اثرات دراز مدت چوبکشی زمینی بر ساختار جوامع ماکروفون خاک در جنگل‌های راش منطقه هیرکانی

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

داود کرتولی نژاد ¹ (گروه جنگلداری، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان)
اکبر نجفی ² (گروه جنگلداری، دانشگاه تربیت مدرس مازندران، نور)
معصومه شایان مهر ³ (گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی ساری، مازندران، ساری)

تاریخ دریافت : 1390/02/15 تاریخ پذیرش : 1391/08/15 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: راش, چوبکشی زمینی, جوامع ماکروفون, شاخص تنوع و غنا, اسکیدر چرخ لاستیکی, ground skidding, macrofauna associations, biodiversity and richness indices, rubber-tiered skidder, beech tree,

چکیده مقاله :

در این پژوهش اثر چوبکشی زمینی با استفاده از اسکیدر چرخ لاستیکی بر تغییرات جوامع ماکروفون خاک در مسیرهای چوبکشی با سنین 5، 10، 15 و 20 سال در جنگل‌های هیرکانی مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه ویژگی‌های ساختاری و شاخص‌های زیستی جوامع بی‌مهرگان خاک بستر مسیرها نشان داد تعداد گونه‌ها، تراکم و فراوانی فون در مسیر 5 ساله کاهش چشم گیری یافته است. بایوماس ماکروفون‌ها اختلاف معنی داری نداشت، اما در مسیر 5 ساله حداقل میانگین را نشان داد. شاخص‌های تنوع شانون و غنای مارگالف نیز کم‌ترین مقدار را در مسیر 5 ساله و بیشترین را در مسیر 20 ساله و جنگل شاهد داشته است. همچنین در ترددهای مسیرهای چوبکشی کم‌ترین مقدار این متغیرها مربوط به تردد زیاد و بیشترین آن‌ها در تردد کم به دست آمد. نتایج این تحقیق بیانگر اثرات شدید اسکیدر بر ساختار جوامع بی‌مهرگان خاک سطح مسیرها حتی تا 20 سال بوده است. اما اثرات ایجاد شده در جوامع ماکروفون با گذشت زمان به طور پویا در حال بهبودی و احیا بوده است.

چکیده انگلیسی:

In this study, the effect of ground based skidding using rubber-tired skidder in changing the soil fauna associations of surface of skid trails with the age of 5, 10, 15 and 20 years were investigated in Hyrcanian Forests, north of Iran. Comparison of structural features and biological indices of soil macro-invertebrate communities living on trails showed extreme decreasing of density, number of taxa, and abundance of macrofauna in 5-year trail. Total biomass of macrofauna had not significant difference; but 5-year trail showed lowest mean value. Shannon’s biodiversity and Margalef’s richness indices also had minimum mean value in 5-year and maximum in 20-year trail and control forest respectively. Moreover, comparison among traffic segments showed a minimum mean value of these variables related to high traffic and maximum to low traffic segments. The results of current publication demonstrated severe impacts of skidder on soil invertebrate communities on trails surface even until 20 years. But induced impacts at macrofauna communities was actively improving and recovering during times.