مقایسه و تحلیل تطبیقی مقامات عرفانی در دیدگاه عطّار و قاسم انوار

محورهای موضوعی : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

سید علی کرامتی مقدم ¹ ( دانشگاه فرهنگیان،پردیس شهی بهشتی مشهد )

تاریخ دریافت : 1396/07/26 تاریخ پذیرش : 1396/07/26 تاریخ انتشار : 1396/02/01

کلید واژه: مقامات, تصوف, عطّار, مشایخ صوفیه و قاسم انوار, ascasc,

چکیده مقاله :

مشایخ و بزرگان طریقت دربارۀ مبانی و اصول تصوف دیدگاههای متفاوتیدارند. اگر چه تمامی آنان برای رسیدن به کمال تلاش میکنند ولی برراه رسیدن به الطرق الی الله بعدد انفاس الخلائق : مبنای سخن مشهورهدف و شیوۀ آنان در سیر و سلوک با یکدیگر تفاوت دارد. برای نمونهمقامات هفتگانه که هر سالک برای رسیدن به کمال باید طی کند در - -دیدگاه مشایخ متفاوت به نظر میرسد. عطّارنیشابوری در قرن هفتم،مقامهای عرفانی را که به فراموشی سپرده شده بود، احیا و در قالبی نو ارائهکرد. بعد از عطّار بسیاری از مشایخ و بزرگان تصوف از اندیشههای او تأثیرپذیرفتهاند. قاسم انوار، از عارفان و شاعران عصر صفوى، در سیر و سلوکخویش در مدتی کوتاه توانست مدارج عالیۀ سلوک و مقامات طریقت راطی کند و بعد از طی مراحل و درجات عرفانی اجازۀ ارشاد یابد و مریدانزیادی را پرورش دهد. در این مقاله تلاش شده که دیدگاه عرفانی قاسمانوار دربارۀ مقامات عرفانی بیان شود همچنین مشخص شود که قاسم انواردر بیان اندیشههای عرفانی و سیر و سلوک صوفیانۀ خویش بیشتر تحتتأثیر اندیشههای کدام یک از بزرگان تصوف بوده است؟ برای رسیدن بهاین هدف در این پژوهش ابتدا اندیشهها و نوآوریهای عرفانی عطّارپیرامون مقامات هفتگانه تبیین شده است. سپس دیدگاه قاسم انوار دربارۀهر کدام از این مقامات بهطور جداگانه همراه با شواهد شعری نقد وبررسی و با اندیشههای عطّار مقایسه شده است.

چکیده انگلیسی:

ascasc