واکاوی فقهی غرری بودن معامله بیت کوین
محورهای موضوعی : فقه و تاریخ تمدّن
رضا پورصدقی
1
(
پژوهشگر مرکز مطالعات فقهی پزشکی قانونی
)
محمد فائزی
2
(
استاد حوزه علمیه قم
)
سید صادق آذریان
3
(
دانش آموخته سطح چهار حوزه علمیه قم
)
کلید واژه: معامله, بیت کوین, رمز ارز, غرر,
چکیده مقاله :
امروزه با رواج رمز ارزها در فضای مجازی، پرسشهای مختلفی به لحاظ فقهی شکل گرفته است. جواز معامله بیت‌کوین مهمترین سؤالی است که در این رابطه به دلیل نفوذ بیت‌کوین در بین معامله‌گران رمز ارزها پرسیده میشود که از سوی برخی از فقها با استناد به بطلان غرر، معامله بیت‌کوین را باطل دانستهاند. نوشته حاضر با بررسی ماهیت غرر و تطبیقات آن در فقه در صدد است به نحوه تطبیق این عنوان بر معامله بیت‌کوین از منظر مبانی فقها بپردازد. بررسی مفهوم غرر و همچنین نحوه به کارگیری آن در فقه نشان میدهد غرری که در بیع مورد نهی است دارای یکی از سه معنای خطر، جهالت و خدعه است و هیچ یک از این معانی قابل تطبیق بر معامله بیت‌کوین نیست. همچنین فقهاء با استناد به بطلان غرر معاملاتی را باطل دانستهاند مهمترین این موارد عبارتند از؛ معاملهای که قدرت بر تسلیم عوضین وجود ندارد، معاملهای که عوضین مجهول هستند، معامله کالایی که فاقد منفعت عقلائی است و معامله کالایی که قابل تملک نیست. هیچ یک از خصوصیات مذکور در معامله بیت‌کوین وجود ندارد. بنابراین هیچ یک از معانی و تطبیقات غرر برای معامله بیت‌کوین قابل تطبیق نیست.امروزه با رواج رمز ارزها در فضای مجازی ، پرسشهای مختلفی به لحاظ فقهی شکل گرفته است. جواز معامله بیت کوین مهمترین سوالی است که در این رابطه به دلیل نفوذ بیت کوین در بین معامله گران رمز ارزها پرسیده میشود که از سوی برخی از فقها با استناد به بطلان غرر معامله، بیت کوین را باطل دانستهاند. نوشته حاضر با بررسی منابع کتابخانه‌ای، ماهیت غرر و تطبیقات آن در فقه را مورد مطالعه قرار داده است تا نحوه تطبیق این عنوان را بر بیت کوین و معامله آن بررسی کند. بررسی مفهوم غرر و همچنین نحوه به کار گیری آن در فقه نشان میدهد فقهاء برای غرری که در بیع مورد نهی است سه معنای خطر و جهالت و خدعه را بیان نموده‌اند
