بررسی بن‌مایه‌های زیبایی‌شناسی هنر و ادبیات

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

منیر عسگرنژاد ¹ (نویسنده)
محمدعلی گذشتی ² (نویسنده)

تاریخ دریافت : 1393/04/23 تاریخ پذیرش : 1393/05/27 تاریخ انتشار : 1393/04/01

کلید واژه: ادبیات, هرمنوتیک, زیبایی‌شناسی, هنر, نقاشی,

چکیده مقاله :

بهترین نام برای قلب زنده اثر هنری ـ ادبی چیزی نیست جز زیبایی شناسی. حس و اندیشه زیبایی شناسی همان هرمنوتیک هنری است. در زنجیره هنر هرمنوتیک، پایان هر اثر، آغاز اثری جدیدتر است و هر اثر هنری الهام بخش آفرینشی تازه می گردد. هنر گاهی شکل زیباشناسانه خود را تغییر می دهد؛ که این تغییر شکل می تواند از راه بازسازی زبان، فهم و دریافت صورت گیرد و در زیبایی شناسی هنر، جهت معرفت بخشی، تأثیرگذاری، کارکرد و نقش اجتماعی اثر هنری ضروری است، چرا که در صورت عدم استقلال، هنری روزمره، تکرارپذیر و عامیانه خواهیم داشت. هنر و ادبیات دو شکل از آفرینش است که از دیدگاه زیبایی شناسی به هم پیوسته اند. در نگرشی می توان ادبیات را هنر نامید، آن گاه که ویژگی های اثر هنری را با خود دارد، یعنی اثری خلق شده و تکرارناپذیر؛ چرا که ادبیات و هنر بیانگر احساس و عواطف هنرمند است و احساس و عاطفه پدیده ای است که نمی توان آن را به راحتی بازگو و تکرار نمود.

منابع و مأخذ:

منبع و مآخذ

1 ــ آیت­اللهی، حبیب­الله، «مجموعه مقالات همایش طبیعت در هنر مشرق»، به کوشش منیژه لنگرانی، تهران: فرهنگستان هنر، جلد اول، چاپ اول، 1388.

2 ــ ب‍رت‌، ری‍م‍ون‍د لارن‍س‌. تخیل. ت‍رج‍م‍ه‌ م‍س‍ع‍ود ج‍ع‍ف‍ری‌ج‍زی‌، نشر مرکز، 1379.

3 ــ دانشور، سیمین. علم‌الجمال و جمال در ادب فارسی. ‏‫بازنگری و تدوین مسعود جعفری، تهران‏‫: نشر قطره، ۱۳۸۹.

4 ــ سعدی .گلستان. تصحیح و توضیح: غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی، چاپ هشتم، 1387.

5 ــ فردوسی. ش‍اه‍ن‍ام‍ه‌ (ب‍ر اس‍اس‌ چ‍اپ‌ م‍س‍ک‍و). ب‍ه‌ ک‍وش‍ش‌ سعید حمیدی‍ان‌، تهران: قطره، چاپ پنجم، 1382.

6 ــ کروچه، بندتو. کلیات زیبایی­شناسی. ترجمه فؤاد روحانی، تهران: نشر کتاب، 1350.

7 ــ کفافی، محمد عبدالسلام. ادبیات تطبیقی (پژوهشی در باب نظریه ادبیات و شعر روایی). ترجمه حسین سیدی، م‍ش‍ه‍د: ب‍ه‌ن‍ش‍ر، ۱۳۸۲.

8 ــ ناصر خسرو. سفرنامه. به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: زوار، 1335.

9 ــ نصر، سید حسین. هنر و معنویت اسلامی. ترجمه رحیم قاسمیان، تهران: انتشارات دفتر مطالعات دینی، 1375.

10 ــ نصر، حسین. عالم خیال و مفهوم فضا در مینیاتور ایرانی. جاودان ‫خرد: مجموعه مقاالت دکتر حسین نصر، زیر نظر و به اهتمام حسن حسینی، تهران: مهر نیوش جلد 1، 1386.

11 ــ نیوتن، اریک. معنی زیبایی. ترجمه پرویز مرزبان، تهران: نشر کتاب، 1343.

فهرست مقالات:

1 ــ احمدی ملکی، رحمان، «تشبیه­های تصویری در شاهنامه»، نامه فرهنگ، شماره 30.

2 ــ زمانی، احسان؛ امین­خانی، آرین؛ «اخوت، هانیه، نقش متقابل هنر منظرپردازی و نگارگری ایران»، کتاب ماه هنر، شماره 135، 1388.

3 ــ دالوند، احمدرضا، «حضور ادبیات در نقاشی»، روزنامه ایران، 2 خرداد، 1386.

4 ــ قنادان، رضا، «تصویر در شعر»، مجله دنیای سخن، شماره 94، 1380.