بررسی نظرات فقهی امامیه و اهل سنت در باب حکم طواف کودکان در حج

محورهای موضوعی : فقه و تاریخ تمدّن

مهین راوند ¹ (دانشجوی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، ایران)
حسین احمری ² (دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، ایران(نویسنده مسئول))
علی شیعه علی ³ (استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد شیروان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، شیروان ، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/05/12 تاریخ پذیرش : 1401/12/05 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: فقه امامیه, حج کودک, کلیدواژه: طواف کودک, صغیر, فقه اهل تسنن,

چکیده مقاله :

یکی از تقسیماتی که در منابع اسلامی راجع به اطفال بکار رفته، تقسیم آنها به اطفال ممیز و اطفال غیرممیز است. این تقسیم‌بندی ریشة قرآنی نیز دارد. خداوندِ تبارک و تعالی در آیه 31 سوره نور می‌فرمایند: (... او الطفل الذین لم یظهروا و علی عورات النساء...) در ترجمه این آیه باید بیان داشت معیارِ تقسیم اطفال به ممیز و غیرممیز آگاهی و فهمِ از جنسیت و روابط جنسی، قرار گرفته است. از روایاتِ وارده از معصومین(ع) نیز میتوان سنِ تمیز را به نحوی از انحاء استنباط نمود. در برخی از این روایات که راجع به آموزش نماز به کودکان دستوراتی داده شده است، سنین آموزش نیز بیان گردیده است که حکایت از سنین آمادگی کودک برای فهم این امور و قوة تمیز او دارد که خود ممکن است در چند مرتبه رشد یابد. در این نوشتار که به روش توصیفی- استدلالی- استنتاجی گردآوری شده است، برآنیم به بررسی نظرات فقهای امامیه و اهل سنت در باب حکم طواف کودکان در حج بپردازیم.حج یک امر دینی واجب برای مسلمانان است که باید حداقل یک بار در طول زندگی، توسط همه مسلمانان بالغی که توانایی جسمی و مالی برای انجام سفر و حمایت از خانواده خود در هنگام غیبت از خانه را دارند، انجام شود. طواف یکی از ارکان مهم در زیارت حج به شمار می‌آید. طواف یکی از اعمال واجب حج و عمره است و به معنای هفت دور به گرد کعبه گشتن می‌باشد. در احکام و شرع برای طواف شرایطی از قبیل نیت، طهارت، ستر عورت، موالات و ختنه ذکر شده است.در این خصوص به برخی از شرایط طواف از جمله نیت، طهارت و ختنه پرداخته و سپس طواف نسا را درحج کودک از منظر فقهای امامیه و تسنن مورد ارزیابی قرار داده ایم. نتایج تحقیق حاکی از آن است در برخی اصول و فروعات نظر اهل تسنن با فقهای امامیه در تعارض قرار دارد و در برخی موارد از جمله ختان و طواف نسا، اهل تسنن بر خلاف فقهای امامیه آن را از شروط صحت طواف نمی‌دانند و لذا در این خصوص فتوایی صادر نکرده اند.در برخی موارد نیز چون نیت طواف، فقهای امامیه و تسنن هم نظر می‌باشند.