اثرات صندوق‌های اعتبار خرد زنان روستایی

محورهای موضوعی : اقتصاد

مسعود سامیان ¹ , احمد یعقوبی فرانی ² , خلیل میرزایی ³ , مرجان ابراهیمی ⁴ , مینو عزیزی ⁵

1 - دانشگاه بوعلی سینا همدان، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، همدان، ایران.
2 - دانشگاه بوعلی سینا همدان، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، همدان، ایران.
3 - دانشگاه بوعلی سینا همدان، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، همدان، ایران.
4 - دانشگاه بوعلی سینا همدان، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، همدان، ایران.
5 - دانشگاه بوعلی سینا همدان، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، همدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/07/10 تاریخ پذیرش : 1395/10/15 تاریخ انتشار : 1395/07/01

کلید واژه: صندوق های خرد روستایی, اعتبار, زنان روستایی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی صندوق‌های خرد زنان روستایی در استان همدان و به روش پیمایشی در نیمه دوم سال1392انجام شد. جامعه آماری تحقیق، شامل زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد روستایی در روستاهای کریم‌آباد و پرلوک از توابع شهر صالح‌آباد شهرستان همدان بود که به‌صورت تمام‌شماری مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته‌اند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شده است، اما در کنار آن از ابزار مصاحبه، مشاهده و مطالعات اسنادی نیز بهره‌برداری شده است. دقت شاخص‌ها و گویه‌ها در پرسشنامه یا روایی صوری توسط متخصصان فن مورد تأیید قرارگرفته است. برای بررسی پایایی ابزار تحقیق، پرسشنامه در اختیار تعدادی از صاحب‌نظران بخش اعتبارات و متخصصان علوم اقتصادی و بانکداری و کارشناسان صندوق‌های اعتباری و مالی قرار گرفت و نتایج آن بررسی و آلفای کرونباخ آن 95/0 به‌دست آمده که رقم بسیار مناسبی است. در بخش تحلیل داده‌ها، از تحلیل عاملی به‌منظور دستیابی به عوامل کلیدی استفاده شده است که با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفت. در این تحقیق 5 عامل کلیدی مهم‌ترین اثرات صندوق‌های خرد زنان روستایی را تشکیل می‌دهد که با توجه به مقدار تغییرات واریانس کل‌شان به‌ترتیب شامل: مسایل اقتصادی وانگیزشی(051/16)، کاهش آسیب‌های اجتماعی(701/14)، رضایت‌مندی(545/14)، توانمندسازی اشتغال (057/9) و توسعه سرمایه‌گذاری (307/7) می‌باشند.

چکیده انگلیسی:

This study was intended to investigate the economic, social and cultural effects of rural women’s micro credits accounts in Hamedan Province. The study was designed as a survey research which was conducted in second half of 2013. The population of this study were the rural women enrolled in such micro credits accounts in Karim Abad and Parluk villages in Saleh Abad County in Hamedan Province which was investigated and analyzed as a total population sampling. Questionnaire was used for data collection, but interview, observation and field study were also implemented. The face validity and the reliability of the questionnaire were examined which were quite acceptable. To analyze data, factor analysis was utilized to find the key factors which was conducted by SPSS software. The results showed that there were five main key factors affecting the micro credit accounts of rural women which were presented based on the following  variances value: economic and motivation issues (16.051), lack of social damages (14.701), satisfaction (14.545), occupation empowering (9.057) and investment development (7.307).

منابع و مأخذ:

- ازکیا، مصطفی.، و ایمانی، علی. (1384). نقش اعتبارات خرد در توانمندسازی و ایجاد اشتغال زندانیان آزادشده­. همایش توسعه روستایی و کاهش فقر، بانک کشاورزی، تهران، 19 و 20 آذر.

- بخشوده، محمد.، و  سلامی، حبیب­الله. (1380). نقش بانک کشاورزی در کاهش فقر با تأکید بر اعتبارات خرد. همایش توسعه روستایی و کاهش فقر، بانک کشاورزی، تهران، 19 و 20 آذر.

- حسن زاده، علی.، ازوجی، علاءالدین.، و قویدل، صالح. (1385). بررسی آثار اعتبارات خرد در کاهش فقر و نابرابری های درآمدی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، (21)6: 68-45.

- رحمانی، مریم.، رفیع پور گاوگانی، سعید.، زند رضوی، سیامک.، ادیبی، مهدی و ربانی، علی. (1389). اثر اعتبارات خرد بر مدیریت بحران: مطالعة موردی صندوق اعتبارات خرد زنان روستای پشترود بم. فصلنامه روستا و توسعه، (3)13: 83-51.

- رکن الدین افتخاری، عبدالرضا.، و عینالی، جمشید. (1384). ارزیابی اعتبارات خرد بانک کشاورزی در توسعه اقتصاد روستایی (مطالعه موردی شهرستان خدابنده­). فصلنامه پژوهش­های بازرگانی، (34)9: 202-179.

- سعدی، حشمت­الله.، و عرب ­مازار، عباس. (1384). نقش اعتبارات خرد در توانمندسازی زنان روستایی: تجربه بانک کشاورزی. مجموعه مقالات همایش اعتبارات خرد توسعه روستایی و فقرزدایی، تهران: مرکز تحقیقات اقتصادی بانک کشاورزی، 262 – 235.

- شادی طلب، ژاله.، وهابی، معصومه.، و ورمزیار، حسن. (1384). فقر درآمدی فقط یک جنبه از فقر زنان سرپرست خانوار. رفاه اجتماعی، (4)17: 247-227.

