مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و رژیم درمانی بر عزت نفس و فشارهای اجتماعی در افراد مبتلا به چاقی

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

پریسا گل‌کاریان ¹ , عبدالله شفیع‌آبادی ² , علی دلاور ³

1 - گروه مشاوره، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
3 - گروه آمار، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1397/03/01 تاریخ پذیرش : 1397/04/27 تاریخ انتشار : 1397/06/01

کلید واژه: چاقی, درمان شناختی رفتاری, رژیم درمانی, عزت نفس, فشارهای اجتماعی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و رژیم درمانی بر عزت نفس و فشارهای اجتماعی در افراد مبتلا به چاقی انجام شد. این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعه آماری پژوهش افراد مبتلا به چاقی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره روانشناختی و کلینیک‌های تغذیه شهر تهران در فصل‌های پاییز و زمستان سال 1396 بودند. نمونه پژوهش 30 فرد مبتلا به چاقی بودند که با روش در دسترس انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه جایگزین شدند. گروه‌ها 10 جلسه (هفته‌ای یک جلسه) آموزش دیدند، به‌طوری که گروه درمان شناختی رفتاری توسط یک متخصص روانشناسی بالینی و گروه رژیم درمانی توسط یک متخصص تغذیه آموزش دید. عزت نفس و فشارهای اجتماعی در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون اندازه‌گیری شد. داده‌ها با روش‌های تی-تست و تحلیل کوواریانس چندمتغیری با استفاده از نرم‌افزار SPSS-21 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که هر دو روش درمان شناختی رفتاری و رژیم درمانی در افزایش عزت نفس و کاهش فشارهای اجتماعی موثر بودند. همچنین روش درمان شناختی رفتاری در مقایسه با رژیم درمانی باعث افزایش معنادار عزت نفس و کاهش معنادار فشارهای اجتماعی افراد مبتلا به چاقی شد (01/0P<). بنابراین هر دو روش می‌توانند توسط مشاوران و درمانگران برای افزایش عزت نفس و کاهش فشارهای اجتماعی افراد مبتلا به چاقی مورد استفاده قرار گیرند.

چکیده انگلیسی:

Present research aimed to comparison the effectiveness of cognitive behavior therapy and diet therapy on self-esteem and social pressure in obese people. This was a quasi-experimental study with a pre-test and post-test design. The research statistical population was included all obese people referring to psychological counseling centers and nutrition clinics of Tehran city in autumn and winter of 2017 year. The research sample was 30 obese people that were selected by available sampling method and randomly assigned to two groups. The groups trained 10 sessions (weekly one session), so that the cognitive behavioral therapy group was trained by a specialist of clinical psychologist and a diet therapy group was trained by a nutritionist. Self-esteem and social pressure were measured in pre-test and post-test phases. The data were analyzed by T-Test and MANCOVA methods with using SPSS-21 software. The findings showed that both two methods of cognitive behavior therapy and diet therapy were effective on increase self-esteem and decrease social pressure in obese people. Also cognitive behavior therapy in comparison diet therapy significantly led to increase self-esteem and decrease social pressure of obese people (P<0/01). Therefore, both two methods can be used by counselors and therapists in order to increase self-esteem and decrease social pressure of obese people.