اثر رقم و تراکم کاشت لوبیا قرمز (.Phaseolus vulgaris L) بر جمعیت و رشد علف‌های‌هرز

محورهای موضوعی : بوم شناسی علف‌های هرز

مسعود کامل‌شیخ‌رجه ¹ , سیدحسین ناظرکاخکی ² , نسیم رضوانی ³ , نادر محمدی ⁴

1 - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
2 - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
3 - محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
4 - محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

تاریخ دریافت : 1392/07/02 تاریخ پذیرش : 1393/03/27 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: رقابت, competition, Row Spacing, فاصله ردیف, رقم درخشان, رقم صیاد, Derakhshan cultivar, Sayyad cultivar,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی قدرت رقابت انواع علف‌های‌هرز با ارقام و تراکم‌های مختلف کاشت لوبیا قرمز، این تحقیق طی سالهای 1385 و 1386 به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل ارقام لوبیا قرمز (صیاد، درخشان و محلی زنجان) و فاصله ردیف کشت (20 و 30 سانتیمتری) و تراکم ( 20،30 ، 40 و 50 بوته لوبیا در متر مربع) بودند. تعداد و وزن خشک علف‌های‌هرز به تفکیک گونه در سه مرحله چهار برگی،50 درصد گل‌دهی و رسیدگی فیزیولوژیک لوبیا ثبت شدند. نتایج نشان داد که علف‌های‌هرز غالب لوبیا در طی دو سال به ترتیب گونه‌های ارزن وحشی (Setaria viridis)، تاج خروس سفید (Amaranthus albus)، سلمه تره (Chenopodium album) ، سوروف (Echinochloa crus-galli) و تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus) بودند. اکوتیپ محلی در فاصله 30 سانتیمتری با تراکم‌های 30 و 40 بوته لوبیا در متر مربع و در فاصله ردیف 20 سانتیمتری با تراکم 40 بوته در متر مربع بیشترین تحمل به حضور علف‌های‌هرز و عملکرد را داشتند.

چکیده انگلیسی:

This study was carried out to investigate the competition of weeds with different cultivars and planting densities of red beans over two years. The experiment was completely randomized block with factorial arrangement and three replications per treatment. The treatments included beans cultivars (Sayyad, Derakhshan and Zanjan local seed lot), row spacing (20 and 30 cm)anddensities (20, 30, 40 and 50plants persquare meter). The number and the dry weight ofweedspecieswere determined at four-leafstage, 50% flowering and maturity. The resultsshowed thatweedspecies of bean were green foxteil(Setaria viridis),tumble weed(Amaranthus albus),lambsquarter(Chenopodium album),barnyardgrass(Echinochloa crus-galli)andredroot pigweed(Amaranthus retroflexys) within two years. Zanjan local seed lot with densities of 30 and 40 plants per square meter and row spacing of 30 cm and densities of 40 plants per square meter with 20 cm row spacing were the most tolerance to the presence of weeds along with higher yield.

منابع و مأخذ:

- بیات، م.ل. 1376. تاثیر تراکم گیاهی و رقابت علف‌های‌هرز بر خصوصیات مرفولوژیک و زراعی لوبیا چیتی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.

2- دری، ح.، م. لک، ع. صدری و ا. سرلک. 1379. بررسی تحمل واریته‌های لوبیا معمولی به رقابت علف‌های‌هرز. موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذر.

3- دیهیم فرد، ر.،  ا. زند، م.ع. باغستانی، س. صوفی زاده و م. عبداللهیان نوقانی. 1384. نقش پیشرفت‌های ژنتیکی و بهبود زراعی درافزایش توانایی رقابت گیاهان زراعی به منظور استفاده درمدیریت تلفیقی علف‌های‌هرز. شانزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران. موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، انجمن علوم علف‌های‌هرز در ایران. ص 1 تا 48.

4- راسخ، ح.، م. صفرزاده و ج. اصغری. 1385. واکنش عملکرد و صفات کیفی بادام زمینی (Arachis hypogaea L.) به تراکم بوته و آرایش کاشت در گیلان. مجله علوم کشاورزی، 2: 387 تا 396.

5- شاهوردی، م.، پ. پزشکپور، ا. زند، ک. موسوی و م. داشادی. 1383. ارزیابی اثر زمان کشت و رقم برکنترل علف‌های‌هرز نخود دیم. خلاصه مقالات شانزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، صفحه 592. 7 الی 11 شهریور ماه تبریز.

6- قنبری مطلق، م.، م. راستگو، م. پوریوسف، ج. صبا و ک. افصحی. 1390. تاثیر تاریخ کاشت و تداخل علف‌هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام با تیپ رشدی مختلف لوبیا قرمز. نشریه پژوهش های حبوبات ایران، 2 (1): 1 تا 20.

7- قنبری، ع.ا. و م. طاهری مازندرانی. 1382. اثر آرایش کاشت و کنترل علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا قرمز رقم اختر. مجله نهال و بذر، 19 (1): 37 تا 47.

8- کوچکی، ع.، ح. ظریف کتابی و ع. نخ فروش. 1380. رهیافت‌های اکولوژیکی مدیریت علف‌های‌هرز. موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 458 صفحه.

9- مصلی نژاد، ه.، م. نوروزیان و ا. محمد بیگی. 1381. فهرست آفات، بیماری‌های گیاهی، علف‌های‌هرز و سموم توصیه شده علیه آنها. نشرآموزش کشاورزی.