- شکوری، علی.، رفعت­جاه، مریم.، و جعفری، معصومه. (1386). مؤلفه­های توانمندسازی زنان و عوامل مؤثّر بر آن­ها. زن در توسعه و سیاست، (1)5: 26-1.

- طالب، مهدی.، و نجفی­اصل، زهره. (1386). پیامد اعتبارات خرد روستایی بر توانمندسازی زنان سرپرست خانوار: نگاهی به نتایج طرح حضرت زینب (س) در روستاهای بویین­زهرا. فصلنامه روستا و توسعه. (3)10: 26-1.

- طباطبائی­یزدی، رویا. (1385). ­سیاست­های کلی توسعۀ بخش­های غیردولتی از طریق واگذاری فعالیت­ها و بنگاه­های دولتی. دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، کمیسیون اقتصاد کلان، بازرگانی و اداری.

- عرب‌مازار، عباس.، و فرزین‌معتمد، ارغوان. (1382). نقش بانک کشاورزی در توانمندسازی روستاییان با بهره‌گیری از اعتبارات خرد. نشریه بانک کشاورزی، شماره 2، 7-1.

- قاسمی، عبدالرسول.، ستاریفر، محمد.، و مرتضوی فر، زینب. (1390). ارزیابی تحلیلی و تجربی تأثیر تأمین مالی خرد بر درآمد و مصرف خانوار. تحقیقات اقتصادی،  (3)46: 181-205.

- کوشکی، فاطمه.، ایروانی، هوشنگ.، و کلانتری، خلیل. (1389). عوامل مؤثر بر بهبود مشارکت زنان در صندوق­های اعتبارات خرد روستایی: مطالعه موردی استان کرمانشاه. فصلنامه روستا و توسعه، (1)14: 33-15. 

- کولایی، الهه.، و حافظیان، محمد حسین. ( 1385). نقش زنان در توسعه کشورهای اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

- مجلسی، منیژه. (1385). نقش زن در توسعه پایدار. ششمین همایش ملی دو سالانه انجمن متخصصان محیط زیست ایران. تهران، انجمن متخصصان محیط زیست ایران.

- معظمی، میترا.، و رحیمی، عباس. (1384). بررسی پوشش و پایداری برنامه اعتبارات خرد. مرکز تحقیقات روستایی و دفتر امور زنان روستایی وزارت جهاد کشاورزی.

- مقدس فریمانی، شهرام. (1384). زمینه یابی تشکیل صندوق­های اعتباری روستایی شرق استان تهران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، (50)13: 228-199.

- یعقوبی، جعفر. (1384). بررسی اثرات اعتبارات خرد بر اشتغال زنان روستایی استان زنجان. پژوهش زنان، (1)3: 146-125.

- Akpabio, I. (2007). Women NGOs and the socio-economic status of rural women in AkwaIbom State, Nigeria. Journal of Agriculture and Social Sciences. 6(1): 17-32.

- Ashe, J., & Parrott, L. (2001). Impact Evaluation of PACT’s Women’s Empowerment Program in Nepal: A Savings and Literacy Led Alternative to Financial Institution Building. Department of Agricultural Economics, obafemiAwolowo University Nigeria. 9(2): 81.

- Brown, J. D., Earle, J, S., & Lup, D. (2005). What Makes Small Firms Grow? Finance, Human Capital, Technical Assistance, and the Business Environment in Romania. Economic Development and Cultural Change, 54: 33-70.

- Hashemi, S., R. Sydney, & Schuler, A. (1996). Rural Credit programs and Women’s Empowerment in Bangladesh. World Development, 24(4): 635-653.

- International Fund for Agricultural Development. (2003). Rural finance: Sustainable and inclusive financing for rural transformation. 32: 211.

- Kabeer, N. (2001).  Resources, Agency, Achievements: Reflections on the Measurement of Women's Empowerment, in Discussing Women's Empowerment - Theory and Practice, ed. A. Sisask, Sida Studies, 3: 17-59.

- Khandker, S. R. (2005). Microfinance and poverty: evidence using panel data from Bangladesh. World Bank Economic Review, 19(3): 1-25.

- Lavoie, M. (2002). Women and Microcredit in Vietnam. Anthropology department, Laval University. Field Report, 1-19.

- Malhatra, A., Schulder, S., & Boender, C. (2002). Measuring Women’s Empowerment as a Variable in International Development. Paper commissioned by the Gender and Development Group of the World Bank. Available online at: http://hdr.undp.org/docs/network/hdr_net/GDI_GEM_Measuring_Womens_ Empowerment . pdf  (accessed 4/14/2009).

- Morduch, J., & Haley, B. (2002). Analysis of the effects of microfinance on poverty reduction. Working paper, 1014. New York University, Wagner Working Paper Series.

- Pruitt, L. R. (2009). Migration, development, and the promise of CEDAW for rural women. Michigan Journal of International Law, 30(3): 707. 

- Schuoler, S. R., & Hashemi, S.M. (1994). Credit program and women empowerment and constraceptive use in Rural Bangladesh: studies in family planning. Journal of World Development, 24(4): 635-653.

- Sengsourivong, K. (2006). The Impact of Microfinance onHousehold Welfare: Case Study of a Savings Group in Lao PDR.Master Thesis. Department of Regional Cooperation Policy Studies Graduate School of International Cooperation Studies Kobe University.

- Sengupta, R., & Craig, P. (2008). The Microfinance Revolution, Federal Reserve Bank of St Louis Review, January/February 2008, The Federal Reserve Bank of St. Louis, 9-30.

- Swain, R.B., & Wallentin, F. Y. (2007). Dose Microfinance Empower Women?. Download from http://www. nek .uu.se or from S-WoPEChttp://Swopec.hhs.se/uunewp/.