زیبایی شناسی معنایی اشعار سعاد الصباح و ژاله فراهانی با محوریت زن و عواطف زنانه
محورهای موضوعی : ادبیات عرب
مجید محمدی
1
(دانشگاه رازی کرمانشاه، گروه زبان و ادبیات عرب، کرمانشاه، ایران.)
افسانه ملکی
2
(دانشگاه رازی کرمانشاه، گروه زبان و ادبیات عرب، کرمانشاه، ایران.)
کلید واژه: ژاله فراهانی, عواطف زنانه, سعاد الصباح, زیبایی شناسی معنایی,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش بررسی تطبیقی مهمترین مضامین عاطفی اشعار فراهانی و صباح و بیان اندیشه آنان در باره زن و عواطف زنانه است. نتایج این پژوهش توصیفی- تحلیلی حاکی از این است که اشعار آنان از یک سو دربردارندۀ مسائل مربوط به زنان در جامعه مردسالار و از سوی دیگر نمود روح ظریف زنانه است؛ و از آنجا که این دو شاعر در شرایط نسبتاً یکسان فرهنگی و اجتماعی زیسته اند و رنج های مشترکی را از سوی نظام مردسالار متحمل شده اند، بازتاب اندیشه ها و عواطف مشترک در شعر آنان طبیعی می نماید. نتیجه این تحقیق نشان می دهد موضوعاتی از قبیل عشق، مهرمادری، آرمان خواهی، ظلم ستیزی و اعتراض به تحقیر زن از برجسته ترین مضامین فکری و محور سروده های عاطفی سعاد و ژاله است که از تجربه ای زیبا و غنی، یعنی از دنیای درون شاعر نشأت می گیرد و با بیانی رسا به مخاطب منتقل می شود.
The purpose of this research was to compare the most important emotional themes of Farahani and Sabah's poems and thoughts expression about women and women's emotions. The results of this descriptive-analytic research indicated that their lyrics included the issue of women in the patriarchal society in one hand and, the expression of a delicate soul of women on the other hand; and since these two poets lived in relatively similar cultural and social conditions and suffered from the patriarchal system, the reflection of common thoughts and emotions in their poems were seen naturally. Issues such as love, sympathy, idealism, oppression and protest against the woman's contempt were the most prominent themes and axes of Sa'ad and Jaleh's emotional poetry, which came from the beautiful and rich experience of the inner world of the poet. And were transmitted expressly to the audience.
- آرنگ، نعیمه. (1389).شاعر آیینه ها: جایگاه ویژه اشیاء در شعر ژاله قائم مقام فراهانی، کتاب ماه ادبیات، شماره 154، 48-53.
- باوری پور، ثریا. (1385).گذری و نظری بر شعر و زندگی قائم مقامی:سنت ستیزی ژاله، مجله گوهران، شماره 13 و14،ج2، 346-357.
- التونجی، محمد. (1993م). قراءة مسافر فی شعر سعاد الصباح، کویت: منتدی کنب عربی.
- حبیبی، علی اصغر و احمدی، علی اکبر و بهمدی، زهرا. (1393).بررسی تطبیقی درونمایه های اجتماعی مشترک در شعر فروغ فرخزاد و سعاد الصّباح، نشریه ادبیات تطبیقی، دوره6، شماره11، 95-117.
- دیچز، دیوید. (1956).شیوه های نقد ادبی. ترجمه صدقیانی و یوسفی.(1373).چاپ چهارم، تهران: علمی.
- رضایی، مریم. (1389).بررسی سیر تحول مضامین مادرانه در شعر چند شاعر زن از مشروطه تا امروز، فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 17، 151-180.
- راغب، نبیل. (1993). عزف علی أوتار مشدودة؛ دراسة فی شعر سعاد الصباح، القاهرة: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
- روسو، ژان ژاک.(1762). قرداد اجتماعی. ترجمه غلام حسین زیرک زاده.(1385).تهران: شرکت سهامی چهر.
- روشنفکر، کبری و متقی زاده، عیسی و پروین، نورالدین و سراج، سیدعلی.(1392). بررسی گونه های کاربردی زبان زنانه در مرثیه معاصر (با تاکید بر مرثیه های سعاد الصباح)، مجله جستارهای زبانی، شماره 16، 111-136.
- سلدن، زامان و ویدوسون، پیتر. (1985). راهنمای نظریه ادبی معاصر. ترجمه عباس مخبر. (1377). چاپ 2، تهران: طرح نو.
- سیفی، محسن و غنی، فریبا. (1394). مقایسه رویکرد سعاد الصباح و پروین اعتصامی به مسائل اجتماعی، مطالعات ادبیات تطبیقی، دوره7، شماره25، 7-28.
- الصباح، سعاد. (2005). امراة بلا سواحل، ط4، کویت: دار سعاد الصباح للنشر و التوزیع.
- الصباح، سعاد.(1999). القصیدة انثی و الأنثی قصیدة، کویت: دار سعاد الصباح للنشر و التوزیع.
- الصباح، سعاد.(2005). قصائد حب، ط5، کویت: دار سعاد الصباح للنشر و التوزیع.
-الصباح، سعاد. (2006).و الورود ...تعرف الغضب، ط2، الکویت: دار سعاد الصباح.
- الصباح، سعاد.(2007). والورود تعرف الغضب،ط2، کویت: دار سعاد الصباح للنشر و التوزیع.
- الصباح، سعاد.(2012). فی البدء کانت أنثی،ط11، کویت: دار سعاد الصباح للنشر و التوزیع.
- الصباح، سعاد.(2000). فتافیت امرأة، ط10، کویت: دار سعاد الصباح للنشر و التوزیع.
- الصباح، سعاد.(2010). أمنیة، ط13، کویت: دار سعاد الصباح للنشر و التوزیع.
- الفارس، سعید خاطر. (2014).سعاد الصباح بین الاستلاب و الاستغراب، کوبت: منتدی کتب عربی.
- فراهانی، ژاله. (1391). دیوان ژاله قائم مقام فراهانی، تهران: آذین.
- فرحات، سعید.(1985). قراءة نقدیة فی شعر سعاد الصباح، بیروت: شرکة النور للصحافة و الطباعة.
فرخ زاد، پوران. (1380). نیمه ناتمام(نگرشی در شعر زنان از رابعه تا فروغ)، چاپ اول، تهران: تندیس.
- کشاورز صدر، محمدعلی. (1334). از رابعه تا پروین، چاپ اول، تهران: کاویان.
- عمر، احمدمختار.(1996). اللغة و اختلاف الجنسین، القاهرة: عالم الکتب.
- غریب، رز. (2000). نقد بر مبنای زیبایی شناسی و تاثیر آن در نقد عربی. ترجمه: نجمه رجائی.(1378). مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
- محمدی، مونا. (1390). نگای به اندیشه های شعری ژاله قائم مقام، مجله تاریخ ادبیات، شماره 68، 123-155.
- میر احمدی، منصور. (1381). آزادی در فلسفه سیاسی اسلام، نشر بوستان کتاب قم.
- هایدگر، مارتین.(1971).شعر، زبان و اندیشه رهایی. ترجمه عباس منوچهری. (1381). تهران: مولی.
- یوسفی، غلامحسین. (1369).چشمه روشن، تهران: علمی.
- یوسفی، غلامحسین. (1384). اولین شاعر فمینیست ایران:ژاله قائم، مجله حافظ، شماره 21، 80-82.
_||_