شناسایی عوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل

محورهای موضوعی : روان شناسی

مرضیه داوودی ¹ ( دانشگاه آزاد واحد الکترونیک تهران، مدیریت اجرایی، تهران، ایران. )
مراد شمسی ² ( دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه مدیریت، اهواز، ایران. )

تاریخ دریافت : 1397/07/03 تاریخ پذیرش : 1397/08/30 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: توازن بین کار و زندگی, زنان شاغل,

چکیده مقاله :

هدف از تحقیق حاضر شناسایی عوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل است. جامعه مورد بررسی در تحقیق حاضر زنان شاغل بودند. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای بوده که با مطالعه تحقیقات پیشین، منابع و متون موجودعوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل شناسایی شدند که بر اساس تحقیقات پیشین و تحلیل مطالب موجود در زمینه توازن کار- خانواده مورد شناسایی و بررسی قرار گرفتند. مفاهیم کار و خانواده بیش‌ترین و قوی‌ترین پیوند را با فرد و جامعه دارند، به طوری که ایجاد تعادل بین آن‌ها ارزش و اهمیت بالایی دارد. اگر رابطۀ بین کار و زندگی خانوادگی مدیریت نشود، تعارض بین آن‌ها زیان‌های جبران‌ناپذیری برای فرد، سازمان و جامعه در پی خواهد داشت. مقدمۀ رسیدن به تعادل بین کار و خانواده آن است که مدیران و سایر افراد جامعه به این نگرش برسند که می‌توان اولویت‌های فرد، سازمان و جامعه را همسو و هماهنگ کرد. نتایج بررسی مطالب در تحقیق حاضر نشان داد که عوامل حمایت خانوادگی، حمایت سازمانی، رضایت شغلی، انگیزه شغلی، انعطاف‌پذیری کاری، منابع فردی و کیفیت زندگی به عنوان عوامل مؤثر بر توازن و یا عدم توازن بین کار و زندگی زنان شاغل در عرصه اجتماع می باشند.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to identify the effective factors on the balance between work and life in employed women. The method of this research was descriptive-analytic, based on library information study. By studying previous research, sources and existing texts the factors that had an important role in determining the balance between work and life in employed women were identified. The concepts of work and family had the strongest link with the individual and the community, so that the balance between them considered as an important one. If the relationship between work and family life was not managed, the conflict between them would lead to irreparable losses for the individual, organization and society. The results indicated that family support, organizational support, job satisfaction, job motivation, work flexibility, individual resources and quality of life were as factors affecting the balance or imbalance between work and life of working women in the community.

منابع و مأخذ:

-         اسدی، آرزو، فیاضی، محمد، حسنقلی پور یاسوری، طاها .(1393). عوامل سازمانی موثر بر تعادل کار و زندگی کارکنان یک شرکت تولید قطعات خودرو، مدیریت دولتی، 6 (2): 226-209.

-         ایران‌نژاد پاریزی، مهدی، عزیزآبادی فراهانی، فاطمه، رضوی، فاطمه السادات .(1392). بررسی تاثیر اجرای تسهیم شغل در ایجاد توازن بین کار و زندگی کارکنان وزارت کار و امور اجتماعی، فصلنامه آینده‌پژوهشی مدیریت، 24(99): 29-15.

-         بهمئی، مولود .(1392). بررسی تاثیرات بکارگیری فناوری اطلاعات بر توازن بین کار-زندگی اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز (مطالعه موردی)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

-         بیغمی، محمدکاظم، سرلک، محمدعلی، کولیوند، پبرحسین و احمدی، علی اکبر .(1395). بررسی عوامل کلیدی موثر بر تعادل کار-زندگی پرستاران در تهران، شفای خاتم، 5 (2): 39-29.

-         تباشیر، سیروس و سمانه نجارپوریان .(1394). بررسی رابطه بعد ساختاری سرمایه اجتماعی با انگیزه شغلی معلمان زن مدارس متوسطه شهر جیرفت، دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، موسسه آموزش عالی مهر اروند ، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.

-         جلولی، ایران، صاحبقرانی، اعظم الملوک. (1396). تعادل بین خانه ومحیط کار، اولین همایش بین المللی سازمان وخانواده؛ ضرورت ها و اولویت ها، تهران: موسسه نیروی تدبیر ایرانیان.

-         حبیب‌پور گتابی، کرم. (1397). تعارض نقش زنان در خانه و کار: ماهیت و پیامدها، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، 16(2)، 4-5.

-         حسابی، معصومه، مقصودی، شاهرخ، امامی سیگارودی، عبدالحسین، کاظم نژاد، لیلی، احسان و منفرد مژدهی، آرزو. (1394). تعارض کار- خانواده در پرستاران شاغل در مراکز آموزشی درمانی شهر رشت، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، 13(4)، 123-152.

-         حسام، فرزانه .(1389). رابطه تعارض بین زندگی کاری و خانوادگی زنان با عملکرد آنان در معاونت برنامه‌ریزی و نظارت سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی.

