تأثیر خودآزاری بر تصویرسازی در اشعار کلیم کاشانی

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

معصومه لک ¹ , قدمعلی سرامی ²

1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زبان و ادبیات فارسی، اراک، ایران.
2 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر ری، گروه زبان و ادبیات فارسی، شهر ری، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/03/17 تاریخ پذیرش : 1396/05/17 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: سبک هندی, aesthetics, زیباشناسی, Kalim Kashani, شعر کلیم کاشانی, خودآزاری, نقد شعر, Indian poetry, Masochism,

چکیده مقاله :

یکی از شاخصه های محتوایی شعر سبک هندی تمایل شدید شاعران به خودآزاری و اظهار علاقه و دلبستگی به عوامل رنج آفرین و آزاردهنده می باشد. اشک، گریه، خون، درد، سختی، مصیبت، گرایش به مرگ و... در آثار این شاعران به وفور قابل رؤیت است. گرایش به آزاربینی در آثار این شاعران تا بدانجاست که می توان آن را یکی از ویژگی های اصلی و اساسی سبک هندی به شمار آورد. این تمایل به خودآزاری به گونه های متنوعی بیان گردیده و موجبات تنوع و رنگارنگی خیالات شاعران این سبک را فراهم آورده است، به طوری که ساحت مضمونی سبک هندی به میزان معتنابهی از این رهگذر غنا پذیرفته است. در این پژوهش نگارندگان بر آنند است تا پیوندی میان خودآزاری و زیباشناسی در اشعار کلیم کاشانی بیابد. با توجه به آنکه تصویر سازی در سبک هندی مورد توجه بسیار قرار دارد، کلیم کاشانی توانسته است با روحیۀ بدبینی خود تصاویر زیبایی از ترکیب این ویژگی روان شناسانه و تخیل شاعرانه خلق کند.

چکیده انگلیسی:

Indian poetry is characterized by intense Masochistic tendencies of the poet and expression of interest and attachment to painful and annoying things. Tear, cry, blood, pain, difficulty, calamity, death drive... are clearly visible in the works of these poets. The intense Masochistic tendencies are considered to be one of the main features of the Indian poetry. In the present research, attempts are made to discover the link between masochism and aesthetics in the poems of the Kelim Kashani. Given that imagery has received considerable attention in Indian poetry, Kalim Kashani has managed to use his pessimism to combine this psychological factor and poetic imaginations and create beautiful images. This feature is so prominent in the works of this poet such that, he refers to prophets who suffered a lot during their lifetime even in his allusions.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

1ـ آرین‏پور، یحیی. از صبا تا نیما. تهران: زوار، چاپ هفتم،  1379.

2ـ براون، ادوارد. تاریخ ادبیات ایران از صفویه تا عصر حاضر. ترجمه بهرام مقدادی، تهران: مروارید، چاپ دوم، 1375.

3ـ پورافکاری، نصرت­الله. فرهنگ جامع روان‏شناسی ـ روانپزشکی. تهران: فرهنگ معاصر، چاپ هفتم، 1379.

4ـ خداپرست، ابوالفضل. فرهنگ روان‏شناسی «واژه‏ها و اصلاحات». تهران: پیوسته، چاپ اول،1378.

5ـ دهخدا، علی­اکبر. لغت­نامه دهخدا. چاپ دوم از دوره جدید، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه، 1377.

6ـ روح‏الامینی، محمود. نمودهای فرهنگی و اجتماعی در ادبیات فارسی. تهران: آگه، چاپ سوم، 1379.

7ـ شایگان، داریوش. ادیان و مکتبهای فلسفی هند. دوره دو جلدی، تهران: امیرکبیر، چاپ سوم، 1362.

8ـ شفیعی­کدکنی، محمدرضا. با چراغ و آینه (در جستجوی ریشه‏های تحول شعر معاصر ایران). تهران: سخن، چاپ دوم، 1390.

9ـ ــــــــــــــــــــــ . شاعر آینه‏ها (بررسی سبک هندی و شعر بیدل). تهران: آگاه، چاپ دوم، 1368.

10ـ ـــــــــــــــــــــ .  شاعری در هجوم منتقدان (نقد ادبی در سبک هندی)، تهران: آگه، چاپ اول، 1375.

11ـ ـــــــــــــــــــــ .  صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه، چاپ اول، 1358.

12ـ شمیسا، سیروس. سبک‏شناسی شعر. تهران: فردوس، چاپ هشتم، 1381.

13ـ ـــــــــــــــ. سیر غزل در شعر فارسی (از آغاز تا امروز). تهران: فردوسی، چاپ پنجم، 1376.

14ـ صفا، ذبیح­الله. تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس، چاپ یازدهم، 1382.

15ـ فتوحی، محمود. بلاغت تصویر. تهران: سخن، چاپ دوم، 1389.

16ـ فتوحی، محمود. نقد ادبی در سبک هندی. تهران: سخن، چاپ اول، 1385.

17ـ فروم، اریک. آناتومی ویران‏سازی انسان (پرخاشجویی و ویران‏سازی). ترجمه احمد صبوری، تهران: آشیان، چاپ چهارم، 1394.

18ـ ـــــــــــ. انسان برای خویشتن. ترجمه اکبر تبریزی، تهران: کتابخانه بهجت، چاپ سوم، 1370.

19ـ ـــــــــــ. گریز از آزادی. ترجمه عزت­الله فولادوند، تهران: مروارید، چاپ ششم، 1370.

20ـ ـــــــــــ. هنر عشق ورزیدن. ترجمه پوری سلطانی، تهران: مروارید، چاپ سیزدهم، 1370.

21ـ فیروزبخت، مهرداد. فرهنگ جامع روان‏شناسی و روانپزشکی. تهران: ویرایش، چاپ اول، 1389.

22ـ کاشانی، کلیم­ابوطالب. دیوان کلیم کاشانی. به تصحیح بیژن ترقی، تهران: کتابفروشی خیام، چاپ دوم، 1369.

23ـ گلچین­معانی، احمد. کاروان هند (در احوال و آثار شاعران عصر صفوی که به هندوستان رفته­اند). مشهد: آستان قدس رضوی، چاپ اول، 1369.

24ـ گوهرین، سیدصادق. شرح اصطلاحات تصوف. تهران: زوار چاپ اول، ، 1376.

25ـ لنگرودی، شمس. سبک هندی و کلیم کاشانی (گردباد شور جنون). تهران: مرکز، چاپ سوم، 1372.

26ـ محمدی، محمدحسین. بیگانه مثل معنی. تهران: میترا، 1374.

27ـ مؤتمن، زین العابدین. تحول شعر فارسی. تهران: طهوری، چاپ چهارم، 1371.

28ـ ــــــــــــــــــ. . شعر و ادب فارسی. تهران: افشاری، چاپ اول، 1346.

29ـ موریسن، جرج و.... تاریخ ادبیات ایران از آغاز تا امروز. ترجمه یعقوب آژند، تهران: گستره، چاپ اول، 1380.