نقش زنان دانشگاهی در توسعه‌ی پایدار و همه جانبه

محورهای موضوعی : تربیت بدنی، مدیریت ورزشی، علوم ورزشی

شیدا قیطاسی ¹ , نعمت الله عزیزی ²

1 - دانشگاه کردستان، گروه آموزش عالی، سنندج، ایران.
2 - دانشگاه کردستان، گروه آموزش عالی، سنندج، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/02/16 تاریخ پذیرش : 1399/05/20 تاریخ انتشار : 1399/07/01

کلید واژه: همه جانبه, زنان دانشگاهی, توسعه پایدار,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش زنان دانشگاهی در توسعه ی پایدار و همه جانبه است. جامعه ی پژوهش مقالات مرتبط با موضوع نقش زنان دانشگاهی در توسعه می باشد. نمونه ی پژوهش، مقالات نمایه شده در پایگاه های داده های داخلی در فاصله زمانی 1370 تا 1399 بود که از میان 317 پژوهش انجام گرفته در این حوزه، مقالات غیرمرتبط حذف گردید و سرانجام 14 مقاله بر اساس موضوع و هدف دسته بندی گردید. طرح پژوهش از نوع تحلیل – توصیفی است. برای گردآوری اطلاعات از روش استنادی و کتابخانه ای استفاده شد. بر اساس اطلاعات گردآوری شده، نقش زنان دانشگاهی در توسعه پایدار و همه جانبه ی کشور بررسی و تحلیل شد. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که زنان دانشگاهی در توسعه ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و سیاسی کشور نقش مهمی را ایفا می کنند. بیشترین و کمترین نقش زنان دانشگاهی به ترتیب در توسعه ی اقتصادی و توسعه ی سیاسی عنوان شده است. از نتایج این پژوهش در تدوین برنامه های آتی توسعه کشور می توان استفاده نمود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to investigate the role of university graduated women in sustainable and inclusive development. The research population was the published articles related to the role of university graduated women in development. The research sample was the articles indexed in internal databases in the period of 1991 to 2020, which studied the role of university graduated women in development. Citation and library methods were applied to collect data. Based on the collected data, the role of university graduated women in the sustainable and inclusive development of the country was studied and analyzed. The results of the study showed that university graduated women played an important role in the economic, social, cultural, scientific and political development of the country. The highest and lowest roles of academic women were mentioned in economic development and political development, respectively. The results of this research could be used in formulating future development plans of the country.

منابع و مأخذ:

- آل­عمران، رویا، آل­عمران، سیدعلی. (1398). بررسی تأثیر آموزش عالی زنان بر رشد اقتصادی ایران. زن و جامعه، (3)10، 17-30.

- اسفندیاری مقدم، علیرضا، حسن­زاده، محمد، غیوری، زینب. (1390). تحلیل عاما­های اثرگذار بر تولیدات علمی زنان ایرانی در آی. اس. آی. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع­رسانی، (1)1، 134-109.

- براتعلی، مریم ، یوسفی، علیرضا، میرشاه جعفری، سیدابراهیم. (1389). زنان، اشتغال و تحصیلات آموزش عالی. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، (2)3، 101-79.

- بیرو، هالن. (1380). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه­ی باقر ساروخانی. تهران: کیهان.

- پیشگاهی­فرد، زهرا، پولاب، ام­البنی. (1387). آینده پژوهی وضعیت آموزش عالی زنان در منطقه خاورمیانه با تأکید بر جایگاه ایران. پژوهش زنان، (6)3، 37-5.

- پیشگاهی­فرد، زهرا، زهدی­گهرپور، محمد. (1389). بررسی جایگاه و نقش زنان خاورمیانه در مشارکت سیاسی. زن و جامعه، (1)1، 46-25.

- تودارو، مایکل. (2003). توسعه­ی اقتصادی در جهان سوم. ترجمه­ی غلامعلی فرجادی، 1391. تهران: کوهسار.