-         حسنقلی‌پور، طهمورث، سیدجوادین، سیدرضا، سفیری، خدیجه، روشن‌نژاد، مژگان .(1392). ارائه و تبیین مدلی برای علل و عوامل موثر بر توازن کار-زندگی، مدیریت دولتی، 5 (2): 54-37.

-         خرم، ستاره .(1395). عدالت جنسیتی در توازن زندگی و کار، نخستین کنگره ملی زنان موفق ایران، تهران، مرکز همایش های بین المللی توسعه داتیس.

-         دامغانیان، حسین، گلشاهی، بهنام. (1395). ارائه راهبردهای فردی و سازمانی مؤثر در سلامت کارکنان: نقش تعادل زندگی-کار، مجله پژوهش های مدیریت منابع سازمانی، 6(4): 1-18.

-         داوودی، مرضیه، شمسی، مراد. (1397). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل در شعب بانک تجارت خوزستان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیک.

-         رستگارخالد، امیر، محمدی، میثم. (1392). بررسی تعارض کار-خانواده در بین پرستاران زن و مرد شهرستان سبزوار و رابطه آن با رضایت کاری، مطالعات راهبردی زنان، 16 (61): 96-60.

-         سیدجوادین، سیدرضا، روشن‌نژاد، مژگان، گلرد، پروانه .(1393). بررسی عوامل موثر بر توازن کار- خانواده در نهادهای آموزشی(مطالعه موردی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران)، نشریه زن در توسعه و سیاست، 12(1): 56-39.

-         شجاع‌نوری، فروغ‌الصباح، خادمی، فاطمه، سدیدپور، سمانه سادات .(1394). تحلیل اثرات دورکاری زنان شاغل و متاهل بر تعادل کار-زندگی، مطالعات اجتماعی، روانشناختی زنان، 13(3): 42-7.

-         شهریاری، مرضیه، نبوی، سید عبدالحسین. (1393). علل و پیامد تعارض کار خانواده و بررسی بیگانگی از کار به عنوان یکی از پیامدهای آن، پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 3(1)،45-59.

-         صیف، محمدحسین و چایچی، میلاد. (1394). عوامل موثر بر توازن کار و خانواده در معلمان، اولین همایش علمی پژوهشی روانشناسی، علوم تربیتی و آسیب شناسی جامعه، بصورت الکترونیکی، شرکت طلای سبز، انجمن پایش.

-         فراهانی، ابوالفضل. (1391). تبیین رابطۀ بین تعارض کار  خانواده و ، کیفیت زندگی رؤسا و نائب رؤسای هیأت های ورزشی استان همدان، پژوهشنامهمدیریتورزشیورفتارحرکتی، 15(8): 45-35.

-         گروسی، سعیده، آدینه زاد، راحله. (1384). بررسی رابطه عوامل اجتماعی با تعارض نقش های شغلی و خانوادگی در بین زنان شاغل شهر کرمان، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد مقدس، 15(5)، 139-121.

-         محمدیان، ساروی .(1396). شناسایی عوامل موثر بر ایجاد تعادل بین زندگی کاری و زندگی خانوادگی و تاثیر آنها بر رضایت شغلی؛ (مورد مطالعه: زنان شاغل در یک سازمان دانش بنیان)، پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 3 (3): 107-99.

-         مدنی، حسین. (1385). مدیریت تعادل بین کار و زندگی، ماهنامه تدبیر، 3 (168): 45-41.

-         ناظمی، مرجان (1397). طراحی الگو­ی ارتقای کیفیت زندگی زناشویی از طریق تعادل کار- خانواده، ادراک انصاف و تجارب معنوی روزانه با میانجی­گری تمایزیافتگی خود در پرستاران زن متاهل شهر اهواز، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

-          Allen, TD, Herst, Del, Bruck, CS & Sutton, M. (2000). Consequences associated with work-to-family conflict: A review and agenda for future research. Journal of Occupational Health Psychology. 5(2): 278–308.

-          Braunstein-Bercovitz, H., Frish-Burstein, S., & Benjamin, B. A. (2012). The role of personal resources in work–family conflict: Implications for young mothers' well-being. Journal of Vocational Behavior. 80(2): 317-325.

-          Cohen, A & Liani E. (2009). Work-family conflict among female employees in Israeli hospitals. Division of Public Administration and Policy, School of Political Science. University of Haifa, Haifa, Israel. 38 (2):456-466.

-          Dönmez, M. Duru, H & Bez O .(2013). The Determinants Of Work And Family Conflict Among Police Officers In Diyarbakir Police Department. PBD. 15 (4):135-156.

-          Frone, MR, Russell, M. & Cooper, ML. (1992). Antecedents and outcomes of work-family conflict. Journal of Applied Psychology. 77(7): 65-78.

-          Garrosa, E., Moreno-Jiménez, B., Rodríguez-Muñoz, A., & Rodríguez-Carvajal, R. (2011). Role stress and personal resources in nursing: A cross-sectional study of burnout and engagement. International journal of nursing studies. 48(4): 479-489.

-          Grandey, A.A., Cordeiro, B.L. and Crouter, A.C. (2005). A longitudinal and multi-source test of the work-family conflict and job satisfaction relationship. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 78 (8): 305-23.

