنگ سازمانی (رابینز، 1986)، رضایت شغلی (اسمیت و همکاران، 1969)، سرمایه اجتماعی (پاژاک، 2006) و رفتار شهروندی سازمانی (پودساکف و همکاران، 1990) بود. داده‌ها با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS و Amos تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که فرهنگ سازمانی بر سرمایه اجتماعی، رفتار شهروندی سازمانی و رضایت شغلی تاثیر مستقیم و معنادار و سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی بر رضایت شغلی تاثیر مستقیم و معنادار داشت. همچنین، فرهنگ سازمانی با میانجی سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی بر رضایت شغلی تاثیر غیرمستقیم و معنادار داشت (05/0p < ). با توجه به نتایج، برای بهبود رضایت شغلی زنان می‌توان از طریق کارگاه‌های آموزشی میزان فرهنگ سازمانی، سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی آنان را بهبود بخشید.

چکیده انگلیسی:

The aim of present research was investigate the modeling the impact of organizational culture on job satisfaction with mediating role of social capital and organizational citizenship behavior. This study was descriptive from type of correlation. The research statistical population was the female employees of Martyr and Veterans Affairs Foundation of Fars province in 2017 year. According to Cochran's formula, the study sample was 94 people who were selected by cluster random sampling method. The research tools was the questionnaires of organizational culture (Robbins, 1986), job satisfaction (Smith and et all, 1969) social capital (Pajak, 2006) and organizational citizenship behavior (Podsakoff and et all, 1990). Data were analyzed by structural equation modeling method in SPSS and Amos software. The findings showed that organizational culture had significant and direct effect on social capital, organizational citizenship behavior and job satisfaction and social capital and organizational citizenship behavior ad significant and direct effect on job satisfaction. Also, organizational culture had significant and indirect effect on job satisfaction with mediating social capital and organizational citizenship behavior (p < 0.05). According to the results, in order to improve women's job satisfaction can be improved their organizational culture, social capital and organizational citizenship behavior through workshops.

منابع و مأخذ:

امامقلی‌زاده، سعید؛ فلاح‌پور، فرهاد و رنجبر کوچکسرائی، کوشان. (1396). بررسی اثر فرهنگ سازمانی بر سرمایه اجتماعی با نقش میانجی اخلاق حرفه‌ای در اداره راه و ترابری ساری. مجله مدیریت سرمایه اجتماعی، 4(3)، 428-405.

حقیقتیان، منصور. (1390). بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی کارکنان اداره تعاون (مورد مطالعه: استان کرمانشاه). مجله جامعه‌شناسی کاربردی، 22(4)، 130-115.

رضایی، لیلا و محمودی، میترا. (1396). ارائه مدلی برای تبیین رفتار شهروندی سازمانی بر اساس رضایت شغلی و عدالت سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 8(2)، 281-263.

زارع شاه‌آبادی، اکبر؛ اسلامی، بهروز و مهدی‌پور خراسانی، ملیحه. (1398). تاثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی معلمان شهر یزد. فصلنامه خانواده و پژوهش، 16(1)، 100-83.

سلیمانی، نادر و محمدی، مجید. (1388). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با استقرار مدیریت کیفیت فراگیر در مدارس استان سمنان. مجله پژوهشنامه تربیتی، 21، 97-73.

عاشوری، جمال. (1395). بررسی نقش سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی و سخت‌رویی روانشناختی در پیش‌بینی کیفیت زندگی زنان سالمند. مجله پرستاری سالمندان، 2(4)، 81-70.

غفوری، داود و یاوری، آرش. (1394). مطالعه و بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر سرمایه اجتماعی اساتید دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری. فصلنامه علوم و فنون نظامی، 11(33)، 108-85.

قلتاش، عباس. (1393). رابطه فرهنگی سازمانی و هوش سازمانی با رضایت شغلی کارکنان. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(3)، 128-115.

گودرزی، رضا؛ سیدبن، سیدحسام و حریری‌زاده، معصومه. (1394). فرهنگ سازمانی و تاثیر آن بر رضایت شغلی کارکنان (مورد پژوهی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا.ایران). فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 26(4)، 53-45.

محمدتبار، سمیه؛ اسکندری، حسین و عباس‌پور، عباس. (1390). بررسی تاثیر رفتار شهروندی سازمانی و هوش هیجانی بر رضایت شغلی کارکنان شرکت هفت الماس. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 2(7)، 66-49.

محمدی البرزی، اعظم؛ نیازآذری، کیومرث و تقوائی یزدی، مریم. (1396). تاثیر عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی در بروز رفتار شهروندی سازمانی. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 8(3)، 78-55.

موتمنی، علیرضا؛ همتی، امین و آگاه، سحرالسادات. (1394). بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی. مجله چشم‌انداز مدیریت دولتی، 22، 60-35.

