ابزار آفرینش تصاویر شاعرانه در قالب زبان جمال‌‌شناسی

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

حسین آذرپیوند ¹ ( )

تاریخ دریافت : 1393/03/12 تاریخ پذیرش : 1393/04/25 تاریخ انتشار : 1392/07/01

کلید واژه: جمال شعر, ساختار زبان, کاربرد مجازی واژه‌ها,

چکیده مقاله :

چکیده شاعران بزرگ با استفاده از واژه‌هایی که در اختیار همة اهالی یک زبان است، تصویر‌های زیبا و بدیعی می‌آفرینند. واژه‌ها برای شاعر هم‌چون رنگ‌ها برای نقاشان و سنگ‌ها برای پیکرتراشان است. آثار نقاشان و پیکر تراشان با حس بینایی قابل درک است. اما دنیای تخیل شاعران در بستر واژه‌ها پنهان است و مهارت زیادی نیاز است تا آن را تماشا کنیم. در این مقاله به مهم‌ترین ابزار درک جمال شعر اشاره شده است و این نتیجه حاصل آمده است که خوانندة شعر برای درک تصاویر و جمالِ عروسِ شعر باید به راز و رمزهای هنرآفرینی‌های شاعران آگاهی یابد و گرنه شعر در نظر او لذّت یک نثر ساده را هم نخواهد داشت و دنیای رنگین خیال شاعران برای او بیابانی خشک خواهد بود. نکته دیگر این که این تصویرسازی‌ها و تخیّلات شاعرانه در احیای زبان و توسعة واژگان آن نقش فراوانی دارد.

منابع و مأخذ:

1ـ قرآن کریم.

2ـ امین‌پور، قیصر. دستور زبان عشق. تهران: مروارید، چاپ هفتم، 1387.

3ـ ...................... گزینة اشعار. تهران: مروارید، چاپ دوازدهم، 1386.

4ـ بیدل دهلوی. عبد القادر. ویرایش محمد سرور مولایی. تهران: مروارید، چاپ اول.

5ـ حافظ، شمس الدین. دیوان غزلیات. به کوشش خلیل خطیب رهبر. تهران: صفی علیشاه، چاپ ششم، 1369.

6ـ طوسی، خواجه نصیرالدین. معیار الاشعار. تصحیح جلیل تجلیل. تهران: جامی، چاپ اول، 1369.

7ـ سپهری، سهراب. هشت کتاب. تهران: طهوری، چاپ چهل و دوم،1384.

8ـ سعدی، مصلح الدین. دیوان غزلیات. شرح خلیل خطیب رهبر. تهران: مهتاب، چاپ پنجم، 1371.

9ـ شفیعی­کدکنی، محمدرضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه، چاپ چهارم، 1370.

10ـ عطار، فریدالدین. منطق الطیر. به اهتمام سید صادق گوهرین. تهران: علمی و فرهنگی، چاپ نهم، 1372.

11ـ علی‌پور، مصطفی. ساختار زبان شعر امروز. تهران: فردوس، چاپ سوم، 1387.

12ـ‌ فردوسی، شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره، چاپ هشتم، 1385.

13ـ مولوی، جلال­الدین. مثنوی معنوی. تصحیح محمد استعلامی. تهران: زوّار، چاپ سوم، 1372.

14ـ نظامی عروضی، احمد بن عمر. چهار مقاله. تصحیح محمد قزوینی. تهران: جامی، چاپ اول، 1372.

15ـ نظامی گنجه‌ای، الیاس بن یوسف. مخزن الاسرار. تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی. به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره، چاپ دوم، 1376.

16ـ .........................، لیلی و مجنون. تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی. به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره، چاپ چهارم، 1380.

17ـ نیما یوشیج. مجموعة کامل اشعار. تدوین سیروس طاهباز. تهران: نگاه، چاپ سوم، 1373.