رابطه متغیرهای اقلیمی با عملکرد و طول دوره‌ی مراحل رشد ذرت و گندم آبی در حسن‌آباد داراب، استان فارس

محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطي

حدیث صادقی ¹ ( دانشجوی دکترای اقلیم‌شناسی کشاورزی گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران )
قاسم عزیزی ² ( دانشیار آب و هواشناسی گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران )
سعید بازگیر ³ ( استادیار هواشناسی کشاورزی گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران )

تاریخ دریافت : 1399/08/20 تاریخ پذیرش : 1399/08/20 تاریخ انتشار : 1398/11/01

کلید واژه: ذرت, گندم, مدل آماری, اقلیم‌شناسی کشاورزی, تخمین عملکرد محصول,

چکیده مقاله :

اقلیم یکی از عوامل اصلی و تعیین کننده در تولید محصولات کشاورزی است. در این تحقیق ارتباط میان متغیرهای اقلیمی با عملکرد وهمچنین طول دوره ی مراحل رشد ذرت و گندم مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور آمار مربوط به عملکرد، تعداد روزهای مراحل رشد و همچنین متغیرهای اقلیمی شامل کمینه، متوسط و بیشینه دما، دمای کمینه سطح زمین، ساعات آفتابی، تبخیر، کمینه، متوسط و بیشینه رطوبت نسبی و همچنین رطوبت نسبی ساعت 09 و 15 گرینویچ، مجموع بارش، تعداد روزهای بارانی1/0 ،1 و 5 میلی متر و بیشتر برای دوره زمانی 19 ساله ی 1375-1374 تا 1393-1392 از ایستگاه تحقیقات هواشناسی کشاورزی داراب در استان فارس گردآوری شد. با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و معادلات رگرسیون تحلیل های آماری لازم صورت گرفت. براساس نتایج این تحقیق، تبخیر و بیشینه رطوبت نسبی بیشترین همبستگی را با طول کل فصل رشد ذرت داشتند(ضریب همبستگی 807/0). در خصوص گندم، بیشترین همبستگی بین متغیرهای کمینه و بیشینه رطوبت نسبی و طول دوره ی رشد مرحله ی خوشه دهی مشاهده شد(ضریب همبستگی 867/0). همچنین نتایج نشان داد که بیشترین میزان تأثیر متغیرهای اقلیمی روی عملکرد ذرت، در مرحله ی سه برگی رخ داده است، به طوری که در این مرحله از رشد متغیرهای کمینه و متوسط رطوبت نسبی بیشترین همبستگی را با عملکرد داشتند(ضریب همبستگی890/0). برای گندم بیشترین همبستگی بین عملکرد گندم و رطوبت نسبی در ساعت09 گرینویچ در مرحله ی رسیدن مشاهده شد (ضریب همبستگی674/0). همچنین نتایج نشان دهنده دقت مناسب مدل های وایازی(رگرسیونی) در تخمین طول دوره ی رشد و همینطور عملکرد ذرت و گندم بود.