بررسی اثرات دگرآسیبی گیاه بومادران (.Achillea milefolium L) و به لیمو (.Lippia citriodora Kunth) بر شاخصهای جوانه زنی چندگونه علف هرز

محورهای موضوعی : بوم شناسی علف‌های هرز

الهام عطارد ¹ , آسیه سیاهمرگویی ² , مهسا علیمی ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته شناسایی و مبارزه با علفهای هرز دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
2 - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

تاریخ دریافت : 1393/09/24 تاریخ پذیرش : 1394/04/02 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه: آللوپاتی, Allelopathy, تاج خروس, گیاه دارویی, Medicinal plant, Wild mustard, خردلوحشی, خونیواش, Phalaris, Pigweed,

چکیده مقاله :

آلودگی‌های زیست‌محیطی و ایجاد مقاومت در علف‌های‌هرز نسبت به علف‌کش‌ها، توجه پژوهشگران را به روش‌های کنترل بیولوژیک علف‌های هرز جلب کرده است. به‌منظور بررسی اثرات دگرآسیبی عصاره اندام‌های مختلف بومادران و به‌لیمو بر جوانه‌زنی علف‌های هرز تاج خروس (‌(Amaranthus retroflexusL.، خردل وحشی(Sinapis arvensis L.) و خونی‌واش( Phalaris minorRetz.)‌، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان در سال 1392 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل دو نوع گیاه دارویی (بومادران و به‌لیمو)، اندام‌های مختلف گیاه دارویی (ریشه، ساقه و برگ)، غلظت‌های مختلف عصاره در پنج سطح (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد حجمی) بود. با افزایش غلظت عصاره بومادران و به‌لیمو درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و وزن‌تر گیاهچه در هر سه گونه علف‌هرز به‌طور معنی‌دار کاهش یافتند. اثرات دگرآسیبی عصاره برگ و ساقه به‌لیمو بر جوانه‌زنی بذور خردل‌وحشی و عصاره برگ بومادران بر جوانه‌زنی بذور تاج خروس بالا بود. در بین سه‌گونه، علف‌هرز خونی‌واش کمتر تحت تاثیر بازدارندگی ناشی از عصاره بومادران و به‌لیمو قرار گرفت. با توجه به اهمیت کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی در مدیریت علف‌های‌هرز، استفاده از توان ذاتی بعضی ازگیاهان و به‌کارگیری آنها در سیستم‌های کشاورزی و طرح‌ریزی تناوب‌ها، می‌تواند بسیار سودمند و کاربردی باشد.

چکیده انگلیسی:

Concerns about environmental pollutions and development of weed resistance to herbicides have attracted the attentions towards the biological control of weeds. In order to evaluate the allopathic effects of different organs of yarrow (Achillea milefolium L.) and lemon-verbena (Lippiacitriodora Kunth.) on germination of redroot (Amaranthus retroflexus ­L.), wild mustard (Sinapis arvensis­ L.), and  little seed canary grass (Phalaris minor Retz.), a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with four replications at Research Laboratory of Islamic Azad University of Gorgan in 2014. Treatments included medicinal plant  at 2 levels(Yarrow and lemon-verbena), organs of medicinal plants at 3 levels (root, stem and leaf), and concentrations of extracts at five levels (0, 25, 50, 75 and 100 v\v%). By increasing the concentration of yarrow and lemon-verbena, the germination rate of seeds, plumule length, radical length and seedling fresh weight in  weed species were significantly reduced. Allopathic effects of leaf and shoot extracts of lemon-verbena were severe on seed germination of mustard. Allelopathic effects of leaves and stems of limon-verbena on wild mustard seeds and yarrow extract on the germination of weed seeds was high. Among the three weed species,  little seed canary grass was less affected by the extract of yarrow and lemon-verbena. Given the importance of reducing the use of chemical inputs in the management of weeds, use of the potential inherent of some plants and their application in agricultural systems and planning rotation can be very handy and useful.