10- موسوی، س.ک.، ح. رحیمیان، م. نباتیان و ع. قنبری. 1381. رقابت خردل وحشی (Sinapis arvensis) با گندم پاییزه (Triticum aestivum) در سطوح مختلف تراکم گیاهی و کود نیتروژن. خلاصه مقالات پانزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، 16 الی 20 شهریورماه کرج. صفحه 606.

11- موسوی، س.ک.، ا. زند و م. ع. باغستانی. 1384. تاثیر تراکم کاشت بر تداخل لوبیا(Phaseolus vulgaris L.)  و علف‌های‌هرز.آفات و بیماری‌های گیاهی، 73 (1): 79 تا 92.

12- میقانی، ف. 1382. آللوپاتی (دگرآسیبی) از مفهوم تا کاربرد. انتشارات پرتو واقعه. 256 صفحه.

13- Asghari, J., B. Zareei and  M. Barzegari. 2006. Effect of plant density and planting pattern on growth parameters and yield of two promising corn hybrids (Zea mays L.). J. Agri. Sci. Technol. 20:123-133.

14- Burnside, O.C. 1979. Soybean (Glycine max) growth affected by weed removal, cultivar and row spacing. Weed Sci. 27: 562 – 565.

15- Fennimore, S.A., L.W. Mitich and S.R. Radosevich. 1984. Interference among Bean (Phaseolus vulgaris), Barnyardgrass (Echinochloa crus–galli) and Nightshade (Solanum nigrum). Weed Sci. 32: 336 – 342.

16- Howe, O.W. and L.R. Oliver. 1987. Influence of Soybean (Glycine max) row  spacing on pitted morningglory (Ipomoea lacunose) interference. Weed Sci.35:185 – 193.

17- Labrada, R. 1997. Problems related to the development of weed management in the developing world. Expert Consultation on weed Ecology and management. 22-24 September 1997. FAO. Rome.

18- Legere, A. and M.M. Schreiber. 1989. Competition and canopy architecture as affected by Soybean (Glycine max) row width and density of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus). Weed Sci. 37: 84- 92.

19- Lotfi Mavi, F., J. Daneshian and M. Baghestani. 2012. Investigating of integrated weed management in broomcorn. Journal of Sustainable Agriculture and Production Science 22(1): 55-68.

20- Malik, V.S., C.J. Swanton and T. E. Michaels. 1993. Interaction of white bean (Phaseolus vulgaris L.) Cultivars, row spacing and seeding density with annual weeds. Weed Sci. 41: 62 – 68.

21- Mcwhorter, C.G. and G. L. Sciumbato. 1988. Effect of row spacing, benomyl and duration of Sicklepod (Cassia obtusifolia) interference on Soybean (Glycine max) yields. Weed Sci. 36: 254 – 259.

22- Murphy, S.D., Y. Yakubu, S.F. Weise and C. J. Swanton. 1996. Effect of planting patterns and inter-row cultivation on competition between Corn (Zea mays) and late emerging weeds. Weed Sci. 44: 865 – 870.

23- Parsa, M. and A. Bagheri. 2008. Pulses. Mashhad Univ. Press, 523p.

24- Redden, R., J. Usher, T. Younger, D. Mayer, R. Hall, A. Fernandes and D. Kirton. 1987. Response of Navy beans to row width and plant population density in Queensland. Aust. J. Exp. Agric .27: 455-463.

25- Saindon, G, G. Huang and H.C. Kozub. 1995. White-mold avoidance and agronomic attributes of upright common beans growth at multiple planting densities in narrow rows. J. Am. Soc. Hortic. Sci. 120: 843-847.

26- Samedani, B., E. Nazerian and F. Yousefi. 2006. Survey on effect of integrated reduced rates of herbicides with narrow row/high population on soybean weeds. J. Agric. Sci. Natur. Resour. 12: 57-65.

27- Shrestha, A. 2004. Manipulations in planting patrens for weed management in rowcrops. www.weedbiology.Uckac.Edu/PEF/rowspacing.pdf.Online available.

28- Soltani, N. and P. Sikkema. 2005. White bean (Phaseolus vulgaris) tolerance to preplant - incorporated herbicides. Weed Biol. Manage. 5: 35 – 38.

29- Teasdal, J.R. and J.R. Frank. 1983. Effect of row spacing on weed competition with Snap beans (Phaseolus vulgaris L.). Weed Sci. 31: 81 – 85.

30- Tharp, B.E, and J. Kells. 2001. Effect of glufosinate-resistant corn (Zea mays L.) population and row spacing on light interception, corn yield, and common lambsquarters (chenopodium album L.) growth. Weed Technol. 15:413-418.

31- Urwin, C.P., R.G. Wilson and D. A. Mortensen. 1996. Late season weed suppression from Dry bean (Phaseolus vulgaris) cultivars. Weed Technol. 10: 699 – 704.

32- Weiner, J., H.W. Griepentrog and L. Kristensen. 2001. Suppression of weeds by spring wheat Triticum aestivum increases with crop density and spatial uniformity. J. Appl. Ecol. 38: 784–790.

33- Wilson, R.G., G.A. Wick and C. R. Fenster. 1980. Weed control in Field beans (Phaseolus vulgaris) in Western Nebraska. Weed Sci. 28: 295 – 299.