- توسلی، غلامعباس. (1382). مشارکت در شرایط جامعه­ی آنومیک. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

- توکل، محمد، جوادی یگانه، محمدرضا، ساداتی، سیدمحمدهانی. (1389). مطالعه‌ای جامعه‌شناختی درباره‌ی جایگاه دختران در نظام آموزش پزشکی ایران.زن در توسعه و سیاست، 8(4)، 50-27.

- جاودانی، حمید. (1389). نقش دانشگاه در فرایند توسعه. نامه آموزش عالی، 10، 50 – 35.

- جلالی، محمود، بنی نجاریان، صفورا. (1385). تحلیلی پیرامون مشارکت سیاسی زنان در نظام سیاسی حقوق ایران. مجموعه مقالات همایش بین­المللی نقش زنان در توسعه علوم، فرهنگ و تمدن اسلامی، جلد دوم. اصفهان: دانشگاه اصفهان.

- حسن­زاده، رمضان. (1385). بررسی نقش آموزش عالی و دانشگاه در پیشرفت اجتماعی و اقتصادی زنان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 12، 86-71.

- زارعی، غفار. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی زنان (مطالعه موردی: معلمان شهرستان پارسیان). زن و جامعه، 8(3)، 32-19.

- زاکر صالحی، غلامرضا. (1397). مسائل آموزش عالی ایران. تهران: پژوهشکده­ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

- سیدجوادین، سیدرضا. (1394). برنامه­ریزی نیروی انسانی. تهران: انتشارات نگاه دانش.

- شاه­طالبی، سمیه، یارمحمدیان، محمدحسین، عجمی، سیما. (1388). تجارب زنان مدیر از رهبری در آموزش عالی؛ یک مطالعه­ی کیفی. دانش و پژوهش در علوم تربیتی – برنامه درسی، 22، 40-21.

- شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1389). نقشه­ی جامع علمی کشور، 66-1.

- طیبی­نیا، مهری، رحمانی، جبار. (1395). انگیزش­های نویافته­ی تحولات هویتی زنان در آموزش عالی. تحقیقات فرهنگی ایران، (9)2، 101-129.

- عباس­زاده، سعیده. (1394). بررسی تطبیقی پنج برنامه توسعه کشور پیرامون دستیابی به عدالت جنسیتی با تأکید بر وضعیت آموزش عالی زنان در ایران و مقایسه ان با وضعیت جهانی. پژوهش­نامه زنان، (1)6، 130-97.

- عزیزی، نعمت­الله. (1396). ضرورت اصلاحات در آموزش عالی؛ تأملی بر مسائل و چالش­های روز در نظام دانشگاهی کشور. تهران: پژوهشکده­ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

- عظیمی هاشمی، مژگان، قاضی طباطبائی، محمود، هدایتی، علی­اصغر. (1394). مشارکت سیاسی زنان در ایران و عوامل مؤثر بر آن. زن و جامعه، (6)4، 124-105.

- عنبری، موسی. (1390). جامعه­شناسی توسعه. تهران: سمت

- فراستخواه، مقصود. (1397). دانشگاه و آموزش عالی؛ منظرهای جهانی و مسئله های ایرانی. تهران: نشر نی.

- فراستخواه، مقصود. (1383). زنان، آموزش عالی و بازار کار. پژوهش زنان، (1)2، 163-147.

- قانعی­راد، محمدامین و قدیمی، اکرم. (1387). ناموزونی­های مشارکت زنان در آموزش عالی. تحقیقات زنان، (3)2، 49-29.

- قلی­پور، آرین. (1396). مدیریت منابع انسانی؛ مفاهیم، تئوری­ها و کاربردها. تهران: سمت.

- قلی­پور، آرین، امیرخانی، طیبه، آغاز، عسل. (1390). پیامد­های نهادی توانمندسازی روان­شناختی زنان در آموزش عالی. زن، حقوق و توسعه، (1)5، 27-5.

- کارنامه حقیقی، حسن، اکبری، نعمت الله. (1384). بررسی مشارکت زنان در تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی در ایران. پژوهش زنان، (1)3، 100-69.

- کشاورز، خدیجه. (1394). مطالعه زمینه­های شکاف میان دسترسی زنان به آموزش عالی و حضور آنان در بازار کار. مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی، (4)1، 202-177.     