-          Grant-Vallone, E.J. and Ensher, E.A. (2001). An examination of work and personal life conflict, organizational support, and employee health among international expatriates. International Journal of Intercultural Relations. 25(9): 261-78.

-          Greenhaus, J. H., & Powell, G. N. (2003). When work and family collide: Deciding between competing role demands. Organizational Behavior and Human Decision Processes. 90(2): 291-303.

-          Gutek, B. A., Searle, S., & Klepa, L. (1991). Rational versus gender role explanations for work-family conflict. Journal of applied psychology. 76(4): 560-572.

-          Haar, J. M., Russo, M., Suñe, A., & Ollier-Malaterre, A. (2014). Outcomes of work–life balance on job satisfaction, life satisfaction and mental health: A study across seven cultures. Journal of Vocational Behavior. 85(3): 361-373.

-          Jeffrey Hill, E., Yang, C., Hawkins, A. J., & Ferris, M. (2004). A cross‐cultural test of the work‐family interface in 48 countries. Journal of marriage and family. 66(5): 1300-1316.

-          Kim, H. K. (2014). Work-life balance and employees' performance: The mediating role of affective commitment. Global Business and Management Research. 6(1): 37-48.

-          Kim, S. (2008). Women and family-friendly policies in the Korean government. International Review of Administrative Sciences. 74(3): 463-476.

-          Kim, W.G., Leong, J.K., & Lee, Y.K. (2005). Effect of service orientation on job satisfaction, organizational commitment, and intention of leaving in a casual dining chain restaurant. Hospitality Management. 24(6): 171-193.

-          Kossek, E. E., & Van Dyne, L. (2008). Face-time matters: A cross-level model of how work-life flexibility influences work performance of individuals and groups. In Handbook of work-family integration. 5 (8): 305-330.

-          Lambert, E. (2002). Justice in corrections: An exploratory study of the impact of organizational justice on correctional staff. Journal of Criminal Justice. 31(4): 155−168.

-          Lord, B. Vivian. (1996). An Impact of Community Policing: Reported Stressors, Social Support, and Strain among Police Officers in a Changing Police Department. Journal of Criminal Justice.24(6): 503-522.

-          Major, D. A. & Lauzun, H. M. (2010). Equipping Managers to Assist Employees in Addressing Work-Family Conflict: Applying the Research Literature toward Innovative Practice. The Psychologist-Manager Journal. 13(2): 69-85.

-          Masoudi-Alavi N, Ghofrani Pour F, Ahmadi F, Rajab A, Babaei Gh. R.(2003). Quality of life in diabetics referred to Iran Diabetes Association (IDA), Tehran. Behbood the Scientific Quarterly. 21 (8): 47-56.

-          McCray, N. N. (2006). Work-family conflict and family-work conflict among senior female administrators in Mid-Atlantic community colleges. degree of Doctor of Education. Morgan State University.

-          Michel, J. S., Mitchelson, J. K., Kotrba, L. M., LeBreton, J. M., & Baltes, B. B. (2009). A comparative test of work-family conflict models and critical examination of work-family linkages. Journal of Vocational Behavior. 74(2): 199-218.

-          Michel, J. S., Mitchelson, J. K., Pichler, S., & Cullen, K. L. (2010). Clarifying relationships among work and family social support, stressors, and work–family conflict. Journal of vocational behavior. 76(1), 91-104.

-          Morganson, V. J., Major, D. A., Oborn, K. L., Verive, J. M., & Heelan, M. P. (2010). Comparing telework locations and traditional work arrangements: Differences in work-life balance support, job satisfaction, and inclusion. Journal of Managerial Psychology. 25(6): 578-595.

-          Morley, M. J. (2004). Contemporary debates in European human resource management: Context and content. Human Resource Management Review. 14(4): 353-364.

-          Offer, S., & Schneider, B. (2008). The emotional dimensions of family time and their implications for work-family balance. In Handbook of Work-Family Integration. 177-189.

-          Roberts, G. E. (2001). New Jersey local government benefits practices survey. Review of Public Personnel Administration. 21(4): 284-307.

-          Senze, B; feliciolip, M; morreau, A. (2004). "Quality of life assessment of type 2 diabetic patients in general medicine" press med. 33 (5): 160-6.

-          Shapiro, M., Ingols, C., & Blake-Beard, S. (2008). Confronting career double binds: Implications for women, organizations, and career practitioners. Journal of Career Development. 34(3): 309-333.

-          Voydanoff, P.( 2005). Towards a conceptualization of perceived work-family fit and balance: A demands and resources approach. Journal of Marriage and Family. 67(7): 822 – 836.

-          Williams, C. (2008). Work-life balance of shift workers. Ottawa, Ontario, Canada: Statistics Canada publication.

-          Willis, A.T., O’Conner, B.D., & Smith, L. (2008). Investigating effort-reward imbalance and work-family conflict in relation to morningness-eveningness and shift work. Journal of Work & Stres. 22(2): 125-137.

-          Xanthopoulou, D., Bakker, A. B., Demerouti, E., & Schaufeli, W. B. (2007). The role of personal resources in the job demands-resources model. International journal of stress management. 14(2): 121.