سیر تطور فرهنگ‌سازی قرآن کریم در نزول آیات‌الاحکام صریح اختصاصی زنان
محورهای موضوعی : جامعه شناسی
خدیجه احمدی بیغش
1
,
آمنه احمدی بیغش
2
1 - ستادیار، گروه قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 - دانشجوی دکتری، گروه قرآن و حدیث، دانشکده قرآن و حدیث، دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: آیات‌الاحکام اختصاصی زنان, فرهنگ‌سازی قران کریم, سیر‌تطور,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر بررسی سیر تطور فرهنگ‌سازی قرآن‌کریم در نزول آیات‌الاحکام اختصاصی زنان است. جامعه پژوهش آیات قرآن کریم است. نمونه پژوهش آیات‌الاحکام صریح اختصاصی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از آیات قرآن‌کریم، منابع تفسیری، روایی و تاریخی، با روش کتابخانه‌ای استفاده شد. سپس به تحلیل اطلاعات و داده‌ها پرداخته شد. یافته‌های پژوهش نشان داد: قرآن، کتابی جهان شمول و برای هدایت همه بشر است، که در فرآیند نزول خود، علاوه بر انتقال متن، روش را نیز به مخاطب ارائه نموده تا با فرهنگ‌سازی، ابعاد تربیتی آن به خوبی محقق گردد. از مهم‌ترین مقول‌های قرآن، آیات‌الاحکام اختصاصی زنان است که به صورت غیر‌صریح در سور‌مکی، و به صورت صریح در سور‌مدنی، در موضوعاتی نظیر: حیض، مدت‌شیردهی، عده طلاق، عفت و حیا، غض‌بصر، و... مورد اشاره قرار‌گرفته اند. تمرکز نزول آیات‌الاحکام صریح اختصاصی زنان در سیر‌نزول، از نوعی فرهنگ‌سازی تدریجی به منظور مبارزه و بطلان عقاید خرافی و جاهلی، ایجاد آمادگی جهت پذیرش احکام، و طرح آن‌ها از ساده‌ترین تا سخت‌ترین، در راستای آماده‌سازی و آموزش تدریجی مخاطبان جهت پذیرش حقوق زنان، ارج نهادن به مقام ایشان، ارتقاء شخصیت انسانی برای زنان در جامعه عصر نزول حکایت دارد.
The aim of the current research was to investigate the acculturation developmental course of the holy Qur'an in the verses revelation of the specific to women explicit rules. The universe of the study included all the verses of the Holy Quran. The research sample embraced the specific to women explicit rulings verses. The research design was descriptive-analytical. To collect data, the verses of the Holy Quran, interpretive, narrative and historical sources were reviewed via the library method. Then the data were analyzed. The findings of the research showed: The Quran is a universal book for the guidance of all mankind, which in the process of its revelation, in addition to the transmission of the text, also provided the audience with the method to realize its educational dimensions well through acculturalization. One of the most important categories of the Qur'an are the specific to women rulings verses, which are implicitly mentioned in the Meccan surah, and explicitly in the Madani surah, in topics such as: menstruation, breastfeeding period, eddeh (waiting period after divorce during which a woman cannot remarry), chastity and modesty, ghaz al-basr (staring to the men), etc. have been mentioned. Focusing on the revelation of explicit verses specific to women in the process of revelation, telling from a kind of gradual culture building in order to fight and invalidate superstitions and ignorance, preparing to accept rulings, and planning them from the simplest to the most difficult, in line with the gradual preparation and training of the audience to accept women's rights, respect their status, and promote the human character of women on the age of decline in society.
The Holy Quran
Allameh Majlisi, M. (1984). Bihar al-Anwar. Tehran: Islamic Publishing House. URL: http://islamquest.net/fa/archive/fa424
Aroosi Hawizi, A. (1995). Tafsir Noor al-Saqlain. Qom: Ismailian. URL:http: www.alvahy.com.30
Asqlani, I. (1995). al-Asaba fi Tami'iz al-Sahaba. Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya. URL: https://http:www.fa.islamtape.com/article/art/4949
Behjatpur, A. (2018). The method of creating a culture of chastity in the Qur'an. Qom: Hajar Publishing Center. [Persian] URL: https://journals.atu.ac.ir/article_10329.html
Brarian. B. (2017). Rereading the verses of Al-Ahkam related to women in Surah Nasa. Tehran: Fiqh and Law. [Persian] URL: https://rjqk.atu.ac.ir/article_10329.html
Daruaze, Q. (2004). al-Tafsir al-Hadith. Cairo: Darahia. URL: https://quran.isca.ac.ir/fa/Article/Detail/22829
Esadi Tajani, F. (1996), the position of women in Iranian criminal law and public jurisprudence. Tehran: Hohza. [Persian] URL: https://elmnet.ir/article/10783954-24166
Har Ameli, M. (1996). Wasal al-Shia. Qom: Ahl al-Bayt Institute. http://ensani.ir/fa/article/2039
Jurjani, A. (1998). Jala-ul-Azhan & Jala-e-Ahzan. Tehran: Semit. URL: https://hawzah.net/fa/Article/View/5199/
Koleini, M. (1990). Al-Kafi. Tehran: Al-Islamiya. URL: https://civilica.com/doc/733626/
Makarem Shirazi, Sh. (1995). Tafsir Nemiuneh. Qom: Darul Kitab al-Islamiya. [Persian] URL: http://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=28148&mid=263432
Memarian, Z. (2017), Rereading the verses of Al-Ahkam related to women in Surah Nasa. Tehran: Research in Fiqh. [Persian] URL: https://elmnet.ir/article/20746955-93215/
Qureshi, A. (1994). Ahsan Al-Hadith. Tehran: Baath Foundation. [Persian] URL: http://www.imamalinet.net/fa/Question/View/10427
Rawandi, Q. (1987). Fiqh al-Qur'an fi Sharh Ayat al-Ahkam. Qom: Ayatollah Murashi Najafi Library. URL: http://ensani.ir/file/download/article/1611997859-1036099-63.pdf
Salehi Ghaffari, M. (1985). Ayat al-Nisa: The verses of rulings on women. Tehran: Burhan Publications. URL: https://quran.isca.ac.ir/fa/Article/Detail/7361/
Shahabi, M. (1996). Advar Fiqh. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. [Persian] URL: https://lib.eshia.ir/80767/1/0
ShaneChi, K. (1999). Ayat al-Ahkam. Tehran: side. ]Persian[ URL: https://mesbahyazdi.ir/node/147/
Siyuti, J. (1984). Al-Dar al-Manthor fi Tafsir al-Mathor. Qom: Ayatollah Murashi Najafi Library. URL: https://civilica.com/doc/669606/
Tabarsi, F. (1993). Majma al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Tehran: Nasser Khosro. URL: https://hedayatgar.ir/fa/news/4195/
Tabatabai, M. (1997). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Qom: the community of teachers of Qom seminary. URL: http://ensani.ir/fa/article/1889/
Tamimi Maghribi, M. (2006). Da'ayim al-Islam. Qom: Al-Al-Bayt Institute. URL: https://hawzah.net/fa/Magazine/View/89/6744/80550/
Vahedi Nishabouri, A. (1991). Asbab Al-Nouzol the Qur'an. Beirut: Dar al-Kitab Al-Alamiya. [Persian] URL: http://www.maarefquran.com/fa/Article/Detail/262/
_||_