نگاهی به ماهیت تجاری و تدابیر قانونی حل وفصل اختلافات ناشی از ثبت علامت متعلق به دیگری

محورهای موضوعی : فقه و تاریخ تمدّن

امیر خواجه‌زاده ¹ ( استادیار، گروه حقوق خصوصی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان )

تاریخ دریافت : 1395/10/20 تاریخ پذیرش : 1396/04/15 تاریخ انتشار : 1396/05/01

کلید واژه: علایم تجاری, ثبت علایم, حل و فصل اختلافات, مرجع قضایی,

چکیده مقاله :

یکی از اسباب مالکیت و کسب حق انحصاری بر یک علامت تجاری از طریق ثبت آن علامت می‌باشد. علامت تجاری نشانی است که قادر است کالاهای تولیدی یا خدمات ارائه شده توسط یک بنگاه را از کالاها یا خدمات سایر بنگاه‌ها متمایز نماید. این تعریف شامل دو جنبه است که گاهی اوقات به آنچه که عملکرد متفاوت علامت تجاری است اما به لحاظ وابسته بودن و همه مقاصد عملی علامت تجاری همیشه می‌بایست با هم در نظر گرفته شود. اثر اصلی و عملی یک علامت تجاری این است که مصرف کنندگان را قادر سازد تا در مرحلة نجست محصول (اعم از کالا و خدمات) یک شرکت خاص را شناسایی کنند و سپس بتوانند آنرا از محصولات عین یا مشابه رقیبان آنها تمیز دهند. حمایتی که به دارنده علامت چه در مرحله تقاضا علامت و چه در مرحله ثبت علامت تجاری اعطاء می‌شود. می‌تواند از طریق اشخاص ثالث، معترض و خودمتقاضی و یا دارنده علامت تجاری مورد ابطال قرار گیرد. 1- ابطال علامت تجاری در مرحله تقاضای ثبت علامت تجاری 2-ابطال پس از ثبت علامت تجاری. با تصویب قانون 1386 تحولی در نظام اعتراضات و حل و فصل اختلافات در باب مرجع رسیدگی ایجاد شده است. به این ترتیب که تا قبل از تصویب قانون مذکور، مرجع رسیدگی به اختلافات و دعاوی ناشی از دعاوی ناشی از ثبت علائم تجاری یکی بوده و به همه آنها در دادگاه رسیدگی می‌شد؛ اما قانون مذکور با پیش بینی کمیسیونی در اداره ثبت علائم به عنوان مرجع رسیدگی به اختلافات و اعتراضات، آن‌ها را از یکدیگر تفکیک کرده و دادگاه صرفاً مرجع تجدید نظر از تصمیم کمیسیون در خصوص اعتراضات و اختلافات قبل از ثبت علائم تجاری می‌باشد. به این ترتیب (هرچند) در قانون جدید، یک مرجع رسیدگی را به عنوان یک مرجع شبه قضایی در داخل اداره ثبت پیش بینی کرده تا از حجم دعاوی محاکم کاسته شود. با این حال تصمیمات این کمیسیون قطعی نیست و قابل تجدید نظر توسط دادگاههای عمومی تهران است.

منابع و مأخذ:

الف: کتب و مقالات

1-    امیری، حسین علی، اجرای حقوق مالکیت صنعتی در مقررات سازمان جهانی تجارت و حقوق ایران، تهران، نشر میزان، 1388.

2-    بادامچی، محمد، ثبت غیرقانونی دامنه Google.ir توسط یک ایرانی اهل رفسنجان، ماهنامه قضاوت، شماره 46، مرداد و شهریور 1386، جهت متن انگلیسی رأی صادره از سازمان جهانی مالکیت معنوی.

3-    باردل، هانیس، حمایت از مالکیت صنعتی تحت کنوانسیون‌های عمده اداره شده توسط سازمان جهانی مالکیت معنوی و موافقتنامه تریپس، همایش ملی بررسی حقوق مالکیت صنعتی در جمهوری اسلامی ایران، تهران، 1375.

4-    پور نوری، منصور، حقوق مالکیت معنوی در دادگاه علامت تجاری و اختراعات، تهران، مهد حقوق، چاپ اول تابستان 1383.

5-    پورنوری، منصور، حقوق مالکیت معنوی در دادگاه علامت تجاری و اختراعات، نشر مهدحقوق، تهران، 1383.

6-     جعفری لنگرودی، محمد جعفر، تومینولوژی حقوق، گنج دانش، بیتا، چاپ هفتم، تهران 1374.

7-    جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، دوره پنج جلدی، گنج دانش، چاپ دوم، تهران 1381.

8-    سادات کلانتری، سعیده، اعتراض در حقوق علائم تجاری، رساله کارشناسی ارشد، رشته حقوق مالکیت معنوی، دانشگاه شهید بهشتی، 1388.

9-    جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد 4، ص 9747، چاپ دوم، گنج دانش تهران.

10-             ناصر، کاتوزیان، دوره مقدماتی اعمال حقوقی، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ هفتم،1379، ص 59.

11-             مرتضی، معقولی، ضمانت اجراهای کیفری حقوق مالکیت صنعتی ایران و بررسی تطبیقی آن با مقررات تریپس، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه پیام نور مرکز تهران،1388، ص 116 و 117.

 

ب: قوانین

1-    قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.

2-    قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1/4/1310 و آئین نامه اجرائی آن.

3-    قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب 3/11/1386 مجلس شورای اسلامی و آئین نامه اجرایی آن.

4-    قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 24/12/1310.

5-    قانون ثبت شرکت‌ها، مصوب 1310

6-     قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری، صنعتی، مصوب 1372.

7-    قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 3/9/1348 و آئین نامه اجرائی آن مصوب 4/1-/1350.

8-    قانون حمایت از نشانه‌های جغرافیایی مصوب 7/11/1383.

9-    قانون علامات صنعتی و تجارتی مصوب 1/9/1304

10-              قانون مجازات اسلامی 1392

11-             قانون مدنی، مصوب 1307

12-             قانون مسئولیت مدنی، مصوب 1339

13-             قانون آیین دادرسی کیفری، مصوب 1392

14-             لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347

15-             مجموعه قوانین سالهای 1310، 1328، 1337، 1376.

16-مجموعه قوانین مصوب دوره پنجم تقننیه.

17-             مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد مصوب 1373 شورای عالی مناطق آزاد تجاری.

 

ج- آیین نامه

1-    آئین نامه اجرائی قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب 22/7/1363

2-    آئین نامه اجرائی قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1/11/1378 رئیس قوه قضائیه.