- لشکری، محمد. (1386). زنان، نظام آموزش عالی کشور و اشتغال. پیک نور، (17)1، 135-124.

- لیاقتدار، محمدجواد، یزدخواستی، بهجت، نقوی، فتانه، سمیعی، فاطمه. (1386). تأثیر و نقش اشتغال، اعتبار و مشارکت سیاسی در گرایش زنان به آموزش عالی، بر اساس نگرش دانشجویان دختر دانشگاههای اصفهان. مطالعات زنان، (1)3، 179-196.

- محمودیان، حسین، رشوند، مرجان. (1391). اشتغال زنان فارغ­التحصیلی آموزش عالی و عوامل جمعیتی و جغرافیایی مؤثر بر آن؛ مطالعه موردی شهر تهران. زن در توسعه و سیاست، (1)10، 104-83. 

- مکی آل آقا، بدیع الزمان. (1386). نقش دانشگاه در توسعه­ی کارآفرینی. اندیشه­های تازه در علوم تربیتی، (4)2، 127- 115.

- هدایی، فاطمه، نورمحمدی، حمزه­علی. (1393). سهم زنان ایران در تولید و استنادهای علمی در حوزه­های اولویت­دار علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران. مطالعات اجتماعی، روان­شناختی زنان، (12)1، 66-45.

- یمنی دوزی سرخابی، محمد. (1398). برنامه ریزی توسعه­ی آموزش عالی؛ رویکردی کاهنده، موقعیتی پیچیده. تهران: سمت

- Brennan, J. (2008). Higher education and social change. Higher Education, 56(3), 381-393.

- Bloom, D. E., & Canning, D. (2011). Demographics and development policy. Development Outreach, 13(1), 77-81.

- Borden, L. M., Craig, D. L., & Villarruel, F. A. (2004). Professionalizing youth development: The role of higher education.New directions for youth development, 2004(104), 75-85.

- Broadbridge, A., & Weyer, B. (2007). Twenty years later: explaining the persistence of the glass ceiling for women leaders. Women in management Review.

- Cloete, N., & Moja, T. (2005). Transformation tensions in higher education: Equity, efficiency, and development. Social Research: An International Quarterly, 72(3), 693-722.

- Cochrane, A., & Williams, R. (2010). The role of higher education in social and cultural transformation. Higher education and society: a research report, 20-26.

- Duflo, E. (2012). Women empowerment and economic development. Journal of Economic literature, 50(4), 1051-79.

- Haveman, R., & Smeeding, T. (2006). The role of higher education in social mobility. The Future of children, 125-150.

- Jang, S. Y., & Merriam, S. (2004). Korean culture and the reentry motivations of university-graduated women. Adult Education Quarterly, 54(4), 273-290.

- Kohlstedt, S. G. (2004). Sustaining gains: Reflections on women in science and technology in 20th-century United States. NWSA Journal, 1-26.

- Ledwith, S., & Manfredi, S. (2000). Balancing Gender in Higher Education: A Study of the Experience of Senior Women in a New 'UK University. European journal of women's studies, 7(1), 7-33.

- Luckenbill-Edds, L. (2002). The educational pipeline for women in biology: No longer leaking? Bioscience, 52(6), 513-521.

- Mahrouzadeh, T. (2019). Tertiary Education of Women in Islamic Countries (OIC) and the Status of Balanced Approach. Iranian Journal of Comparative Education, 2(1), 23-39.

- Mathur‐Helm, B. (2006). Women and the glass ceiling in South African banks: an illusion or reality? Women in Management Review.

- Morley, L. (2005). Opportunity or exploitation? Women and quality assurance in higher education. Gender and Education, 17(4), 411-429.

- Oztunc, H., Oo, Z. C., & Serin, Z. V. (2015). Effects of female education on economic growth: A cross country empirical study. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(2), 349-357.

- Shojaei, S. N., Samsu, K. H. K., & Asayeseh, H. (2010). Women in politics: A case study of Iran. J. Pol. & L., 3, 257.

- United Nations Development Programed. (2008). Annual Report: Capacity Development: Empowering People and Institutions. Retrieved from https://www.un.org/ruleoflaw/blog/document