استعاره‌ی مفهومی در غزل سعدی (بر اساس نظریه ی لیکاف و جانسون)

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

نازنین بهاروند ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی،خرم اباد،دانشگاه آزاد اسلامی،خرم آباد ،ایران)
مسعود سپهوندی ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،خرم اباد،دانشگاه آزاد اسلامی،خرم آباد ،ایران)
قاسم صحرایی ³ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،لرستان،دانشگاه لرستان ،ایران)

تاریخ دریافت : 1401/09/06 تاریخ پذیرش : 1402/07/03 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: سعدی, لیکاف و جانسون, استعاره مفهومی, غزل,

چکیده مقاله :

چکیدهزبان در هیچ زمانی و در هیچ سطحی چه در زبان روزمره و خودکار و چه در زبان ادبی یا زبان علمی، از استعاره خالی نبوده است. آمیختگی استعاره با تجربه چنان است که تصور می‌شود هرگز نمی‌توان استعاره‌ای را مستقل از اساس تجربی آن فهمید یا حتی‌الامکان به شکل مناسبی بازنمود. نظام‌مند بودن وابستگی عبارت‌های استعاری به مفاهیم استعاری به ما این اجازه را می‌دهد که عبارت‌های زبانی استعاری را برای فهم و درک ماهیت مفاهیم استعاری فعالیت‌های خود مورد مطالعه قرار دهیم. به سبب همین نظام‌مندی امکان فهمیدن جنبه‌ای از یک مفهوم برحسب جنبه‌ی دیگر فراهم می‌شود. این مقاله با قرار دادن روش تحقیق خود بر اساس نظریه‌ی استعاره‌ی مفهومی لیکاف و جانسون به بررسی این نوع از استعاره در غزلیات سعدی می‌پردازد. مقاله‌ی حاضر با روش توصیفی تحلیلی انجام شده و سعی دارد با تبیین و تحلیل استعاره‌های مفهومی در غزلیات مورد نظر، در نهایت از جایگاه استعاره‌ی مفهومی در شعر این شاعر بزرگ تصویر روشنی به دست دهد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که استعاره‌های مفهومی سعدی بیشتر در یک مصرع می‌آیند و مصرع دیگر به عنوان رازگشای آنهاست و معنی را روشن می‌کند. بیشترین مفاهیم شناختی در غزلیات سعدی به عناصر طبیعی و حوزه‌های قدرت تعلق دارد. بسامد بالای یک نام نگاشت، یعنی اینکه این مفهوم در ذهن شاعر از تسلط بالایی برخوردار است و سعدی با این مفاهیم یا در تضاد است یا در همراهی با آن است.

چکیده انگلیسی:

Language has never been free of metaphor at any time and at any level, whether in everyday and automatic language or in literary or scientific language. The fusion of metaphor with experience is such that it is thought that a metaphor can never be understood independently of its empirical basis, or even possible to represent it in an appropriate way. Conceptual The systematic dependence of metaphorical expressions on metaphorical concepts allows us to study metaphorical linguistic expressions to understand and understand the nature of metaphorical concepts of our activities. Because of this systematicity, it is possible to understand one aspect of a concept in terms of another aspect. This article examines this type of metaphor in Saadi's ghazals by basing its research method on the conceptual metaphor theory of Likoff and Johnson. . The most cognitive concepts in Saadi's sonnets belong to natural elements and spheres of power. The high frequency of a name map means that this concept has a high dominance in the poet's mind and Saadi is either in conflict with these concepts or in association with them.