اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود صمیمت اجتماعی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی زوج‌های ناسازگار

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

سیده زهرا علوی ¹ ( دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. )
عباس امان الهی ² ( مدرس مدعو، گروه مشاوره، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران./ دانشیار گروه مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روان-شناسی، اهواز، ایران. )
یوسفعلی عطاری ³ ( استاد گروه مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، اهواز، ایران. )
امین کرایی ⁴ ( عضو هیئت علمی گروه مشاوره، دانشگاه ازاد اسلامی واحد اهواز )

تاریخ دریافت : 1397/07/27 تاریخ پذیرش : 1398/01/19 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد, صمیمت اجتماعی, انعطاف‌پذیری روان‌شناختی, زوج‌های ناسازگار,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود صمیمیت اجتماعی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی زوج‌های ناسازگار انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 100 زوج از زوج‌های مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره‌ی شهر اهواز در فصل پاییز 1396 بود. نمونه پژوهش شامل 3 زوج (۶ نفر) از زوج‌های مراجعه‌کننده به این مراکز بودند که با توجه به نتایج مقیاس سازگاری زوجی (اسپانیر، 1976) با خط برش 101و با روش نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح شبه آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهم‌زمان استفاده شد. برای سنجش صمیمیت اجتماعی از خرده مقیاس‌صمیمیت اجتماعی مقیاس ارزیابی شخصی صمیمیت شافر و السون (1981) و برای سنجش انعطاف‌پذیری روان‌شناختی از مقیاس پذیرش و اقدام نسخه 2 (AAQII) استفاده شد. پروتکل زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در سه مرحله خط پایه، مداخله‌ی 12 جلسه‌ای به صورت هفتگی (جلسه‌های 90 دقیقه‌ای) و پیگیری ۲ ماهه اجرا گردید. تحلیل داده‌ها به روش‌های تحلیل دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی انجام گردید. یافته‌ها نشان داد که زوج‌ها در مرحله درمان در صمیمیت اجتماعی 93/41% و در انعطاف‌پذیری روان‌شناختی 96/36% بهبود را تجربه کردند. یافته‌های پژوهش حاضر روشنگر این است که زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با افزایش پذیرش، ذهن‌آگاهی و رفتارهای متعهدانه از کارایی لازم در بهبود صمیمت اجتماعی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی در روابط زوجی برخوردار است. لذا ‌درمانگران حوزه زوج و خانواده می‌توانند از این رویکرد جهت بهبود روابط زوجی استفاده نمایند.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to investigate the effectiveness of acceptance and commitment couple therapy on social intimacy and psychological flexibility in maladjusted couples. The study population included 100 couples chosen among couples that were referred to Ahvaz counseling centers during the fall 2017. The sample consisted of 3 couples (6 individuals) that were selected according to the results of the outcome Dyadic Adjustment Scale (Spanier, 1976) with cut-off 101 and with purposive sampling. Non-concurrent multiple baseline semi experimental single case study was used as the method of the present study. Social intimacy sub-scale was used as Personal assessing scale of Schaefer & Olson (1981) intimacy, and the acceptance and commitment questionnaire – II (AAQ-II) was used to assessing the psychological flexibility. The acceptance and commitment couple therapy protocol was carried out in three phases of intervention (Baseline, 12 sessions weekly (90 minutes each), and two months follow-up). Data were analyzed using visual analysis, the improvement percentage formula and the reliable change index (RCI) strategies. Results showed 41.93% improvement in social intimacy and 36.96% in psychological flexibility.The findings of this study shows that by increasing mindfulness and commitment actions, the acceptance and commitment couple therapy has required effectiveness in improvement of social intimacy and psychological flexibility in couple relationships. So the couple and family therapists can use this approach in order to improve the couple relationships.