نعیمی، امیر؛ پزشکی‌راد، غلامرضا و نجفلو، پریسا. (1394). تحلیل اثرات فرهنگ سازمانی بر رفتار شهروندی سازمان در وزارت جهاد کشاورزی. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 11(1)، 87-73.

همتی‌نژاد طولی، مهرعلی؛ حمیدی، مهرداد و اللهیاری، محبوبه. (1391). رابطه حمایت سازمانی ادراک‌شده با رفتار شهروندی سازمانی در کارشناسان آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک ایران. مجله مدیریت ورزشی، 13، 43-27.

 

Apparao, D., Garnevska, E., & Shadbolt, N. (2019). Examining commitment, heterogeneity and social capital within the membership base of agricultural co-operatives- A conceptual framework. Journal of Co-operative Organization and Management, 7(1), 42-50.

Arumi, M. S., Aldrin, N., & Murti, T. R. (2019). Effect of organizational culture on organizational citizenship behavior with organizational commitment as a mediator. International Journal of Research in Business and Social Science, 8(4), 124-132.

Balaji, M. S., Jiang, Y., Singh, G., & Jha, S. (2020). Letting go or getting back: How organization culture shapes frontline employee response to customer incivility. Journal of Business Research, 111, 1-11.

Desselle, S. P., Raja, L., Andrews, B., & Lui, J. (2018). Perceptions of organizational culture and organizational citizenship by faculty in U.S. colleges and schools of pharmacy. Currents in Pharmacy Teaching and Learning, 10(4), 403-412.

Golgeci, I., & Kuivalainen, O. (2020). Does social capital matter for supply chain resilience? The role of absorptive capacity and marketing-supply chain management alignment. Industrial Marketing Management, 84, 63-74.

Haque, A. K. M. T., Uddin, M. D. A., Easmin, R., & Sohel, S. M. (2019). Job satisfaction and citizenship behavior: A mediating effect of organizational commitment. Open Computer Science, 52(3), 236-249.

Lim, B. T. H., & Loosemore, M. (2017). The effect of inter-organizational justice perceptions on organizational citizenship behaviors in construction projects. International Journal of Project Management, 35(2), 95-106.

Meng, J., & Berger, B. K. (2019). The impact of organizational culture and leadership performance on PR professionals’ job satisfaction: Testing the joint mediating effects of engagement and trust. Public Relations Review, 45(1), 64-75.

Nicholas, C., Murphy, L., & Blackman, A. (2019). Exploring the dimensions of social capital that are effective mediators of long distance commuting impacts on wellbeing. Resources Policy, 60, 185-197.

Pajak, K. (2006). A tool for measuring bridging social capital. Proceedings of the research network for the sociology of culture conference. Ghent Belgium Het, 3, 15-17.

Pedersen, L. B., Allen, T., Waldorff, F. B., & Andersen, M. K. K. (2020). Does accreditation affect the job satisfaction of general practitioners? A combined panel data survey and cluster randomised field experiment. Health Policy, 124(8), 849-855.

Perugini, C., & Vladisavljevic, M. (2019). Gender inequality and the gender-job satisfaction paradox in Europe. Labour Economics, 60, 129-147.

Podsakoff, P. M., Mackenzie, S., Moorman, R., & Fetler, R. (1990). Transformational leader behaviors and their effects on trust, satisfaction and organizational citizenship behaviors. The Leadership Quarterly, 1, 107-142.

Qazi, S., & Kaur, T. (2017). Impact of organizational culture on job satisfaction among the university faculty members - An empirical study. International Journal of Business and Social Science, 8(3), 171-178.

Ramezan, M. (2016). Examining the impact of organizational culture on social capital in a research based organizations. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 46(3), 411-426.

Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2011). Essential of organizational behavior. 11th ed., NJ: Prentice-Hall.

Shin, J. I., & Lee, E. (2016). The effect of social capital on job satisfaction and quality of care among hospital nurses in South Korea. Journal of Nursing Management, 24(7), 934-942.

Smith, P. C., Kendall, L. M., & Hulin, C. L. (1969). The measurement of satisfaction in work and retirement. Chicago: Rand McNally.

Steel, B., Pierce, J. C., Berman, E., & Taylor, J. (2017). Job satisfaction in Cascadia: A comparison of British Columbia, Oregon, and Washington civil servants. The Social Science Journal, 54(4), 379-388.

Tufan, P., & Wendt, H. (2020). Organizational identification as a mediator for the effects of psychological contract breaches on organizational citizenship behavior: Insights from the perspective of ethnic minority employees. European Management Journal, 38(1), 179-190.

Weerts, K., Vermeulen, W., & Wities, S. (2018). On corporate sustainability integration research: Analysing corporate leaders' experiences and academic learnings from an organisational culture perspective. Journal of Cleaner Production, 203, 1201-1215.

Yuh, J., & Choi, S. (2017). Sources of social support, job satisfaction, and quality of life among childcare teachers. The Social Science Journal, 54(4), 450-457.